Trompie Omnibus 1. Topsy Smith

gebeur nie, Oom? G’n spoke nie?”

      “Nee, niks spoke nie. Net ’n spul kwajongens.”

      So Safanja weet van hul kaskenades!

      “Haai,” sê Trompie, want hy weet nie wat anders om te sê nie.

      “Dit was ’n lelike ding gisteraand.”

      Trompie probeer om spyt te lyk. Hy skud sedig kop en sê: “Ja-nee, ek het gehoor van die lelike ding …”

      Albei bly stil. Trompie gooi klippies wat Boesman blaffend gaan optel. Hy besluit om weer te probeer.

      “Oom weet, dit is ’n baie groot sonde wat Oom doen.”

      “Wat is die sonde, Kleintjie?”

      “Om Boesman saam met Oom te vat …”

      “Hê-hê,” gee die ou man ’n droë laggie, “ek dink nie so nie. Hy gaan môre saam met my.”

      Dit voel vir Trompie of sy hart wil gaan staan.

      “Môre al?”

      “Ja, môre gaan ek Johannesburg se koers toe en Boesman gaan saam.”

      Trompie kan dit nie glo nie. Gaan hy Boesman dan nooit weer sien nie?

      Hy het nie geweet ou Safanja wil só gou al weggaan nie. Hy sal ’n plan moet maak. Maar wat? Die tyd is so min.

      “Wanneer wil Oom gaan?”

      “Die middag laat. Die dag is te warm. Ek en Boesman loop altyd in die nag.”

      Dié aand is Trompie stil aan tafel. Sy ouers en Anna weet wat die moeilikheid is. Ou Safanja gaan môre die pad vat met Boesman.

      “Pappa sal volgende week vir jou ’n hondjie koop, Trompie,” sê sy ma.

      “Ek wil nie een hê nie. Ek wil Boesman hê. Hy’s my hond.”

      Ná ete gaan Trompie kamer toe. Boesman is by hom. Die seun sit ingedagte op sy bed en die hond lê aan die voetenent. Trompie weet hy moet nou hard dink. Boesman moet hier by hom bly. Hy besluit om tot by drie te tel, dan sal hy groot dinge dink. Hy tel: “Een, twee, drie,” en sit met gefronsde wenkbroue vooroor. Nou dink hy. Hy dink hard, maar dit help nie eintlik nie. Hy sal maar nog ’n keer tot by drie tel en dan weer begin. Hy tel. Hy dink weer. Miskien – miskien moet hy Boesman môre iewers wegsteek? As ou Safanja hom nie kan kry nie, sal hy mos maar alleen moet weggaan. Nee, dit sal nie werk nie.

      Trompie kyk mismoedig na Boesman. Ou Safanja sal nooit sonder die hond die pad vat nie. Hy sal weet Trompie het hom weggesteek. Hy sal vir sy pa gaan sê. Nee, dis ’n simpel plan.

      Boesman spring teen Trompie op. Hy snuif met sy nat neus aan die seun. “Ag, ou Boesman,” sê Trompie, “kan jy nie aan iets dink nie? Kan jy nie ’n plan maak nie?”

      Skielik onthou Trompie van verlede week se Sondagskool. Dominee het gesê as ’n mens iets vurig begeer, dan moet jy bid! Jy moet die Here vra om jou te help. Dis wat hy sal doen! Hy sal bid! Trompie kniel voor die bed neer. Hy vou sy hande. Boesman kom sit styf teen hom.

      Trompie maak keel skoon en dan begin hy: “Ag, dierbare Vader, ek wil so graag vir Boesman hê. Hy’s my maat. Werk asseblief tog aan Oom Safanja se hart en laat hom Boesman vir my gee. Asseblief tog, dierbare Vader, maak ’n plan …” Trompie se oë is styf toegeknyp. Hy dink wat om nog by te las, maar hy het mos nou gesê wat daar te sê is.

      Hy sal sy gebed nou eindig soos wat Dominee altyd doen: “Ek vra dit, dierbare Heer, in die naam van die Vader, die Seun en die Heilige Gees …” Net voor hy amen sê, voeg hy vinnig by: “Groot asseblief toggies, laat Boesman by my bly.”

      Die volgende dag is Trompie besonder stil. Hy probeer selfs luister na wat die onderwyser sê. Vandag wil hy mooi lewe. Dan sal sy gebed verhoor word. Dan sal daar ’n wonderwerk gebeur.

      Toe die laaste klok lui, draf Trompie huis toe. Hy eet nie eens nie, sit net sy skooltas neer en gaan reguit buitekamer toe. Boesman spring teen hom op. Ou Safanja is besig om sy paar goedjies in ’n kombers toe te draai.

      “Hoe lyk dit, oom Safanja? Kan ek Boesman maar kry?”

      “Hê-hê,” lag die oubaas. “Aikôna, ek het mos gesê ek gee my hond nie weg nie.”

      Trompie se hart sak in sy skoene. Die wonderwerk het nie gebeur nie. Daar is nie aan ou Safanja se hart gewerk nie.

      Die hele middag lank speel Trompie met Boesman. As iets tog net wil gebeur dat hy die hond kan hou. Het hy dan verniet so mooi vir ’n wonderwerk gevra?

      Laat die middag kom groet ou Safanja by die huis. Sy kombers is op sy rug vasgemaak, sy pyp is in sy mond en sy kierie in sy hand. Trompie moet nou vir Boesman groet. Hy sê hy sal tot by die hek saamstap.

      By die hek sê Trompie hy sal nog ’n entjie verder saamstap. Hy wil die oomblik wanneer hy van Boesman moet afskeid neem, so lank as moontlik uitstel.

      Op die grootpad buite die dorpie loop die grysaard ingedagte aan sy pyp en suig. Trompie speel nog eenstryk deur met Boesman.

      Skielik gaan staan ou Safanja stil.

      “Klein Trompie, jy moet liewer nou teruggaan. Dis al ver!”

      Die trane blink in Trompie se oë toe Boesman weer teen hom opspring en blaf dat hy die klip wat hy in sy hand het, moet gooi.

      Die ou man kyk na die seun en die hond. Toe sê hy: “Klein Trompie, ons moet Boesman maar laat besluit.”

      “Wat sê oom Safanja?”

      “Met wie hy wil saamloop.”

      Oorbluf kyk Trompie na Safanja terwyl hy verduidelik dat die seun terug dorp moet stap terwyl hy met die grootpad aanloop. Boesman moet dan self kies.

      Ou Safanja stap gebukkend aan. Trompie begin terugloop. Hy kyk aanhoudend om. Boesman kyk na Safanja, dan kyk hy weer na Trompie. Sy ore staan gespits.

      “Kom, Boesman! Asseblief tog, Boesman, kom!” skree Trompie opgewonde.

      Die hond draf ’n entjie na Trompie toe. Safanja kyk om.

      “Boesman!” klink sy krakerige stem. Die hond draai om, staan ’n oomblik stil en draf dan na Safanja toe.

      “Kom, Boesman, kom! Boesman! Boesman!” roep Trompie desperaat. Die hond aarsel ’n oomblik, dan vlieg hy om en nael na Trompie toe. Blaffend spring hy teen die seun op. Trompie stap nou vinnig. Boesman draf langs hom.

      Een of twee keer gaan staan Boesman botstil en kyk om na Safanja se krom figuur wat al kleiner in die grootpad word. Dan sê Trompie terwyl hy die hond streel: “Kom, Boesman, my honne!”

      Trompie draai om en skree hard: “Oom Safanja, jy moet weer kom kuier!” Hy sien hoe die oubaas waai.

      Die hele weste is rooi. Die seun en sy hond stap terug dorp toe. Trompie sing en lag en speel met die blaffende Boesman. Die son gaan onder.