numina confessis, merui nec triste recuso
supplicium. sed ne violem vivosque superstes 485
mortuaque exstinctos, ambobus pellite regnis
mutataeque mihi vitamque necemque negate.’
numen confessis aliquod patet. ultima certe
vota suos habuere deos. nam crura loquentis
terra supervenit, ruptosque obliqua per ungues 490
porrigitur radix, longi firmamina trunci,
ossaque robur agunt, mediaque manente medulla
sanguis it in sucos, in magnos bracchia ramos,
in parvos digiti, duratur cortice pellis.
iamque gravem crescens uterum perstrinxerat arbor 495
pectoraque obruerat collumque operire parabat.
non tulit illa moram venientique obvia ligno
subsedit mersitque suos in cortice vultus.
quae quamquam amisit veteres cum corpore sensus,
flet tamen et tepidae manant ex arbore guttae. 500
est honor et lacrimis stillataque cortice murra
nomen erile tenet nulloque tacebitur aevo.
at male conceptus sub robore creverat infans
quaerebatque viam qua se genetrice relicta
exsereret. media gravidus tumet arbore venter. 505
tendit onus matrem neque habent sua verba dolores
nec Lucina potest parientis voce vocari.
nitenti tamen est similis curvataque crebros
dat gemitus arbor lacrimisque cadentibus umet.
constitit ad ramos mitis Lucina dolentes 510
admovitque manus et verba puerpera dixit.
arbor agit rimas et fissa cortice vivum
reddit onus, vagitque puer quem mollibus herbis
Naides inpositum lacrimis unxere parentis.
laudaret faciem Livor quoque. qualia namque 515
corpora nudorum tabula pinguntur Amorum,
talis erat. sed, ne faciat discrimina cultus,
aut huic adde leves aut illi deme pharetras.
labitur occulte fallitque volatilis aetas,
et nihil est annis velocius. ille sorore 520
natus avoque suo, qui conditus arbore nuper,
nuper erat genitus, modo formosissimus infans,
iam iuvenis, iam vir, iam se formosior ipso est,
iam placet et Veneri matrisque ulciscitur ignes.
namque pharetratus dum dat puer oscula matri, 525
inscius exstanti destrinxit harundine pectus.
laesa manu natum dea reppulit. altius actum
vulnus erat specie primoque fefellerat ipsam.
capta viri forma non iam Cythereia curat
litora, non alto repetit Paphon aequore cinctam 530
piscosamque Cnidon gravidamque Amathunta metallis.
abstinet et caelo. caelo praefertur Adonis.
hunc tenet, huic comes est adsuetaque semper in umbra
indulgere sibi formamque augere colendo
per iuga, per silvas dumosaque saxa vagatur 535
fine genus vestem ritu succincta Dianae
hortaturque canes tutaeque animalia praedae,
aut pronos lepores aut celsum in cornua cervum
aut agitat dammas. a fortibus abstinet apris
raptoresque lupos armatosque unguibus ursos 540
vitat et armenti saturatos caede leones.
te quoque ut hos timeas, si quid prodesse monendo
possit, Adoni, monet, ‘fortis’ que ‘fugacibus esto’
inquit. ‘in audaces non est audacia tuta.
parce meo, iuvenis, temerarius esse periclo, 545
neve feras quibus arma dedit natura lacesse,
stet mihi ne magno tua gloria. non movet aetas
nec facies nec quae Venerem movere leones
saetigerosque sues oculosque animosque ferarum.
fulmen habent acres in aduncis dentibus apri, 550
impetus est fulvis et vasta leonibus ira,
invisumque mihi genus est.’ quae causa roganti
‘dicam,’ ait ‘et veteris monstrum mirabere culpae.
sed labor insolitus iam me lassavit et ecce
opportuna sua blanditur populus umbra 555
datque torum caespes. libet hac requiescere tecum’
(et requievit) ‘humo’ pressitque et gramen et ipsum
inque sinu iuvenis posita cervice reclinis
sic ait ac mediis interserit oscula verbis:
‘forsitan audieris aliquam certamine cursus 560
veloces superasse viros. non fabula rumor
ille fuit (superabat enim). nec dicere posses
laude pedum formaene bono praestantior esset.
scitanti deus huic de coniuge ‘coniuge’ dixit
‘nil opus est, Atalanta, tibi. fuge coniugis usum. 565
nec tamen effugies teque ipsa viva carebis.’
territa sorte dei per opacas innuba silvas
vivit et instantem turbam violenta procorum
condicione fugat ‘nec sum potienda nisi’ inquit
‘victa prius cursu. pedibus contendite mecum. 570
praemia veloci coniunx thalamique dabuntur,
mors pretium tardis. ea lex certaminis esto.’
illa quidem inmitis sed (tanta potentia formae est)
venit ad hanc legem temeraria turba procorum.
sederat Hippomenes cursus spectator iniqui 575
et ‘petitur cuiquam per tanta pericula coniunx?’
dixerat ac nimios iuvenum damnarat amores.
ut faciem et posito corpus velamine vidit
(quale meum, vel quale tuum, si femina fias),
obstipuit tollensque manus ‘ignoscite’ dixit 580
‘quos modo culpavi. nondum mihi praemia nota,
quae peteretis, erant.’ laudando concipit ignes
et ne quis iuvenum currat velocius optat
insidiasque timet. ‘sed cur certaminis huius
intemptata mihi fortuna relinquitur?’ inquit 585
‘audentes deus ipse iuvat.’ dum talia secum
exigit Hippomenes, passu volat alite virgo.
quae quamquam Scythica non setius ire sagitta
Aonio