“Bring terug daardie vere, Liora, jy kan nie sulke vere sommer net vát nie!” roep tante Alessa. “En jy, Moshe Habib, uit daar met jou stofgat!”
Liora hardloop koes-koes tussen vroue deur wat besig is om te sorteer, verby ander met stokke waarmee hulle vere onder die kleursel indruk en roer, en ’n aantal wat nat vere teen hul handpalms slaan om die water daaruit en die lewe daarin terug te kry.
Toe sy haar in ’n doodloopgang bevind, lig ’n jong vrou by ’n kleurselbad haar voorskoot en laat dit oor haar sak.
“Sjoekran, Jaseena,” sê Liora. Dis een van die min Arabiese woorde wat sy ken: dankie.
Sy hoor oom Moshe aankom en iets in Arabies sê – al wat sy daarvan kan uitmaak, is haar naam. Sy giggel, want sy weet dat sy veilig is – oom Moshe sal nooit aan ’n Moslemvrou raak nie.
Sy vlieg onder Jaseena se voorskoot uit en oom Moshe gryp haar vas. Sy gil en probeer wegkom, maar hy skiet haar in die lug op, hou haar met albei hande om haar middel bo sy kop en draf met haar tussen die vrouens deur. Sy strek haar lyf en flap die pluime soos vlerke.
“Eendag sal jy bo ons klomp gewone mense sweef, my engel,” sê oom Moshe en sit haar neer. “Gaan speel nou, ek en jou tante moet besigheid praat.”
Sy onthou dat Maman gaan bad het en hardloop terug huis toe. Dis vir haar lekker om te kyk as Maman aantrek, veral op spesiale dae, soos wanneer haar pa lank weg was en op pad terug is, of as oom Moshe vir tante Alessa vere bring.
Sy sit haar hoed op die bedtafeltjie neer, trek haar skoene uit en maak seker dat haar voete skoon lyk voor sy op die groot bed gaan lê. Die son skyn deur die skrefies tussen die vensterhortjies. Fyn stof dwarrel traag in die strepe lig. Sy swaai ’n kussing voor haar en kyk hoe die stofdeeltjies wild in die sleurstroom daarvan kolk. Van êrens af word die rafel van ’n volstruisveer ook opgewaai. Dit maak ’n klompie oordadige draaie, tot hoog bo die vier style van die bed, en kom uiteindelik tot rus op die swart onderklere wat Maman uitgesit het.
“En nou, as jy nie by oom Moshe is nie?”
“Hy en tante Alessa praat besigheid.”
Maman het ’n badkeps en ’n japon en pantoffels aan. Sy trek die keps van haar hare af en skud haar kop. Blonde krulle swaai los en sak oor haar skouers neer terwyl sy die strik van haar lyfband lostrek en die japon voor laat oopval. Liora kyk na haar gladde vel, na haar tieties wat kleiner is as tante Alessa s’n, en na die driehoek ligte hare ’n entjie onder haar naeltjie.
Maman trap die pantoffels van haar voete af en toe sy die japon van haar skouers laat afgly, kyk sy na Liora. Liora kyk nie weg nie. Maman skep met haar voorvingers room uit ’n potjie en smeer dit oor haar hele lyf, trek haar broekie en kousgordel aan en gaan sit by die spieëltafel. Sy woel ’n sykous oor haar duime, steek die tone van haar een voet in die holtetjie en trek die kous versigtig oor haar hak en dan opper, tot by haar bobeen. Toe sy die ander kous ook aanhet, staan sy op, kyk oor haar skouer in die lang hangkasspieël en trek die nate reguit voor sy die kousbandjies aan die dikker donker bokante van die kouse vasknip. Dit lyk vir Liora of sy van haar vergeet het.
“Jy is mooi, Maman,” sê sy.
“Dankie, liefie.” Maman draai in die rondte, bekyk haarself in die spieël.
Liora giggel agter haar hand. “Ek wonder wat oom Moshe sal maak as hy Maman so sien.”
Maman glimlag terwyl sy ’n onderrok oor haar kop trek. “Hy sal hom wat verbeel,” sê sy en buk oor Liora om haar te kielie.
Hulle rol ’n rukkie op die bed rond, en toe Maman orent kom, haar onderrok glad stryk en seker maak dat haar kousnate nog reg lê, is Liora spyt dat die pret so gou oor is.
“Hoekom gaan speel jy nie ’n bietjie buite nie, Liora, of in die pluimery? Kyk of jy van daardie mooi gekleurde lyfveertjies in die hande kan kry vir jou skoppelmaai. Ek sal solank vir ons tee maak en koekies regsit, dan roep ek jou en tante Alessa en oom Moshe sodra ek klaar is.”
Liora klim van die bed af.
“Jou skoene,” sê Maman, en voeg die gewone waarskuwing by: “Jy sal nog so kaalvoet loop, dan steek ’n skerpioen jou.”
Die swartes met die dik stert en die geles met strepies op die rug, dis húlle wat Maman bedoel. ’n Paar keer al het sy gesien hoe oom Moshe hulle aan die stert vang en in ’n boksie sit om later êrens in die woestyn vry te laat. Hy sê hy waag nie ’n kans met so ’n gevaarlike ding op die werf waar sy engeltjie speel nie. Sy gril by die gedagte aan die diertjie met sy krom, skerp stert, en voor sy haar skoene aantrek, stamp sy die agterkante teen die vloer, ingeval een daar ingekruip het.
“Wat van jou hoed?”
Maman sorg dat ’n mens niks vergeet nie.
In die verestoor sien sy tante Alessa is steeds besig by die lang sorteertafel, van die vere wat oom Moshe gebring het daarop uitgelê, en haar honde nie ver van haar af nie.
Liora raai dat oom Moshe in die pluimery aan die gesels is met die klompie mans wat daar werk. Tante Alessa hou nie daarvan as hy dit doen nie. “Dis Arabiere, Moshe – Móslems – jy moet hulle nie staan en mak maak nie.”
Wanneer sy so iets oor die werkers sê, swaai oom Moshe sy vinger. “Hulle is ménse ook, nie waar nie? In elk geval, hulle weet waar hulle met my staan.”
Liora sluip die stoor binne om haar pluime weer uit hul wegsteekplek te gaan haal: prime whites. Sy weet haar tante vertrou net haarself en haar beste pluimbereiders met dié soort vere – van húlle word spesiale klere en waaiers en tooisels gemaak. Maar sy is versigtig wanneer sy daarmee speel.
Sy gaan na die skoppelmaai toe, en stáán haarself en maak – knieë gebuig, reguit, gebuig – elke swaaislag hoër, met haar rokspante wat haar bene streel, dán voor, dán agter. Maman sê meisietjies en vrouens lyk mooier in rokke, en nie sy of Maman hét eens ’n langbroek nie; héél anders as tante Alessa, wat niks anders as langbroeke dra nie, met hemde daarby, en ’n vilthoed op die kop wanneer sy buitentoe gaan.
Met drie vingers van elke hand hou sy die skoppelmaaitoue vas, die veerskagte tussen haar duime en voorvingers geknyp. Toe tante Alessa by die skuur uitkom, roep sy: “Kyk, tante!”
“Nie so hoog nie, Liora!”
Net voor die hoogtepunt van die deurswaai laat Liora die toue los. Sy word weggeskiet en trek deur die lug.
Voor sy met ’n slag op haar maag land en winduit bly lê, hoor sy haar tante gil. Nou weet sy nie meer of dit haar ore is wat so sing van die val, of die sonbesies in die takke van die tamarisk bo haar nie.
Sy lig haar lyf sodat sy hande-viervoet staan. Maxim en Frou-frou is by haar, snuif aan haar gesig.
“Het jy seergekry?” Tante Alessa kom uitasem van die skrik aan.
Liora skud haar kop, maar sy voel trane oor haar wange loop, en sy sukkel om haar wind terug te kry.
Tante Alessa help haar op en stap hand aan hand met haar terug na die pluimery, maar oom Moshe is nie daar nie. Die vrouens maak troosgeluide.
Op pad huis toe moet Liora draf om by te hou, by die voordeur in en gangaf na oom Moshe se kamer. Die deur staan halfoop.
Sonder om te klop stap tante Alessa in. Oom Moshe sit by ’n lessenaar by die venster en Maman bene gekruis op die bed. Hulle kyk verskrik na Liora. Sy snuif en vee haar neus met die agterkant van haar hand af.
“My kind!” sê Maman en kom hurk by haar, vee haar gesig skoon.
Die skagte van die pluime wat sy vashou, is albei gebreek.
“Ontspan, Charlotte, die kind makeer niks,” sê tante Alessa. Sy stoot Liora effens vorentoe sodat sy voor oom Moshe staan. “Het jý vir haar gesê sy kan vlieg?”
“Jong, dit hang seker af hoe ’n mens