“I’m sorry to trouble you,” sê hy, ongemaklik oor die stilte in die groot vertrek en die verwytende blik van elkeen teenwoordig.
“Let’s go out into the garden,” sê sy sag en maak die voordeur oop.
Die suidoos stoei met die toppe van die groot bome, maar hier onder is dit feitlik stil. Margaret Wallace loop met haar arms styf om haar borste gevou, die skouers rond. Hy ken dié lyftaal so goed, die kenteken van die weduwee, universeel erken.
“Don’t feel bad. I know you have a job to do,” sê sy en probeer glimlag.
“Did you see the newspaper?”
Sy skud haar kop. “They hide it from me.”
“My superior … There is a theory …” Sy denke jaag weer agter eufemismes aan, soek na sagte sinonieme vir die dood. Hy wens Bennie Griessel was hier.
“In Taiwan, organised crime uses the same methods … in their … work. I have to pursue the possibility.”
Sy kyk na hom, die wind waai haar hare oor haar gesig. Sy vee dit met die een hand weg, vou dan weer die arms. Sy wag.
“Your husband might have done business with them, perhaps indirectly … With the Chinese. Would you know?”
“No.”
“Mrs Wallace, I know this is difficult. But if there could be some explanation …”
“Haven’t you found anything?” vra sy sonder verwyt, asof sy reeds die antwoord ken. Die hare is weer oor haar gesig. Sy laat dit nou begaan.
“Nothing,” sê hy en wonder of sy ooit van Lizzie van der Merwe sal uitvind, en van die ander vroue met wie sy James J. vir ’n nag of twee gedeel het.
“It was a mistake,” sê sy. “An accident.” Haar hand ontvou voor haar bors, troos hom op sy boarm. “You’ll see. It has to be.” Dan vou sy die hand weer weg.
Hy neem haar terug na die huis en groet. Hy ry huis toe en wonder waarom die aantal bome in ’n woonbuurt eweredig is aan die per capita inkomste van die broodwinners wat daar bly.
Dit is al ná sewe, maar die son sit nog bo die horison. Drawwers sweet oral in die brandstofdampe langs die pad. Hy steek ’n sigaret aan en wonder wat hy gaan doen omtrent sy gesondheid. Miskien moet hy oefening kry. Hy kan nie draf nie. Hy haat draf. Hy is te groot vir draf. Miskien swem. Dit sal lekker wees om weer te swem. Nie mededingend nie. Net vir die plesier. Vergete herinneringe roep om aandag. Die reuk van die swembad se kleedkamer, die voetbad met Dettol in, die tamheid ná ure se oefen, die smaak van chloor in sy mond, die adrenalien wanneer die skoot klap.
By sy huis is daar weer ’n briefie onder sy deur ingeskuif. Hoekom skryf jy nie terug nie?
Die ongemaklikheid is terug op die krop van sy maag. Hy herken dit nou. Daar was ’n steeg in Goodwood, agter die fliek in Voortrekkerweg. Hulle het gesê dit is waar die ducktails dinge doen. Hy was agt of nege. En elke Saterdagaand het hy na die donkerte van die steeg gestaar met ’n nuuskierigheid wat hom wou verteer. Hardloop, het sy kop gesê. Hardloop net een keer soos die wind daardeur. Maar die vrees, die onsekerheid of hy dapper genoeg was, het soos ’n gewig op sy krop gelê. Hy het nooit die steeg aangedurf nie.
Hy ry Blouberg toe, koop hoender by Kentucky en eet dit in die motor terwyl hy na die platgewaaide see kyk. Dan ry hy huis toe om sy boek te gaan lees.
Die telefoon lui laataand. Hy sit William Gibson op die tafeltjie langs die leunstoel neer en gaan antwoord. Dit is Cloete van Openbare Betrekkinge.
“Is julle nog op die Geel Gevaar, of kan ek die koerante môre met iets anders voer?”
Agt
KAAPSTAD – Die Polisie kon tot dusver geen verbintenis vind tussen die Tokarefmoord en Chinese dwelmsindikate nie.
De Wit lees die berig in ’n sagte stem, met ’n klein glimlag op sy mond. Hy sit die koerant neer en kyk na Joubert.
“Moet ons in die openbaar verskil oor dié saak, kaptein?”
“Nee, kolonel,” sê Joubert en sien die nie-rook-bordjie het verskuif van die koffietafel in die hoek na De Wit se lessenaar, langs die gesinsfoto’s.
“Jy het die inligting verskaf?” De Wit se stem het ’n geselstrant, byna plesierig.
“Kolonel,” sê Joubert moeg, “ek het as ondersoekbeampte gereageer op die navraag van ’n kollega by OB. Dit is in ooreenstemming met die prosedures en regulasies van die Mag. Ek het die inligting oorgedra soos ek die moordondersoek in dié stadium sien. Dit is my plig.”
“Ek sien,” sê De Wit en glimlag weer effentjies. Hy tel die koerant op en laat sy oë oor die berig gaan. “Jy het dus nie opsetlik ’n gek van jou bevelvoerende offisier gemaak nie?”
“Nee, kolonel.”
“Ons sal nooit regtig weet nie, kaptein Joubert. Maar op die lange duur sal dit seker nie saak maak nie. Baie dankie dat jy kom inloer het.”
Joubert besef hy word verskoon. Hy staan op, ongemaklik, onseker oor die ander man se kalmte, reeds bewus dat dit iets beteken, iets voorspel.
“Sterkte, kaptein,” groet De Wit.
“Dankie, kolonel,” mompel Joubert by die deur.
Hy is agter met sy papierwerk. Hy trek die onderoffisiere se lêers nader, maar sukkel om te konsentreer. Hy steek ’n Winston aan en trek dit diep in sy longe in. Hy wonder of hy opsetlik ’n gek van sy bevelvoerende offisier gemaak het.
En hy dink aan die slinksheid van sy eie onderbewussyn en weet hy is nie heeltemal onskuldig nie, edelagbare.
Slepende voetstappe beweeg af in die gang. Griessel stap verby, met geboë hoof. Daar is iets in sy liggaamshouding wat Joubert ontstel.
“Bennie?”
Die voetstappe kom terug. Griessel se gesig verskyn om die deur. Hy is bleek.
“Bennie, is alles reg?”
“Ek is OK, kaptein.” Die stem is ver.
“Wat is dit, Bennie?”
“Ek is OK, kaptein.” Effens meer uitdrukking. “Seker iets wat ek geëet het.”
Of gedrink het, dink Joubert, maar sê niks.
Griessel se gesig verdwyn. Joubert steek nog ’n sigaret aan. Hy dwing sy konsentrasie terug na die werk voor hom. Dossiere oor die dood. ’n Bejaarde egpaar in Durbanville. ’n Ongeïdentifiseerde swart lyk langs die treinspoor by Kuilsrivier. ’n Bruin vrou van Belhar, deur haar dronk man met ’n skroewedraaier om die lewe gebring.
Dan hoor hy iemand keel skoonmaak. Bart de Wit staan hier voor sy lessenaar. Joubert wonder hoe hy dit regkry om soos ’n kat oor die teëlvloer te beweeg. Hy sien De Wit glimlag nie. Sy gesig is ernstig.
“Ek het nuus, kaptein. Goeie nuus.”
Joubert krap die Sierra se ratte en bestuur hortend deur die middagverkeer. Hy wens hy kan uiting gee aan die verstomming en verontwaardiging wat soos ’n knap kledingstuk aan hom klou.
De Wit het gesê hy moet die sielkundige gaan sien.
“Jou lêer is verwys.”
Die passiewe vorm. Te bang om te sê: Ek het jou lêer verwys, kaptein, want jy is ’n verloorder. En ek wat Bart de Wit is, soek nie verloorders nie. Ek wil van jou ontslae raak. En as ek dit nie met die mediese verslag kan doen nie, sal ek dit met dié ding doen. Kom ons krap in jou kop rond, kaptein. Ons druk ’n lepel in die hutspot van jou verstand en ons roer