“Can’t argue with that logic. Daar’s nie poeding nie, sorry.” Sy staan op. “Ek moet rook.”
“Ek kom saam,” sê Henk.
Sy steek haar pa se Stuyvesant aan. “Ariel sê Pa rook weer lekker.”
“Dis nie asof ek kan kanker kry nie. Ek moet jou nog gaan wys wat in die kelder aangaan. Jy sal jou oë nie glo nie.”
“Feng Shack Shui,” sê sy. Henk verstik aan die rook.
Rebecca merk dat alles nie so rustig is in Frank se wêreld nie. Hy bly om sy Sapiens se voete terwyl hulle rook. Waai die reuk van die bakoorjakkals sterk aan vanaf die vullisdrom? Sy ore spits, hy is nuuskierig, maar ook versigtig vir die wilde familielid. Toe sy mense ingaan, hardloop hy voor hulle in, na die veilige holte van sy trop se ondervloersverhitte nes.
Op haar newsfeed lees Rebecca dat ’n area so groot soos Londen elke maand in die Amasone uitgekap word. Sy sê nag vir Lindiwe en Mandla op die skerm. Mandla wil ’n storie hoor. Sy sê sy is baie moeg, MamLindi moet maar vanaand storie vertel, sy belowe sy sal môre.
“Één verhaaltje, Mam.” Die Nederlands van die crèche. “Slaaptydstorie, Mam!” Die Afrikaans van een van sy ma’s.
Pris registreer die geprogrammeerde opdragwoord en begin ’n gestoorde storie vertel. Rebecca maak die rekenaar toe terwyl haar gesin nog besig is om met haar te praat. Sy staar na die luidspreker op die bedkassie.
“Hoofstuk Een: Hoe dit gekom het dat Baas Kers, die timmerman, die stuk hout gevind het wat kon lag en huil soos ’n kind. Lank, lank gelede …”
Die bruin boekie, Die avonture van Pinokkio, wat kleintyd voor haar bed gelê het, waaruit haar ma op goeie aande vir haar voorgelees het. Ander aande het sy weer die storie geluister op die bandspeler met haar ma se opgeneemde stem: Pris se stem.
BEENDERE 2
Svalbard is uit haar winterslaap wakker geskud. Bo my dreun ’n helikopter. Die toergidse is met hulle honde die wit wildernis in. Die burgers op hul sneeumobiele skeer oor die ysgrond. Die Noorweegse soldate ry rond in groot voertuie met sneeuwiele; troepe loop in rye met flitse deur die sneeu wat tot by hulle knieë kom, soos ’n neonkam deur die vallei. Almal is op soek na Howard.
Ek sit op ’n harde stoel voor ’n harde tafel in die klein kampkantoortjie. Ek kan nie agterkom of die twee mans oorkant my soldate, polisie of wetenskaplikes is nie. Hulle dra anoraks bo-oor pakke. Hulle het sneeustewels aan en sit hulle balaklawas op die tafel tussen ons neer. Die uitrustings verwar my. Buite is ’n grootskaalse soektog aan die gang. Hulle sê nie wie hulle is nie, maar die plaaslike en Noorweegse polisie het my reeds ondervra.
“Hoe lank ken u professor Hansen al?” vra die groot een met die bril en vlesige lippe, asof hy kollageeninspuitings gekry het. Sy Engels, soos almal s’n in Skandinawië, is vlot, maar sy aksent is nie van hier nie.
“Ses maande.” Ek slaap al ’n bietjie meer as vier maande by hom.
Die man maak ’n merk op die vorm voor hom. Hulle is hier om feite te bevestig, nie om antwoorde te kry nie. Hulle weet reeds alles van Howard, en van my.
“Julle het saam gewerk in Suid-Afrika.”
“Ja, by Geelhoutgrot. Ek was nie in sy span nie, maar ons het mekaar dikwels gesien.” Regmerk by die vraag.
Die maerder een sonder ’n bril is doodstil. Hy maak meer volledige notas, maar ek is seker dit het meer met my gedrag as met my antwoorde te make.
“Wanneer laas het u professor Hansen gesien?”
“Vanaand sal dit vier dae wees.” Te spesifiek. “By aandete.” Genoeg nou.
“Het hy enigiets gesê wat u dalk ’n idee kan gee waar hy is?” Brilloos lyk vir die eerste keer geïnteresseerd. Wat het Howard vir my gesê? Is ek die volgende om die sneeu in te stap?
“Nee.” Sy laaste woorde aan my was “Ek hoop ek is verkeerd”. As hy later daardie nag by my kom inkruip het, het hy toe iets gefluister, iets wat ek nie gehoor het nie? “Niks. Ons het net oor die gewone goed gepraat.”
“Die gewone goed?”
“Wat ons die volgende dag sou doen by daardie monster.”
“Die monster?”
“Die ding hier buite. Die Beendere. Wat ook al.”
“Wat ook al?” Ek het al genoeg TV gekyk: Hulle probeer my op my senuwees maak. Wanneer ek nie antwoord nie, gaan hy voort: “Vertel ons van professor Hansen. Enigiets wat die ondersoek kan help.”
“Howard is ag-en-veertig.” Hy het ligte hare wat begin grys word en blou oë en ek lag vir hom wanneer hy oor sy Viking-bloed praat.
“Een punt nege meter.” Effe oorgewig, met ’n groot moesie in die waai van sy been. Sy vel is baie wit en hy moet altyd sonblok aansit as hy in die buitelug werk. Hy dra ’n aaklige ou cowboyhoed as hy in die son is, en sy maer kuite lyk snaaks in ’n kortbroek. Dit is vreemd om in so ’n kort tyd so lief te raak vir iemand. Ek was verlief op Peter tot lank ná ons troue, maar dit het ’n paar jaar geneem voor ek werklik lief was vir hom. Ek is steeds lief vir hom.
“Hy is die beste argeoloog in Suid-Afrika.” Howard se tweede naam is Louis, na sy ma, Louise. Hy is vernoem na sy oupa. Hy praat baie van hom, die dominee op die klein dorpie in die NoordKaap. Hy praat van sy ouma Bettie, wat hare gesny het. Hoe die gemeente nie gedink het dit is ’n gepaste werk vir ’n mevrou-dominee nie, maar hoe almal haar kom besoek het. Sy het hom kleintyd betaal om die hare uit te vee, en hy het al die dorp se skinderstories gehoor.
“Jammer, Doktor …” hy kyk op ’n vorm om te maak asof hy my van vergeet het, “maar ons soek informasie wat die spanne daarbuite kan help. Ons het reeds ’n volledige beskrywing van hom.”
Sy ma was ’n huisvrou sedert Howard en sy tweelingbroer, John, se geboorte. Sy pa was ’n elektroniese ingenieur in die lugmag, wat op Waterkloofbasis aan vegvliegtuie gewerk het. Sy pa, ook John, het van die vliegtuigverf gebruik vir die modelvliegtuie wat hy saans in die buitekamer sit en bou het. Sy pa se vriende het saans gedrink; hy het plastiekmodelle gebou. John sr. is ’n paar jaar gelede dood toe iemand nie in sy truspieël gekyk het nie. Howard is baie na aan sy familie; hy sê hy kan nie wag om my aan hulle voor te stel nie. Ek is die enigste kind. My ma is dood aan kanker. (Wie sterf deesdae nie aan kanker nie?) My pa bel my af en toe. Ek sal Howard eendag voorstel aan my ouma, wat weier om dood te gaan.
“Hy is nie juis fiks nie. Hy kla oor sy knie. Hy sou nie in die sneeu geloop het nie. Hy sou vervoer gekry het.” Hy is baie lui.
Ek begin huil. Hulle kyk op hulle vorms tot ek die trane wegvee.
“Hy ken die omgewing. Nie eerstehands nie, ons verlaat nie juis die kamp nie, maar hy het baie opgelees oor die geologie en die landskap sodat ons ons werk ordentlik kan doen. Argeologie gebeur nie in die lug nie. Elke artefak is begrawe in ’n spesifieke stuk ysgrond.”
“Bedoel u u dink hy sou weet hoe om te oorleef hier buite?” Hulle wil weet of hulle strontstorie van hom wat hier uitgeloop het die woesterny in geloofwaardig is. Wat het hulle met hom gemaak?
“Hy is nie Rambo nie, maar hy is nie stupid nie.” Laat ek saamspeel. Hy sê hy het vier A’s in Matriek gekry. Hy het geskiedenis gaan swot omdat hy gehou het van spookstories. Argeologie was ’n byvak, maar ná die eerste semester het hy reeds geweet wat hy eendag wou word.
Hulle vra my uit oor my werk in Suid-Afrika, my daaglikse lewe, wie my vriende is. Hulle vra hoe lank ek en Howard al saam is. Hulle is diskreet. Toe ek weer vra wie hulle is, staan hulle op en is dit asof hulle nooit daar was nie.
Ek vra mooi en die reddingswerkers laat my toe om saam te vlieg in die helikopter. Ek het nog net een keer (by ’n skou, toe ek elf was) in ’n helikopter gevlieg. Die lemme wat bo my begin draai en die enjins se ongoddelike geraas is sexy, maar toe die ding begin opstyg,