203
Ahituw do Eitana i siedziby Mossadu, 14 września 1964 (dokument pokazany autorowi przez „Rafaela”).
204
Rafi Medan, niepublikowany maszynopis, s. 113.
205
Było jeszcze jedno żądanie: Skorzeny twierdził, że lider żydowskiej społeczności we Frankfurcie wniósł pozew do sądu, by zakazano dystrybucji jego książek w Niemczech, ponieważ ukrywa się przed prawem. Skorzeny chciał, aby Mossad wydał oświadczenie, że książki te służyły do szkolenia oficerów Sił Obronnych Izraela. Oświadczenie to chciał wykorzystać jako dowód w sprawie. Akta Mossadu na temat niemieckich naukowców, s. 92.
206
Rozmowy z: Amitem (maj 2005), Eitanem (1 listopada 2012), Medanem (30 czerwca 2015), Awnerem Barneą (szefem biura Szin Betu za dyrekcji Ahituwa, który wiele dowiedział się od swojego szefa o werbunku Skorzenego, 30 maja 2011) i „Milenem” (sierpień 2015). Bardzo tendencyjny, ale w sumie trafny opis werbunku Skorzenego pojawia się w: Argaman,
207
Rozmowa z Medanem, 30 czerwca 2015.
208
Skorzeny pozostał związany z Mossadem aż do śmierci w 1975 roku (jego byli towarzysze broni z Wehrmachtu przyszli na pogrzeb i pożegnali go hitlerowskim pozdrowieniem) i pomagał organizacji również po zakończeniu afery z niemieckimi naukowcami. Także Vallentin służył jeszcze przez wiele lat. W 1969 roku Harry Barak zapytał go, czy zgodziłby „przenieść się” z MI6 do Mossadu, chociaż w rzeczywistości cały czas z jego usług korzystał tylko Mossad. Odtąd wiedział już, że działa jako izraelski agent. Akta Mossadu na temat niemieckich naukowców, s. 95–96; Rozmowy z: Medanem (czerwiec 2015), „Toblerone’em” (styczeń 2014) i „Patriotą” (lipiec 2015).
209
Akta Mossadu na temat niemieckich naukowców, s. 100.
210
Kopia dokumentów wręczonych Straussowi (archiwum autora, dokumenty otrzymane od „Paula”); Akta Mossadu na temat niemieckich naukowców, s. 109.
211
Medan, niepublikowany maszynopis, s. 116; Rozmowy z Medanem (30 czerwca 2015) i Szimonem Peresem (4 sierpnia 2015).
212
Rozmowy z Szamirem (styczeń 1997) i Amitem (kwiecień 2006).
213
Akta operacji „Diament” pokazane autorowi przez Amita, 23 maja 2005; Black, Morris,
214
Biuro dyrektora Mossadu,
215
Rozmowy z: Eitanem (19 września 2011), Szlomo Gazitem (29 listopada 2016), Amitem (kwiecień 2006) i Navotem (6 kwietnia 2017); Protokół spotkania premiera Lewiego Eszkola z szefem Mossadu Meirem Amitem, kwiecień 2006 (archiwum autora, dokument otrzymany od „Alena”).
216
Biuro dyrektora Mossadu,
217
Segew,
218
Tamże, s. 262; Rozmowa ze Szmulem Segewem, 6 czerwca 2010.
219
Segew,
220
Rozmowa z Kfirem, 9 czerwca 2011.
221
Cytaty pochodzą z wywiadu udzielonego przez Ahmeda Suedaniego (dowódcę syryjskiej agencji bezpieczeństwa wewnętrznego, który jako pierwszy zaczął podejrzewać Cohena) Al Usbua al Arabiemu, Londyn, 1 marca 1965, tłumaczenie na hebrajski: Jednostka 550 Amanu, MODA 1093/04/638.
222
Protokół z procesu Eliego Cohena, MODA 1093/04/636.
223
Rozmowa z Gedaliahem Khalafem, 12 lipca 1996.
224
Historię Eliego Cohena opowiedziano w wielu książkach i filmach, a wielu ulicom i budynkom w Izraelu nadano jego imię. Uważa się go za jednego z największych bohaterów narodowych Izraela. Akademia Mossadu w Glilocie wzniosła z pomocą finansową CIA budynek noszący jego imię.
225
Ronen Bergman,
226
Rozmowa z Kfirem, 9 czerwca 2011.
227
Medan, niepublikowany maszynopis, s. 92; Rozmowy z Medanem (30 czerwca 2015) i Amosem Gilboą (18 marca 2015).
228
Niektórzy pracownicy Mossadu z tego okresu, w tym Mike Harari, twierdzą, że Amit zazdrościł Isserowi Harelowi schwytania Eichmanna i również pragnął przejść do historii jako pogromca nazistów. Rozmowa z Mikiem Hararim, 29 marca 2014.
229
Sodit Szaron, czołowy bojownik Etzel, cieszył się sławą wyjątkowo odważnego. W 1952 roku próbował zabić zachodnioniemieckiego kanclerza Konrada Adenauera, wysyłając mu bombową przesyłkę z Francji – miała to być próba storpedowania umowy reparacyjnej z Izraelem. Podczas próby rozbrojenia bomby zginął ochroniarz. Sodita Szarona zatrzymano we Francji z materiałami wybuchowymi i skazano na cztery miesiące więzienia. Po odbyciu kary deportowano go do Izraela. Później twierdził, że zamachu na Adenauera miał dokonać na rozkaz Menachema Begina. Po powrocie do Izraela, 16 czerwca 1960 roku, został zwerbowany przez Harela do jednostki specjalnej Mifrac.
230
Rozmowa z Gadem Szimronem, 16 sierpnia 2015. Wyczerpujący opis operacji można znaleźć w książce Szimrona
231
Rozmowy z: Medanem (30 czerwca 2015), Hararim (11 kwietnia 2014) i Amitem (kwiecień 2006).
232
Biuro dyrektora Mossadu,
233
Protokół spotkania premiera Lewiego Eszkola z generałem M. Amitem, Hotel Dan, Tel Awiw, 4 października 1965, s. 2 (archiwum autora, dokument otrzymany od „Alena”).
234
Bergman, Nakdimon,
235
Rozmowa z Amitem, maj 2005.
236
Mossad, Akta Aterny, Cometu i Kolosa, 325 różnych depesz i notatek służbowych, wrzesień–listopad 1965 (archiwum autora, dokumenty otrzymane od „Alena”).
237
Spotkanie Eszkola z Amitem, 4 października 1965, s. 2.
238
Isser Harel, doradca premiera Lewiego Eszkola do spraw służb specjalnych,
239
Bergman, Nakdimon,
240
Transkrypcja wywiadu przeprowadzonego przez dziennikarza Szloma Nakdimona (archiwum autora, dzięki uprzejmości Szloma Nakdimona).
241
Bergman, Nakdimon,
242
Rozmowy z „Grzmotem” (luty 2013) i „Rossem” (styczeń 2015).
243
Rozmowy z: Darem (28 stycznia 2015), Harelem