Сайланма әсәрләр. Том 5. Сөембикә ханбикә һәм Иван Грозный. Айбиби / Избранные произведения. Том 5. Мусагит Хабибуллин. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Мусагит Хабибуллин
Издательство: Татарское книжное издательство
Серия:
Жанр произведения:
Год издания: 0
isbn: 978-5-298-02349-8, 978-5-298-02496-9
Скачать книгу
бәгърем, безгә тизрәк юлга чыгарга кирәк, – диде.

      Олуг кенәз сер бирмәскә тырышты:

      – Еленушка, без әле Тверь бае, дустым Иван Шигоняга кереп чыгабыз. Ул мине көтеп тора. Мин аңа керәм дип ышандырдым.

      Иван Шигоня исемен ишетүгә, Еленаның аркасы өшеп киткәндәй булды. Нәкъ шул адәм бит инде Василий кенәзнең беренче хатыны Соломонияне, чәчен кыркытып, көчләп монашка күлмәген кидереп, Суздаль монастырена озата, нәкъ шул кеше бит инде болай да бәхетсез хатынны тагын да бәхетсез итүче. Елена бала тапмаган булса, ул аны да нәкъ шулай итәчәк иде— чәчен кыркытып, монашка күлмәген кидереп, монастырьга озатачак иде.

      Хәле вә халәте ни кыен булса да, Елена күңеленә килгәнне ир-канатына ачып салмады, бары тик:

      – Әллә соң аңа кереп тормыйбызмы, Василий, хәлең дә мөшкел, – дия генә алды.

      – Керми булмый, Еленушка, мин аны сараема алырга булдым. Шигоня кебек тугры хезмәт күрсәтүчеләр җирдә аунап ятмый. Минем әнә ике малаем үсә. Мин тәхетне кемгә калдыру турында Шигоня белән ныклап сөйләшергә тиешмен. Ул каты куллы, тугры кеше, мин аңа ышанам.

      – Васыятьнамәне башка берәүгә язгансың түгелме соң, туганыңа?

      – Анысын тиз төзәтербез, Еленушка. Сараема Иван Шигоня кебек кешеләрне тупласам, аны гына җайларбыз.

      Тверь каласында табиблар кенәзне көтеп торалар иде инде. Иван Шигоня өендә табиблар олуг кенәз тәнендәге шешләргә балда изгән бодай камыры капладылар. Ике көннән шешләр тишелә башлады. Ләкин бер җирендә тишелсә, икенче җиренә яңа шешләр калкып чыкты. Ахыр кенәзнең бөтен тәнен ташлык кебек шеш басты. Яман хәбәр ишетеп булса кирәк, Тверьга, чаптырып, Еленаның агасы кенәз Михаил Глинский килде. Үзе белән бер сихерче карчыкны да алып килгән. Карчык кенәзгә әллә ниткән төнәтмәләр эчерде, иллә барыбер кенәзнең хәле яхшырмады. Тәмам хәле начарланган кенәзне Мәскәүгә алып китәргә булдылар. Бояр егетләре олуг кенәзне кулларында гына күтәреп, күпереп торган печән, аның өстенә йомшак сарык тиресеннән эшләнгән җәймә җәйделәр һәм, кенәзне алып, әкрен генә Мәскәүгә таба кузгалдылар. Мәскәү янындагы Воробьёво авылына җиткәч, кунарга ниятләделәр. Кояш авышып бара иде инде. Ләкин олуг кенәз ни сәбәпледер: «Туктамыйбыз, Мәскәүгә, туры Мәскәүгә!» – диде. Ниндидер инеш аша боз өстеннән чыгарга иткәннәр иде, алдан кергән олау бата язгач, арырак салынган күпергә юнәлделәр. Әмма монда да күпернең такталары черек булды, атлар яртысына җитүгә, такталар шартлап сынды, атлар күпер астына китә башладылар. Бояр егетләре чак кына тәртә каешларын кисәргә өлгерделәр һәм чананы, кулларына күтәреп, яр өстенә алып чыктылар. Юка боз өстеннән чыгу вә кичү мөмкин булмаган кебек, черек күпердән дә чыгу мөмкин хәл түгел иде. Олуг кенәз, хәле булмаса да, башын күтәреп: «Кем карый бу күперне, кемнең җаваплылыгында?» – дип сорады. Аңа кем карарга тиешлеген әйттеләр. Кенәз шундук аңа каһәр яудырды һәм иртәгә үк гаиләсе белән Аккүлгә сөрергә боерды.

      Бу көнне Мәскәүгә кайтып җитә алмадылар. Кем өендәдер кунып, иртән Дорогомилдагы паром белән елганы кичеп, төш урталарында сарайга кайтып җиттеләр.

      Ятагына кертеп салу белән, олуг кенәз