Mən hərfü lisan, lisan mənəm mən!
Mən gənci-nihani, küntə kənzəm,
Mən gənci-nihan, nihan mənəm mən!
Mən zatü sifati-kün-fəkanam,
Mən ruh ilə can, can mənəm mən!
Mən kafirə mövt, müsibət oldum,
Mö’minə iman, iman mənəm mən!
Mən cənnətü abi-kövsər oldum,
Ey səhni-cinan, cinan mənəm mən!
Mən bəhri-mühitü həm giranam,
Ey bəhri-giran, giran mənəm mən!
Mən sirrəmü tövhidəm, hədisəm,
Həm qeybü güman, güman mənəm mən!
İnsanü bəşərsən, ey Nəsimi,
Həq der ki, haman, haman mənəm mən!
«Bir şaha sən qulluq eylə, söhbətindən can bitər…»
Bir şaha sən qulluq eylə, söhbətindən can bitər,
Bir sədəfdən çaşnı dadgil, dürr ilə mərcan bitər.
Söhbət etmə, söhbət etmə dəgmə hər nadan ilə,
Nadanın tərbiyətindən həm yenə nadan bitər.
Qafil olma əhli-dillər söhbətindən bir zaman,
Əhli-dillər söhbətindən şö’leyi-iman bitər.
Məskənətdən sən qaçarsan, gizli gəncdir bilmədin,
Lacərəm bu məskənətdən nisbəti-sultan bitər.
Ol əli kəsgil, buraxgil, xeyri yoxdur, şərri çox,
Dutgil imdi ol əli kim, xeyr ilə ehsan bitər.
Zalım oldun, zülm əkərsən yenə kəndi tarlana,
Zalımın zülmü şərindən tarlada üsyan bitər.
Bağçaya varma, varırsan sorma dapusu nədir,
Barı bir bağçaya girgil, gül ilə reyhan bitər.
Şol ağaca bənzəmə kim, kəsib oda yaxalar,
Balta zəxmindən əmindir anda kim, rümman bitər.
Ey Nəsimi, dürlü-dürlü dərdlər ol canındadır,
Bir eşik yastana gör kim, dərdinə dərman bitər.
«Əya, mö’min, gər istərsən səadət…»
Əya, mö’min, gər istərsən səadət,
Özünə peşə qıl daim se adət.
Əvvəl təb’i-lətifü xülqi-niku,
İkinci həm kərəm, cudü səxavət.
Üçüncü, olma hərgiz bivüzu sən,
Yeri, həq buyruğun tut, qıl ibadət.
Xoşa ol mö’mini-pakü müvəhhid
Ki, ola anda həm bu üç xəsalət.
Həyadır birisi, biri ədəbdür,
Biri dəxi nədir: xövfi-qiyamət.
Dəxi üç nəsnə könlü rövşən eylər,
Həqiqət bil sən əz ruyi-iradət.
Biri müshəf, biri axar su derlər,
Bu iki nəsnəyə baxsan kifayət.
Üçüncü, sün’i-həqdi hüsni-ziba,
Təsərrüfsüz təfərrüc qıl fərağət.
Dəxi könlü edər üç nəsnə qəmgin,
Qulaq ur kim, edəm sana hekayət.
Yaman qonşu, yaman yoldaşi-bədxu,
Yaman övrət siyasətddir, siyasət.
Yəqin cənnət üzün görməz bir adəm
Ki, var canında anın üç əlamət.
Biri kəzzablıq, birisi qeybət,
Biri olmaq bəxil, əhli-ədavət.
Gəlir üç nəsnədən azari-mərdüm,
Var, etmə özünə anı sənaət.
Biri böhtan, biri kəcgəngəl etmək,
Biri küstaq olub, qılmaq zərafət.
Nəsimi, sən yəqin əhli-nəzərsən,
Bu üç nəsnəyi qıl kəndunə adət:
Biri lütfü kərəm, həm xülqi-niku,
Biri – heç kimsəyə baxma həqarət.
Bu sözlər xoş nəsihətdür bilənə,
Se adətdir, vəli eyni-səadət.
«Ey qılan də’va ki, şaham, ədlü insafın qanı…»
Ey qılan də’va ki, şaham, ədlü insafın qanı?
Çün səfa əhlindən oldun, məşrəbi-safın qanı?
Hər quşun olmaz səadətli hümatək kölgəsi,
Çünki simurğam deyərsən, laməkan Qafın qanı?
Əhli-irfanın yeri mə’nidə çün ə’raf imiş,
Çün sən ariflərdən oldun, ürfü ə’rafın qanı?
Möhtəsib bazara girdi, həqqi batildən seçər,
Qəlbim aridir deyən, şol doğru sərrafın qanı?
Başımı top eylərəm, meydana girdim, oynaram,
Ey bu meydandan qaçan, şol urduğun lafın qanı?
Lütf əgər həqdən umarsan, göstər ehsan, lütf qıl,
Lütfü ehsanından uman yara əltafın qanı?
Kafü nun əmrindən oldu mayəkun məkan ilə,
Gər bu lövhün əbcədisən, nun ilə kafın qanı?
Ey Nəsimi, çün ulaşdın şeş cəhətdən yar ilə,
Bicəhət oldu hüdudun, həddü ətrafın qanı?
«Qanı bir əhdü peymanı bütün yar…»
Qanı bir əhdü peymanı bütün yar?
Qanı bir qövlü gerçək, doğru dildar?
Qanı həqqi bilən bir gerçək ər kim,
Ola doğru anın dilində göftar?
Qanı dil ilə iqrar eyləyən kim,
Həqə yoxdur anın könlündə inkar?
Qanı bir incuyi-ari sədəf kim,
Buluna anda min lö’löi-şəhvar?
Qanı Mənsurləyin bir əhli-həq kim,
Asıla