ver hiemem Piscique Aries succedit aquoso, 165
tu totiens oreris viridique in caespite flores.
te meus ante omnes genitor dilexit et orbe
in medio positi caruerunt praeside Delphi,
dum deus Eurotan inmunitamque frequentat
Sparten. nec citharae nec sunt in honore sagittae. 170
immemor ipse sui non retia ferre recusat,
non tenuisse canes, non per iuga montis iniqui
ire comes, longaque alit adsuetudine flammas.
iamque fere medius Titan venientis et actae
noctis erat spatioque pari distabat utrimque. 175
corpora veste levant et suco pinguis olivi
splendescunt latique ineunt certamina disci.
quem prius aerias libratum Phoebus in auras
misit et oppositas disiecit pondere nubes.
reccidit in solidam longo post tempore terram 180
pondus et exhibuit iunctam cum viribus artem.
protinus inprudens actusque cupidine lusus
tollere Taenarides orbem properabat. at illum
dura repercusso subiecit pondere tellus
in vultus, Hyacinthe, tuos. expalluit aeque 185
quam puer ipse deus conlapsosque excipit artus.
et modo te refovet, modo tristia vulnera siccat,
nunc animam admotis fugientem sustinet herbis.
nil prosunt artes. erat inmedicabile vulnus.
ut, siquis violas riguoque papavera in horto 190
liliaque infringat fulvis horrentia linguis,
marcida demittant subito caput illa gravatum
nec se sustineant spectentque cacumine terram,
sic vultus moriens iacet et defecta vigore
ipsa sibi est oneri cervix umeroque recumbit. 195
‘laberis, Oebalide, prima fraudate iuventa,’
Phoebus ait ‘videoque tuum, mea crimina, vulnus.
tu dolor es facinusque meum. mea dextera leto
inscribenda tuo est. ego sum tibi funeris auctor.
quae mea culpa tamen, nisi si lusisse vocari 200
culpa potest, nisi culpa potest et amasse vocari.
atque utinam pro te vitam tecumve liceret
reddere. quod quoniam fatali lege tenemur,
semper eris mecum memorique haerebis in ore.
te lyra pulsa manu, te carmina nostra sonabunt, 205
flosque novus scripto gemitus imitabere nostros.
tempus et illud erit, quo se fortissimus heros
addat in hunc florem folioque legatur eodem.’
talia dum vero memorantur Apollinis ore,
ecce cruor, qui fusus humo signaverat herbas, 210
desinit esse cruor, Tyrioque nitentior ostro
flos oritur formamque capit quam lilia, si non
purpureus color his, argenteus esset in illis.
non satis hoc Phoebo est (is enim fuit auctor honoris).
ipse suos gemitus foliis inscribit et AI AI 215
flos habet inscriptum funestaque littera ducta est.
nec genuisse pudet Sparten Hyacinthon honorque
durat in hoc aevi celebrandaque more priorum
annua praelata redeunt Hyacinthia pompa.
at si forte roges fecundam Amathunta metallis 220
an genuisse velit Propoetidas, abnuat aeque
atque illos, gemino quondam quibus aspera cornu
frons erat, unde etiam nomen traxere Cerastae.
ante fores horum stabat Iovis Hospitis ara.
ignarus sceleris quam si quis sanguine tinctam 225
advena vidisset, mactatos crederet illic
lactantes vitulos Amathusiacasque bidentes.
hospes erat caesus. sacris offensa nefandis
ipsa suas urbes Ophiusiaque arva parabat
deserere alma Venus. ‘sed quid loca grata, quid urbes230
peccavere meae? quod’ dixit ‘crimen in illis?
exilio poenam potius gens inpia pendat
vel nece vel si quid medium est mortisque fugaeque.
idque quid esse potest, nisi versae poena figurae?’
dum dubitat, quo mutet eos, ad cornua vultum 235
flexit et admonita est haec illis posse relinqui
grandiaque in torvos transformat membra iuvencos.
sunt tamen obscenae Venerem Propoetides ausae
esse negare deam. pro quo sua numinis ira
corpora cum fama primae vulgasse feruntur. 240
utque pudor cessit, sanguisque induruit oris,
in rigidum parvo silicem discrimine versae.
quas quia Pygmalion aevum per crimen agentis
viderat, offensus vitiis quae plurima menti
femineae natura dedit, sine coniuge caelebs 245
vivebat thalamique diu consorte carebat.
interea niveum mira feliciter arte
sculpsit ebur formamque dedit, qua femina nasci
nulla potest operisque sui concepit amorem.
virginis est verae facies quam vivere credas 250
et, si non obstet reverentia, velle moveri.
ars adeo latet arte sua. miratur et haurit
pectore Pygmalion simulati corporis ignes.
saepe manus operi temptantes admovet, an sit
corpus an illud ebur, nec adhuc ebur esse fatetur. 255
oscula dat reddique putat loquiturque tenetque
et credit tactis digitos insidere membris
et metuit pressos veniat ne livor in artus.
et modo blanditias adhibet, modo grata puellis
munera fert illi: conchas teretesque lapillos 260
et parvas volucres et flores mille colorum
liliaque pictasque pilas et ab arbore lapsas
Heliadum lacrimas. ornat quoque vestibus artus,
dat digitis gemmas, dat longa monilia collo,
aure leves bacae, redimicula pectore pendent. 265
cuncta decent. nec nuda minus formosa videtur.
conlocat hanc stratis concha Sidonide tinctis
adpellatque tori sociam adclinataque colla
mollibus in plumis tamquam sensura reponit.
festa dies Veneris tota celeberrima Cypro 270
venerat,