84
Działania wykonującego rozkazy Ben Guriona wywiadu miały wpłynąć na członków Specjalnej Komisji Narodów Zjednoczonych do spraw Palestyny (UNSCOP), która obradowała w maju 1947, by przekonali Zgromadzenia Ogólne ONZ do utworzenia niepodległego państwa żydowskiego. Ronen Bergman,
85
Ministerstwo Obrony Izraela do szefów agencji bezpieczeństwa i wywiadu,
86
Sauer,
87
Rozmowa z Isserem Harelem, marzec 1999; Siman Tow,
88
Przywódca Irgunu Menachem Begin był postrzegany jako ekstremista, jednak Ben Gurion starał się zapobiec wybuchowi wojny domowej, dlatego mimo wściekłości wywołanej zatopieniem „Altaleny” i wszelkich różnic ideologicznych zgodził się, aby ludzie Begina zostali żołnierzami Sił Obronnych Izraela.
89
Szeleg,
90
Departament Informacji Publicznej Organizacji Narodów Zjednoczonych,
91
Regew,
92
Pod koniec 1953 roku Ben Gurion ustąpił z urzędu i zamieszkał w kibucu Sede Boker na pustyni Negew, chcąc zachęcić młodych ludzi do przenoszenia się w tamten region. Jehoszua Cohen również się tam przeprowadził. Z czasem stał się przyjacielem i ochroniarzem byłego premiera. Podczas jednego ze wspólnych spacerów Cohen przyznał się, że to on zastrzelił Bernadotte’a i to jego szpiedzy Ben Guriona bezskutecznie poszukiwali. Bar-Zohar,
93
94
Bar-Zohar,
95
Rozmowy z: Amnonem Drorem (styczeń 1997) i z Menahemem Nawotem (6 kwietnia 2017); Nawot,
96
Harel postrzegał wszystkie te organizacje jako skrajnie prawicowe lub skrajnie lewicowe i szczerze ich nienawidził. „W dzieciństwie [urodził się w Rosji] napatrzyłem się na przejawy przemocy i okrucieństwo rewolucji bolszewickiej wryło mi się w pamięć. Te obrazy wywołały we mnie głęboką niechęć do tych idei”. Harel,
97
Harel później będzie twierdził, że inwigilowane były tylko jednostki wywrotowe lub podejrzewane o to, że mogą utworzyć jakąś nową podziemną organizację, jednak w rzeczywistości zmienił Szin Bet w agencję szpiegowską pracującą na rzecz Ben Guriona. Gromadziła ona „haki” na przeciwników politycznych i krytyków premiera, nawet jeśli było jasne, że nie angażują się oni w żadną nielegalną działalność. Agencja wydawała nawet za własne pieniądze popierające Ben Guriona czasopismo. Nosiło tytuł „Rimon” i konkurowało ze skandalizującym magazynem „Haolam Hazeh”, które atakowało premiera. Rozmowy z: Harelem (6 kwietnia 2001), Urim Awnerim (19 lipca 2013) i Arie Hadarem (8 lipca 2011); Ronen Bergman,
98
Izraelskie Archiwum Państwowe, 3771/70; Sutton, Szuszan,
99
Rozmowa z Arturem Ben Natanem, 13 września 2010.
100
Spory między agencjami dotyczące podziału kompetencji, źródeł informacji i obszarów działania nigdy się nie kończyły. Mniej więcej co dziesięć lat premierzy organizowali tajne posiedzenia, na których opracowywano nowe zasady działania agencji. Z czasem do Amanu, Szin Betu i Mossadu dołączyły kolejne cztery: Lakam (Biuro Łącznikowe do Spraw Naukowych) w Ministerstwie Obrony, agencja zajmująca się szpiegostwem technologicznym i nuklearnym; Izraelska Komisja do spraw Energii Atomowej nadzorująca izraelski program nuklearny; Urząd do spraw Nauki, któremu podlegał między innymi Izraelski Instytut Badań nad Biologią w Nes Cijjonie, gdzie prowadzono badania nad bronią biologiczną; i wreszcie Liszkat Hakeszer odpowiadająca za tajne kontakty z radzieckimi Żydami.
101
Harel wprowadził w Mossadzie żelazną dyscyplinę, a także zobowiązał wszystkich do bezwzględnego zachowania tajemnicy służbowej. Na jego rozkaz każdy funkcjonariusz Mossadu, każda jednostka, operacja i agent musieli mieć kryptonimy. Używano ich cały czas, nawet w korespondencji wewnętrznej i na naradach. Ta zasada przetrwała do dzisiaj.
102
W artykule 32 Ustawy zasadniczej o rządzie (z braku konstytucji ustawy zasadnicze stanowią zbiór najważniejszych aktów prawnych Izraela, które najtrudniej zmienić) była mowa o tym, że rząd może zrobić „wszystko, co uzna za konieczne”, żeby pełnić obowiązki. W rezultacie premier miał prawo do nakazywania tajnych operacji i likwidacji właściwie bez żadnego nadzoru ze strony demokratycznych instytucji i prasy. W następstwie serii nielegalnych działań Szin Betu w połowie lat osiemdziesiątych XX wieku i dymisji na szczytach agencji nowi przywódcy zażądali zmian w ustawie, które jasno określą, co rządowi wolno, a co nie. Nowa ustawa została przyjęta przez Kneset w 2002 roku. Mossad pracuje nad własnymi przepisami, ale prace te zawsze napotykają na fundamentalną przeszkodę: w odróżnieniu od Szin Betu, który działa w Izraelu, niemal wszystkie działania Mossadu odbywają się z pogwałceniem praw innych krajów. Tego typu aktywność jest bardzo trudno ująć w zbiorze przepisów (być może jest to wręcz niemożliwe), nie mówiąc już o tym, że byłoby to publicznie potwierdzone przez parlament przyznanie się do tego, że państwo Izrael narusza suwerenność innych państw. W maju 2017 roku dyrektor Mossadu Jossi Cohen postanowił zakończyć te prace i zarządził, że przepisy dotyczące Mossadu nie powstaną. Rozmowy z: Daganem (25 maja 2013), „Iftachem” (marzec 2017), „Mocarzem” (lipiec 2017), „Saszą” (czerwiec 2015) i „Spokojnym” (wrzesień 2017).
103
Wyjątek stanowią sprawy nazistowskich zbrodniarzy wojennych i ich popleczników (sąd skorzystał z tego prawa tylko raz, w przypadku Adolfa Eichmanna) oraz sprawy trafiające przed sąd wojskowy (tutaj kilka razy skazano na śmierć terrorystów, jednak wyroki zostały uchylone przez Sąd Najwyższy).
104
Rozmowy z Juwalem Cohenem-Abarbanelem (lipiec 1997) i Chaimem Cohenem (lipiec 1997); Ronen Bergman,
105
Księga Przysłów 24,6. Ten i inne cytaty biblijne za