Сайланма әсәрләр. Том 5. Сөембикә ханбикә һәм Иван Грозный. Айбиби / Избранные произведения. Том 5. Мусагит Хабибуллин. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Мусагит Хабибуллин
Издательство: Татарское книжное издательство
Серия:
Жанр произведения:
Год издания: 0
isbn: 978-5-298-02349-8, 978-5-298-02496-9
Скачать книгу
Аяклары өзәңгедә. Ә синең аякларың кая, җир кешесе, аякларың кая? Берсе салынып тора, икенчесе җәп бау арасында.

      – Хикмәт, – диде Искәндәр, әле бер аягына, әле икенче аягына күз ташлап. – Хикмәт, өзәңгесез җиңелрәк кебек тоелган иде. Әллә яшь ат эләкте. Эчем төшә дип торам.

      – Инде тыңла, мөгаллимем. Аякларыңның икесен дә өзәңгегә куй. Менә шулай. Хәзер миңа карап тор. – Сөембикә, ат юырткан җайга селкенә-селкенә, берара җир әйләнеп килде. – Менә шулай йөр, – диде ул җитди генә.

      – Ничек әйтәләр әле, «Аллага тапшырдык» мы? Йөреп карыйк.

      – Кузгалдык! – диде Сөембикә һәм алдан китте.

      – Моннан Җаек елгасы еракмы? – дип сорады Җәмилә, әмма Сөембикә өчен Искәндәр җавап бирде:

      – Тиздән, бик тиздән Җаек күренер. Юныс морза безнеелгабуенда көтәдер. Көнтуктар җир шунда. Без шул юлдан килгән идек.

      Җәмилә атын куалап Сөембикәне җитә китте, Искәндәр алардан кала төшеп, көйсезрәк булса да, ат юырткан җайга селкенеп куя-куя, алар артыннан элдерде. Шулчак Сөембикәнең муеныннан ефәк яулыгы суырылып чыкты, Искәндәр яулыкны тотып алды һәм Сөембикәне куып җитеп, яулыкны аңа сузды.

      – Рәхмәт, рәхмәт, мөгаллимем, атта йөрергә син бик тиз өйрәндең, юри кыланмаган булсаң…

      – Юри түгел, Сөембикә. Тырышам, ханбикә, тырышам.

      Гаҗәпләнде, атын туктата язды.

      – Мин әлегә ханбикә түгел, Искәндәр.

      – Булырсың, ханбикәм, булырсың. Булырдайның буыныннан күренер, ди. Сине анда Җангали хан зар-интизар булып көтәдер.

      – Синең Җангали ханны күргәнең бармы, Искәндәр?

      – Ханбикәм, мин аны бары тик бер тапкыр күрдем. Ул чакта углан ханзадә иде әле, Кирмән-калада. Хәзер әнә Казан мәркәзе ханы, олуг хан дәрәҗәсендә.

      – Әнә, әнә Җаек! – дип кычкырды чак кына алдан барган Җәмилә.

      Атларын тагын да куалап алып киттеләр. Искәндәр шундук артта калды. Елга күзгә күренеп якынлашты. Яр буендагы бөдрә таллар ап-ачык күренә башлагач, Сөембикә:

      – Әйдә, Каракүзем, алдыр! – дип, атын алга әйдәде. Аның беренче булып яр буена килеп җитәсе килә иде. Тик Җәмилә дә атын җилле куа. Шулчак Җәмилә кычкырып җырлап җибәрде:

      Җаек та буе, әй, сары тал,

      Ир-егетләр туктап ял итәр;

      Җаек буйларында тал-тирәк,

      Сөйгән ярга тагын ни кирәк.

      Аклы күлмәк, ай, киң кирәк,

      Ярың үзең белән тиң кирәк.

      Ярың үзең белән тиң булмаса,

      Юата алмас сине тал-тирәк.

      Туса да тусын, ай, ир бала,

      Ат өстендә сикереп уйнарга;

      Тумаса да тумасын, ай, кыз бала,

      Ят җирләргә китеп җыларга.

      Елга буена җитүгә, Сөембикә атыннан төште, йөгәнен ташлады да Җәмилә янына килде, кочагына иңде.

      – Мөгаллимәм, мөгаллимәм, син, син минем җан тынычлыгым булырсың. Ярый әле разый булдың, рәхмәт, мең-мең рәхмәт сиңа…

      – Елама, Сөембикә, күрсәтмә күз яшең кяфергә. Йөрәгенә ут сал, кан булса да какырма. Ят кеше ул безгә, ят. Әйдә, су буена төшәбез.

      Елга буена төшкәч, итәкләрен чеметеп кенә тотып, кызлар, кулга-кул