– Дадажон, ахир қўрқмасликни, мағлубиятдан чўчимасликни ўзингиз ўргатгансиз-ку?
– Ғалабага ҳисоб-китоб қилиб эришилади,у таваккалчиликни ёқтирмайди.
– Мен ахир барча нарсани ҳисоблаб бу ишга қўл урдим, шунинг учун ютиб чиқдим-да.
– Мағлуб бўлишинг ҳам мумкин эди.
– Ғалабани қўлга киритиш учун мағлубиятни ўйлама деб эдингиз.
– Мен сен хон бўлишингни хоҳлайман, полвон бўлишингни эмас.
– Бундан буён бундай иш қилмайман.
– Ҳа майли, ҳар ҳолда омад сен томонда бўлди, энди кераксиз ишларга қўл урма.
Карнай-сурнай овозлари оламни ларзага солар, Шоҳруҳбий хурсанд эди. Битта ўта хатарли тасодиф чекинди, яхшилик билан якунланди. Агар мағлуб бўлганида хонлар авлодининг хонадони шаънига яхши бўлмас эди. Буни Шоҳруҳбий яхши ҳис қиларди.
***
– Ойбарчинга совчилар келишибди, нима дейишни билмадим.
– Қизингни жуда кўҳлик деб эшитган эдим, – деди Аширбек дўсти Юсуфга тикилиб. – Ўзимиздан ортмас эди-ю…
– Мен ҳам шундай фикрда эдим.
– Ким экан у совчилар?
– Чодакдан келишибди.
– Чодак хожалариданми?
– Худди шундай.
– Улар икки гуруҳга бўлинишган, бирлари маҳдуми Аъзам деса, бошқалари Ҳазрат Офоқхўжанинг авлодлариданмиз деб даъво қиладилар. Улар анча йиллардан буён бизнинг юртимизга хўжайинлик қилишдан воз кечмай келмоқдалар.
– Бизнинг ҳудудларимиз Бухоро Амирлигига қарайди-ку?
– Амир ўз ҳукмронлигини шуларга суяниб амалга оширади, улар ўлпон устига ўлпон йиғиб халқни безор қилмоқдалар.
– Бек ака, ўзимиз мустақил бир салтанат тузсак бўлмайдими?
– Айтишга осон, бундай ишларни амалга оширишни бизлар ҳам кўп ўйлаганмиз, ҳозирчалик бу ишларнинг ечими топилган эмас.
– Мен нима қилай ака?
– Сен розилик беравер.
– Сиз шунга розимисиз?
– Ҳа, мен розиман. Қизалоғингни «хожалар» уруғига узатиш ҳар томонлама бизлар учун фойдали. Тўйни ўзимиз ўтказиб берамиз.
– Раҳмат бек ака, менга жавоб.
– Тўйнинг маслаҳати учун алоҳида келасан. Катта базм уюштирамиз, барча сарф-харажатларни ўзим қиламан.
Минглар уруғидаги аҳилликка барчанинг ҳаваси келар, улар худди бир оиладек бирга меҳнат қилиб, бирга қувонишар, бир-бирларига ҳамдард ва меҳрибон эди. Мавсумий ишлар, деҳқончилик муаммоларини, айниқса ариқларни тозалаш, ерларни ўзлаштиришда бир тану бир жон бўлиб меҳнат қилишар, бирор киши иморат қурмоқчи бўлса ҳашар йўли билан бир неча кун ичида битказиб беришарди, шу боис бу уруғнинг теварак-атрофдагиларга нисбатан мавқеи жуда ортиқ бўлиб, тўй ва маросимлари ҳам бамаслаҳат ва тартибли ўтарди.
Шомастбийнинг таклифига биноан теварак-атрофдан нуфузли ва хос одамлар кириб кела