vurdu. Tunqa Təkin bundan ancaq bir addım geri çəkilməklə qoruna bildi. İkinci zərbəsi daha güclü oldu. Qılıncı dayanılmaz bir gedişlə Tunqa Təginin dəbilqəsinə çırpdı. Dəbilqə dığırlanıb yerə
düşdü. Tunqa Təginin burnundan qan gəlirdi. Bunu görən Katunun gözləri qaraldı. İşbara Alp oyunu udmaq üzrəydi. Bir qılınc zərbəsi başaçıq qalmış Tunqa Təgini öldürə bilərdi. Amma Katun yanıldı, İşbara Alp bir addım geri çəkildi. Bir həmlədə dəbilqəsini başından çıxarıb yerə atdı və “
Özünü qoru, Tunqa Təgin! ” − deyə hücum etdi.
Savaş sanki yenicə başlanmışdı. O qədər surətlə və cəld vuruşurdular ki, uzun saçları havada uçur, üzlərində, alınlarında iti çapıqlar görünür, çapıqlardan qan sızırdı. Kağanın çinli uşaqlarından dörd nəfəri otağın arxasında məqam gözləyirdilər. Otağın önündə qılınc oyununu izləyə bilmir, görə bilmək üçün bir yol arayırdılar. Bu dörd mehtərdən biri əsir bir Çin zabiti idi. Bu döyüş
səhnəsini o hamıdan cox görməyə çalışır, sağa-sola gedib gəlirdi. Çinlilərdən biri yoldaşına dedi:
− Buradan keçənin ətəyini qaldırıb baxsaq olarmı? Bizim tərəfimiz düzənlikdir, döyüşənlər də bir az çökəkdə vuruşurlar. Ona görə də yaxşıca izləyə bilərik. Təklif qəbul olundu.
Dörd çinli birdən yerə uzandı. Bir-iki dəfə çalışandan sonra keçənin ətəyindən bir az qaldırıb, bir-iki yüz addım irəlidəki döyüşü seyr etməyə başladılar. Keçmiş Çin zabiti döyüşləri tənqid edir, yanındakılara bəzi şeylər söyləyirdi.
− Boş yerə gəlmisiniz. İkisi də təcrübəsizdir. Heç bir şey bilmirlər. bu qədər ağılsızlıq olarmı…
qarşısındakının dəbilqəsi düşüncə öz dəbilqəsini də başından çıxarıb atdı. Türklər buna igidlik deyirlər, amma bu tamam acizlikdir. O qılınc məndə olsaydı, göstərərdim!..
Döyüş o qədər uzanmış, o qədər qızışmışdı ki, bütün tamaşaçıların ürəyi nağara kimi döyünməyə başlamışdı. Vuruşu görə bilməyənlər min cür yol axtarırdılar. Bir neçə kişi ortaya bir araba gətirib, atlarını onun üstünə çıxarıb, döyşə bu ucalıqdan baxırdılar. Mehtər Çalıq isə o yana-bu yana gedir, heç olmazsa, bir deşik tapıb oradan qılınc döyüşünü görmək istəyirdi. Amma o bezmədən, usanıb-yorulmadan, gedib-gəlir, münasib bir yer axtarırdı. Axtara-axtara da gəlib çadırın arxasına çatdığını sezmişdi. Birdən dörd kişinin torpağa yataraq baxdıqlarını gorüncə onların savaşı 20
seyr etdiklərini anladı. Yavaşca yanlarına getdi. Yerə uzanıb baxanların çinli olduqlarını anlamadan o da uzandı. Çadırın qapısı başdan-başa açıq olduğu üçün buradan döyüş aydın görünürdü. Çinlilər vuruşa o qədər dalmışdılar ki, yanlarına yeni birisinin gəldiyini hiss etməmişdilər.
Döyüş uzanıb gedirdi. İşbara Alpın alnında, Tunqa Təginin yanağında bir böyük çapıq vardı.
Üstündəki xırda yaralardan isə artıq onların bəti-bənizi görünməz olmuşdu.
Çinlilərdən biri keçmiş zabitdən soruşdu: “Bu həriflər qudurdularmı? Hələ döyüşürlər!” Çincə
söylənən bu sözləri eşitdikdə Çalığın üzü büsbütün dəyişdi… Ancaq seyr etdiyi qızığın döyüş onu söhbətə qarışmaqdan saxladı. Keçmiş Çin zabiti cavab verdi:
− Bu türklər ağılsız adamlardır. Çöl donuzu kimi döyüşürlər. Di gəl ki ustalıqları yoxdur. Mən olsaydım, indiyədək bu İşbara Alp adlı hərifi çoxdan yerə sərərdim! Çalıq ilan vurmuş kimi yerindən atıldı. Keçmiş Çin zabitinin belinə bir təpik vuraraq hayqırdı:
− Ey it oğlu it! Nə dedin?
Dörd çinli birdən ayağa qalxdı. Çincə danışıqlarına fikir verən bu türkün hardan çıxdığını anlamayıb çaşmışdılar. Çinli vəziyyətin qarışdığını görüb qabaqdangəlmişlik etmək istədi:
− Mənə bax! Sənin azğın bir əsgər olduğun görünür. Biz Qara Kağanın mehtərləriyik. Haydı, dəf ol burdan! − dedi.
− Qara Kağanın mehtəri deyil, qohumu olsan belə yenə çinlisən! Sən hansı haqla Göytürklərə
söyər, böyük İşbara Alpa ağzına gələni söyləyə bilərsən? Çinli çaşmışdı. Bununla bərabər dörd nəfər olduqları üçün çox qorxmurdu. Amma gözü Çalığın qılıncına sataşınca özünü itirdi:
− Cəsur! Qılıncın var deyə qürrələnirsən. Mənim də qılıncım olsaydı, sənə bu sözləri söyləməyə
macal veməzdim.
Çalıq bir hərəkəti ilə qılıncını çıxarıb qayışı ilə birlikdə yerə atdı:
− Haydı mən də qılıncsızam. Amma xainlik deyil, igidliklə qərara gələcəyik! − dedi və çinlilərə
hücum çəkdi. Çadırın önündə minlərcə gözün dikildiyi bir döyüş gedərkən, arxasında da tanrıdan başqa kimsənin görmədiyi başqa bir döyüş başladı. Beş kişi alt-alta, üst-üstə yumulub açılırdı.
Çinilər döyüşmək istəmirdilər. Amma bu azğın əsgər onları döyüşə sürükləmiş, artıq ox yaydan çıxmışdı. Çalıq, qarşısında təkcə keçmiş Çin zabiti varmış kimi durmadan onu vurur, o biri üç çinli də
Çalığı yumuruqlayırdı.
Tunqa Təginlə İşbara Alp artıq yorulmuşdular. Lakin heç biri çəkilmək fikrində deyildi. İçinq Katun isə yerində dura bilmirdi. Döyüşçülərdən daha çox başqalarına baxırdı. Bir ara, nədənsə, başını arxaya çevirərək çadırın içinə baxdı. Gözləri təəccüblə açıldı. Hərdənbir gözlərini İçinq Katuna dikən Tulu Xan onun bu təəccübünü görüncə o da çadırın arxasına baxdı. Burada, deyəsən, nəsə baş
verirdi. Ətəyi bir yerdən qaldırılmış keçənin üstü ara-sıra enib-qalxırdı. Tulu xan bunu görüncə içinə
vəlvələ düşdü. “Bəlkə də çirkin bir oyundu, bunu da İçinq Katun elətdirər ”, deyə düşünürdü. Kür Şada doğru əyilərək:
− Çadırın arxasında nəsə xoşagəlməz bir oyun gedir. Kimsəyə duydurmadan get, öyrən,orada nə
baş verir?