“Ja … voor hy sy paleis laat bou het.” Chaim weet nie mooi hoe om die simboliese betekenis vir Natan te verduidelik nie.
“Maar ons praat nou oor tikkun, nè? Dan moet jy weet dat Amos HaNavi ook weer met Israel moes praat oor die volk se ongehoorsaamheid en ontrouheid. Luister wat sê hy: ‘Hoor hierdie woord wat ek teen julle moet sê, hierdie treurlied, Israel: Israel het geval en hy sal nie weer opstaan nie; hy lê neergegooi op sy grond en niemand help hom op nie.’ ”
Natan se gemmerkatjie, Shishi, het op sy skoot gespring en hy druk die diertjie se sagte pels teen sy gesig aan.
Chaim wonder of hy nou te lank op die kind se aandag aanspraak gemaak het. Dit het immers al byna sy slaaptyd geword.
“Ek dink jy moet bed toe gaan, Natani.”
“Maar, Saba, jy het nog nie van HaSukkah shel David vertel nie.”
“Yeled chacham, jy vergeet ook niks nie. Ek gaan vir jou nog een stukkie van ou Amos lees waar hy vir Israel die woorde van Adonai laat hoor: ‘Daardie dag bou Ek die vervalle HaSukkah shel David weer op. Ek stop sy barste toe en bou sy murasies op, Ek herbou hom soos hy in die ou tyd was.’ ”
“Tikkun,” sê Natan.
Sy grootvader leun vooroor en soen hom in sy digte krulhare. “Nachon, Natani, daardie deel van die tikkun sal Adonai, geseënd is Hy, self doen soos Hy vir ou Amos gesê het. Maar ek en jy kan elke dag ons eie bietjie tikkun olam doen. Wat sê jy?”
“Ken, Saba. Dink jy HaShem sal dit doen voor HaMashiach terugkom?”
Chaim trek die seuntjie styf teen hom aan. “Ek weet nie, Natani, maar ek hoop Hy gaan dit gou doen.”
Hoofstuk 2
Jerusalem
Desember 2013
Die Woensdagoggend bel Mara uit Stellenbosch om Marc te vertel sy stiefpa, Hannes, het die vorige dag op ’n staptog saam met twee vriende in die Banhoekberge geval en sy heup en ’n arm gebreek. Aangesien sy self meestal weens ’n skietery tydens ’n aanval by hul huis ’n paar jaar gelede van ’n rolstoel afhanklik is, is daar vir hulle geen ander keuse as om hul vakansie in Israel voorlopig te kanselleer nie. Dit is onvermydelik, hoe geweldig teleurgesteld hulle ook al daaroor is.
“Met Rivkah daarby,” sê sy ma gemaak ligtelik, “glo ek nie jy sal drie invalides kan hanteer nie, Marc.”
Om mekaar te troos oor die ongelukkige situasie, besluit hulle twee sommer daar en dan dat Maart of April ’n beter tyd vir ’n kuiertjie sal wees.
“Die voorjaar in Israel is baie mooi,” sê Marc optimisties.
Mara klink effens nugterder oor die planne. “Ons sal maar sien hoe dit gaan. Onthou, Stellenbosch se herfs is ook nie te versmaai nie.”
Die kinders is uiteraard bekaf. “En Imma kom ook nie huis toe nie,” kla Natan huilerig.
Marc kyk deur die venster na buite. “Kom, die son skyn en daar’s baie kinders op die plein. Ons gaan lekker buitentoe.”
“Maar dis k-o-u-d,” bibber Natan, steeds verdrietig.
“Ons trek jou jekker aan en sit jou mus op. Kom, jou verkoue is beter, en dink net daaraan – volgende week is dit weer skool.”
Op die plein skyn die son weliswaar koesterend. Daar is ook geen wind nie. Die seuns se maats is almal daar en Natan se verdriet wyk spoedig soos mis voor die son.
Marc het sy skildertas saamgebring en soek sy geliefde sitplek op. Moshe kom by sy winkel uit en kom staan by hom met ’n beker koffie in die hand.
“Jy’s vroeg hier vanmôre. Ek is nog nie eens oop nie. Maar toe sien ek jou met die kinders buite.”
“Ag, die son skyn so lekker hier buite en hulle raak verveeld in die woonstel ná die baie dae van reën.”
Moshe knik. “Dis nou heerlik hier, maar ek sien hulle voorspel ’n moontlikheid van sneeu so teen die einde van volgende week.”
“Dis koud genoeg as die sonnetjie sy kop intrek.”
“Hoe gaan dit met Rivkah? Wanneer kom sy huis toe?”
“Dis ’n goeie vraag. Jy weet dat hulle weer moes opereer en dat sy toe van Bikur Cholim na Hadassah oorgeplaas is?”
Moshe knik. “Ja, dit weet ek.”
“Nu, die ontsteking waarteen hulle so veg, het nog nie heeltemal opgeklaar nie. Sy het ook baie pyn. Dr. Goldberg het egter gisteraand gesê as dinge verbeter, is daar ’n klein moontlikheid dat sy miskién einde volgende week kan huis toe kom. Maar dit sal natuurlik met daardie geweldige staalspalk aan haar been en in ’n rolstoel wees. En Goldberg het nie juis baie optimisties gelyk nie.”
Moshe skud sy kop meelewend. “Oy vey! Dit moet nogal moeilik wees vir so ’n energieke persoon soos sy.”
“Dit is, hoor!”
“Die been moes darem baie sleg seergekry het.”
“Mosh, die been is so te sê verbrysel. Dat sy dit nie verloor het nie, is net HaShem se genade en die dokters se vermoëns. Ons is natuurlik ook dankbaar dat daar so ’n goed ingerigte veldhospitaal naby haar was en dat hulle haar so gou kon uitvlieg hiernatoe.”
“Dit was ’n muur in een van die verwoeste huise wat op haar geval het, nè?”
“Dis reg. Hulle was besig om ’n vrou en ’n kind te probeer bevry nadat hulle daar vasgeval het. Hulle het daarin geslaag om die ma uit te bring, maar dit was net nie moontlik om by die kind uit te kom nie. Hy was so verskriklik toegeval. Hulle het die vrou tot by die ambulans gebring, maar toe het Rivkah teruggehardloop, want sy het geglo sy hoor weer die kind.”
“Tipies, hè? En toe stort die muur ineen?”
Marc knik. Hy voel nie lus om verder daaroor te praat nie.
Maar Moshe is geïnteresseerd. “Hoe het hulle haar toe ook daar uitgekry?”
Marc trek sy asem diep in. “Een van haar medewerkers het teruggehardloop en haar op die een of ander manier betyds uitgetrek …”
“Ken, nou onthou ek die koerantberigte. Hy het self in die proses seergekry. Dit was tog een van dieselfde MADA-span wat saam met haar Haïti toe was. Ek weet nou – so ’n lang, aantreklike ou. Wat is sy naam nou weer?”
“Aviel,” sê Marc hees. Hy veg verbete teen die bekende gevoel van wanhoop wat oor hom kom.
“Nachon. ’n Man het eenkeer hier op die plein voor my deur ’n beroerte gekry. Onthou jy nog? Dié Aviel was in beheer van die MADA-ambulans wat hom kom haal het. Bekwame man.”
“Hy het haar lewe gered …”
Moshe kyk besorg na Marc se vaal gesig. “Alles sal regkom. Jy sal sien. Ek glo nie Rivkah sal haar ooit laat onderkry nie.”
Hulle praat nog ’n rukkie oor die lande wat aan Israel se grens in ligte laaie staan – die sowat 160 000 dooies tot dusver in Sirië en geen enkele teken van ’n naderende einde aan die burgeroorlog nie. Ontploffings en sluipmoorde in Libanon. Chaos in Egipte …
Maar toe roep Dov uit die winkel dat daar vir Moshe telefoon is en hy moet hom terug haas. Marc haal sy sketsboek en houtskoolstafies uit. Hy sit die dosie met pastelle versigtig op die bank langs hom neer. Ten spyte van Shmu’el wat daar rondsnuffel, kom sit een van die pleinkatte by sy voete in die son. Sy skuur haar gestreepte lyf teen Marc se broek en spin met oorgawe.
Hy tel haar op en hou die vibrerende diertjie styf teen hom vas. “Ek sal nie hierdie spook weer deel van my lewe laat word nie!” fluister hy vir die kat wat gelukkig in sy woltrui knie.
Sy byt saggies aan sy hand en hy laat haar gaan. Sy gaan lê op die bankie langs hom en strek haar behaaglik uit in die son. Hy moet sy pakkie pastelle onder haar uit red.
Marc