Max maak ’n draai by die toilet om ’n paar stukkies papierhanddoek af te skeur. Hy maak dit nat met ’n bietjie ontsmettingsmiddel en begin vryf die rolstoel se handvatsels. Om en om gaan die bondel papier.
Suster Lorna hou hom deur die glasafskorting van haar kantoor dop, skud haar kop. “Hmm, hy’s al vroeg op sy stukke,” hoor Max hoe sy laggend vir die verpleegster langs haar sê.
“Ons moet ’n tenk Dettol op sy rug vasmaak en ’n rol papier om sy nek hang, dan sal hy gelukkiger wees,” sê die verpleegster.
“Oppas, as julle sagter praat, gaan ek julle nie hoor nie,” sê Max hard sonder om op te kyk. Die deur staan oop en hy kan hulle gefluister hoor, dan die gedempte lag.
Jennifer, wat ’n vinnige koppie koffie in ongevalle kom drink het, loer ook deur die eenrigtingglas.
“Leave him alone, he’s gorgeous just the way he is. If more people were like him, we’ll have a cleaner and healthier society,” sê sy hard genoeg vir hom om te hoor. Sy kap teen die glas om sy aandag te kry, waai vir hom.
“Maybe we should clone him,” sê dokter Bull Sizane. Hy bars uit van die lag toe die clone terug teen die glas tik-tik.
“The world is not big enough for two of us!” Max swaai die rolstoel om en loop by casualty uit.
Eers laai hy die lêers by die apteek af. Mirrie Maerbeentjies, die hoofapteker, skerts met hom. Haar regte van het lank gelede al weggeraak, en dis reeds vergete wie haar die bynaam Maerbeentjies gegee het. Maar die naam is gepas.
“Almal is al platgetrek met maaggriep, Max. Hoe voel jý?” vra die sakkie bene terwyl sy vir hom oor haar oumabrilletjie loer.
“Ek is gesond, want ek was my hande,” sê hy effens kortaf, maar nie onvriendelik nie.
Hy moet hulle aanvaar soos hulle is, het Otto gesê: vuil hande, gekreukelde klere, deurmekaar hare, hoes, proes en nies. Hy wens hulle wil hom uitlos, maar hy neem nie aanstoot nie. ’n Bietjie geterg hou die skale van selfbeheersing en woede in balans.
Vinnig verby ontvangs, maar net toe hy by die voordeur wil uit op pad maintenance toe, roep Ana Williams hom terug.
Hy kyk om. Sy maak haar wysvinger vir hom krom en roep hom nader. Ana is op die skakelbord en hy weet: As jy met haar wil praat, moet jy vinnig praat, voor die volgende oproep.
Hy draai die rolstoel om. Hy weet ook Ana roep altyd na hom met goeie rede, sy praat nie small talk nie. Dié mooi, fyn meisie dra elke siek ou mens, elke mishandelde kind op die hart.
Ana se slaapplek is miskien Ralerata, deur baie gereken as die agterkant van die dorp, maar daar is niks agterkants aan haar nie, al is haar tongval soms ’n bietjie vreemd. En jy kan haar altyd deur ’n ring trek, dink hy tevrede.
Dis net haar hare.
Lank, pragtig en blink, maar ’n vangnet vir stof en kieme. Hy wonder of mense met lang hare die moeite doen om dit elke dag te was. Om van die hare wat in jou kos hang nie eens te praat nie.
Hy weet Pikkie het haar ook al goed deurgekyk; hy het al gesien hoe dié by haar vlerksleep. Hulle is mekaar se portuur, en het dieselfde velkleur, dieselfde kultuur, dieselfde woonplek. Hy het al gewonder oor hulle twee.
Toe Pikkie by die hospitaal begin werk het, het matrone Te Water hom na haar kantoor geroep.
“Max, jy weet môre begin hier ’n nuwe portier. Sy naam is Pikkie Peetman en alhoewel hy,” sy het ’n oomblik gehuiwer, “skraal in die skrif is, het hy ’n breë rug en sterk arms. En ’n gewilligheid om hard te werk.”
Dis Pikkie in ’n neutedop: dik, dom en sterk. ’n Kort mannetjie met ’n borselkop, ’n swart snorretjie, oë wat effens uitpeul en eendepote.
“Max, môre,” groet Ana. “Is jy op pad om iemand te gaan haal?”
“Môre, Ana. Nee, ek vat die rolstoel na Danny-hulle toe. Miskien kan sy maintenance-ouens iets aan die wiel doen.”
Sy loer oor die toonbank en hy kry die lieflike soet geur van katjiepiering, die boom wat sy ma destyds so vertroetel het.
“Wat is verkeerd met die ding?” wil sy weet.
“Nie veel nie, hy’s net ’n bietjie wankelrig. Dokter Van Zoor het hom ’n hou met sy Merc gegee.”
Hulle lag albei. Geen verduideliking is nodig nie.
“Is hy goed genoeg om ’n pasiënt op te laai? Dokter Chetty wil ’n man ICU toe stuur.”
“Hy’s nog goed genoeg, as die man nie te swaar is nie.”
“Thanks, man. Ek het die ou oom gesien, hy’s ’n lightweight, bene van plêstiek. Weet jy, die arme man kners vreeslik op sy valsies. Hy lyk vir my nie meer by die kop nie. Sy naam is Johannes de Beer. Ek bel gou die dokter om te sê . . .” Toe lui haar skakelbord.
“Strubenshof Privaat Hospitaal, goeiemôre!”
Hy stap aan, hy weet sy’s klaar gepraat.
Dokter Attie Cloete, die ortopediese sjirurg, se kamers is aan sy regterkant, en met die verbyloop loer hy in. Stefna, die ontvangsdame, waai vir hom. Hy waai terug, dink vir die soveelste keer hoe pragtig sy is. Stefna. Ses letters.
Sy is een van die mense wat nie vinnig loop van punt A na punt B nie, maar stadig hardloop. Heen en weer, sale toe en terug, ontvangs toe en terug. Haar koffiebruin oë lag altyd, sonder uitsondering. Haar teenwoordigheid genoeg om enige swaar gemoed op te kikker.
Sy het hom eenkeer vertel sy is ’n ywerige leser van biografieë en reisboeke. Sy het die land al ’n paar maal deurkruis, woon op haar eie. Op dertig is sy vier jaar ouer as hy, maar sy lyk vier jaar jonger.
Sy knoop altyd so in die verbygaan ’n kort geselsie met hom aan. Hy weet sy is met almal ewe vriendelik, maar nogtans, as sy net eendag lank genoeg sal stilstaan, sal hy haar graag beter wil leer ken. In dokter Attie se kamers is sy eenvoudig te besig om alleen mee te gesels.
Volgende keer as sy deurgestorm kom, sal hy sommer saamloop, besluit hy, haar ’n bietjie uitvra oor die boeke wat sy lees. Hy wonder of sy ’n musiekinstrument kan speel, miskien die klavier, en van watter soort musiek sy hou.
Voor hy nog sy waaiende hand vir haar laat sak het, het sy reeds weggekyk. Haar donker kop is afgebuig terwyl sy die telefoon antwoord.
Hy draai in by dokter Chetty se kamers.
Die ou oom is inderdaad so lig soos ’n plastiekemmer. En hy lyk nogal onkapabel, maar darem silwerskoon. Langs hom staan ’n ou tante, rond soos ’n vaatjie, gesweet soos ’n perd, al hygend.
“Jy moet tog versigtig wees, ou seun,” vermaan die tante. “Die oom is al amper negentig.”
Hy tel oom De Beer soos ’n baba van die stoel af op, maak hom gemaklik in die rolstoel. Eers met die voete se neersit op die pedale besef hy dat hy alles uitgevoer het sonder om te huiwer. Is hy tog stadigaan besig om daaraan gewoond te raak? Miskien was dit die oom se onmiskenbaar nuwe sokkies en pantoffels, inderhaas gekoop vir hospitaal toe kom.
Hy kyk op, vas in twee dowwe oë wat vra om verlos te word. Die flou glimlag, knersende tande en houding van iemand op ’n ander planeet.
Onwillekeurig dink hy aan ’n fliek wat hy jare tevore gesien het. Die wêreld was oorbevolk met biljoene, sodat mooi landskappe en diere lank nie meer bestaan het nie. Mense het gelewe van die Staat se groen beskuitjies en gebly in gate, hole en holtes.
Hulle kon kies om te sterf, en hoe gouer, hoe beter, want die toestand op aarde was haglik. Maar voor jy die laaste asem uitblaas, kon jy by ’n teater inloop om te sien hoe die wêreld ’n honderd jaar gelede gelyk het.
Uitgevat in jou vrees en verwagtinge, loop jy in by die fliek, betaal jou