“Ek klim in die eikeboom en wanneer Jafta en Safanja uitkom om ondersoek in te stel, laat ek die pampoenspook deur die takke afsak sodat dit voor hulle oë ronddans.”
“Reg,” sê Trompie. “En jy, Blikkies?”
“Ek kruip tussen die blomme langs die kamerdeur weg en wanneer hulle in hul spore vassteek soos hulle die spook sien, sê ek in ’n growwe stem: ‘Laat Boesman hier bly. As Boesman saam loop met die pad … soek jy wat Safanja is jou dood!’”
Trompie glimlag tevrede. Sy plan gaan skitterend werk.
“Perfek, manne. Wanneer die twee by die kamer uitkom, vlieg ek om die hoek, klap die deur toe, staan daar met die wit laken oor my en maak onaardse geluide. Hulle sal sien hulle is vasgekeer – voor hulle is die spook in die boomtakke en agter hulle is die gees by die deur. Hulle sal doodstil staan en bewe. Dan sê Blikkies sy sê. En dan maak ek asof ek hulle gaan stormloop. Hulle sal weghol en dan gee ons ook pad!”
Soos die geluk dit wil hê, is dit ’n donker aand. Die seuns stap stadiger toe hulle naby die Toeriens se plek kom. Hulle loop nie voor die huis verby nie, maar gaan agterlangs na die onderpunt van die tuin waar Jafta se kamer in die een hoek staan. Op hul tone beweeg hulle na die heining net langs sy kamer.
“Sjuut!” sê Trompie toe hulle by ’n opening in die heining kom. “Jy bly hier, Dawie,” fluister hy. “Het jy die klippe?”
Dawie knik en druk sy lyf half in die heining in terwyl Trompie, Rooie en Blikkies vinnig deur die opening glip.
Rooie klim in die eikeboom. Dis omtrent twintig meter van die kamer af, reg voor die deur. Blikkies gaan lê in die bedding dahlias. Trompie gaan om die hoek teen die buitegebou se muur staan.
Dis donker. Jafta en Safanja slaap seker al, want Trompie kan niks hoor nie. Hy loer na die boom. Hy wonder of Rooie reg is met die vuurhoutjies sodat hy die kers kan aansteek en die pampoenspook laat sak wanneer die twee uitkom om ondersoek in te stel. Dit lyk vir Trompie of alles gereed is. Hy bewe van opgewondenheid en loop op sy tone na die heining toe. Trompie fluit sag – ’n lae noot afgewissel met ’n hoë een. Hy staan eers stil. Dan beweeg hy terug na die muur toe.
Dit is doodstil. Gespanne wag die seuns, elkeen op sy pos. Klein Dawie trek los met ’n groot klip. Die kamer het ’n sinkdak en die klip kletter daarop neer. Trompie wip soos hy skrik. Niks gebeur nie. Stilte daal weer neer. Kadwar! Nog ’n klip kletter op die dak. Skielik hoor Trompie stemme in die buitekamer. Hy sien hoe Rooie die kers in die pampoendop aansteek.
Die kamerdeur gaan oop. Jafta en Safanja loer versigtig by die deur uit. Hulle sien niks nie en waag dit dan buitentoe. Trompie staan met ingehoue asem. Die twee kom al nader aan die boom. Stadig laat Rooie die lang stok met die pampoenspook voor hulle afsak. Dit sweef onheilspellend in die lug rond. Jafta gryp Safanja aan die arm. Sy oë is verstar in sy kop. “Argh!” sê hy en met ’n bewerige hand wys hy na die aaklige gesig wat uit die donker na hulle loer. Ou Safanja se een been is nog in die lug en hy skrik só groot dat hy skoon vergeet om die been weer op die grond neer te sit. Sprakeloos staan die twee vir ’n paar oomblikke só … en dan vlieg hulle vinnig om!
Trompie staan voor die deur met die wit laken oor hom. “Hiert!” skree hy en spring soos ’n bobbejaan op en af met sy arms uitgestrek.
Blikkies trek los met ’n donderstem: “Safanja, vanaand het die groot gees jou …” Hy wil nog aangaan, maar hier stort Trompie se plan in duie.
Met ’n “Help! Help!” hardloop die twee ou mans asof daar baie meer as net sewe duiwels agter hulle is huis toe en by die kombuisdeur in.
“Hol, manne!” skree Trompie verskrik. “My pa gaan kom kyk wat aan die gang is!”
Rooie val-val uit die boom. Die drie seuns duik deur die opening. Klein Dawie is tien meter voor hulle, maar hulle gly soos die wind by hom verby na Rooie se buitekamer toe. Daar lê die vier seuns en huil soos hulle lag. Uiteindelik bedaar hulle.
“Dit was pret,” sê Trompie. “Maar my plan het toe nie gewerk nie …”
“Nee,” antwoord Rooie. “Waar jy die fout gemaak het, was om te dink hulle gaan stilstaan sodat Blikkies van Boesman kan praat …”
Die seuns is skielik moedeloos. Hulle besef Trompie gaan nooit vir Boesman kry nie. Hul moed sak nog verder in hul skoene toe hulle ontdek Rooie was so haastig om uit die boom te kom dat hy die pampoenspook laat val en net daar gelos het. Trompie weet sy pa gaan op die ding afkom. Hy is al wéér in die moeilikheid!
By die huis gekom, gooi Trompie die laken eers deur die venster op sy bed. Toe stap hy by die voordeur in. Sy pa en ma is in die sitkamer.
Hy sluk en stap aan.
“Trompie,” roep sy pa hom terug. “Wat het jy vanaand weer aangevang?”
Die seun kyk na sy ingeduikte skoenpunt. Hy het niks gedoen nie en hy is al weer in die moeilikheid. Dit gebeur elke keer. Wat te erg is, is te erg.
“Ek het jou ’n vraag gevra, Trompie.”
“Wel, Pa,” begin hy, “hoe sal ek nou sê? Wat bedoel Pa met ‘aangevang’?”
Terwyl hy nog praat, bring sy pa die pampoenspook te voorskyn en sit dit op die tafel neer. Trompie kyk na die ding en sê nie ’n woord nie. Hy sluk net. Hy het mos geweet.
“Is jy hiervoor verantwoordelik, Trompie?”
“Wel, Pa, ’n mens kan seker so sê, ja, maar ook nie eintlik nie, nee. Dit was my idee, maar ek was nie daarvoor verantwoordelik nie.”
Trompie kyk op. Sy ma sit en brei. ’n Glimlag speel om haar mondhoeke. Sy pa frons gevaarlik.
“Pa sien,” stamel Trompie, “dis nie ek wat die ding gemaak het nie …”
“Het jy of het jy nie vir Jafta en Safanja die skrik op die lyf probeer jaag nie?”
Trompie aarsel ’n oomblik, dan kyk hy sy pa vas in die oë en sê reguit: “Ek het.”
As hulle hom wil foeter, dan moet hulle hom maar foeter. Hy is so teleurgesteld dat sy plan om Boesman syne te maak nie gewerk het nie dat hy nie eens omgee nie.
“Hoekom het jy dit gedoen, Trompie?” wil sy pa weet. Trompie is verbaas dat hy so sag praat. Dinge lyk nie te sleg nie.
“Omdat ek vir Boesman wil hê, Pa.” Trompie vertel van sy plan wat so lelik skeefgeloop het. Sy ouers lag kliphard.
“As die twee net stil gestaan en na Blikkies geluister het,” sê Trompie en dit voel skielik of hy die hele wêreld se probleme op sy skouers dra, “sou alles reg uitgewerk het, maar toe hol hulle weg!”
Trompie kry nie ’n pak slae nie. Inteendeel, sy pa vertel vir hom dat hy ook al met Safanja gepraat en hom gevra het om Boesman te verkoop, maar dat hy dit nie wil doen nie.
“Maar ek sê jou wat, Trompie,” troos sy pa, “ek sal vir jou ’n hondjie koop.”
Trompie skud sy kop hartseer. “Dankie, Pa, maar as ek Boesman nie kan kry nie, wil ek liewer nie ’n hond hê nie.”
Voor Trompie gaan slaap, gaan hy eers kombuis toe waar hy vir Boesman sakke neergesit het om op te slaap. Saggies streel hy die hond. Boesman kyk slaperig na die seun en waai sy stert. Trompie besef skielik as Boesman nie in die kombuis geslaap het nie sou hy só ’n lawaai met die spookbesigheid opgeskop het dat alles sou skeefgeloop het. Ag, maar waarom dink hy nog daaroor? Sy plan het mos in elk geval misluk … Tensy Jafta-hulle nie weet sy pa het die pampoendop opgetel nie. Miskien moet hy môre weer probeer …
Die volgende middag ná skool eet Trompie haastig en gaan dan reguit buitekamer toe. Safanja sit langs die muur en rook. Trompie speel ’n bietjie met Boesman en dan kom sit hy langs die oubaas.
“Middag, oom Safanja.”
“Middag, Kleintjie.”
Ou