Сайланма әсәрләр. Том 4. Аллаһы бүләге. Батый хан һәм Ләйлә / Избранные произведения. Том 4. Мусагит Хабибуллин. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Мусагит Хабибуллин
Издательство: Татарское книжное издательство
Серия:
Жанр произведения:
Год издания: 0
isbn: 978-5-298-02349-8, 978-5-298-02495-2
Скачать книгу
яшереп калдырды. Үз бүлмәсенә яшерер иде дә нойоннар киткәч чыгарыр иде.

      – Харәземдә монгол тарханы утырамы?

      – Монгол тарханы халыктан ясак җыймый, баскаклары җыя. Аннары Каракорымга озаталар. Ун егеттән бер егетне Сүбәдәй баһадир үз төмәненә ала, диде Җамалбикә абыстай. Сүбәдәй баһадир үзе Үргәнечтә еш булмый, ике-өч айга бер генә, әмма килгән саен мәдрәсәгә кагыла, кызларны күреп китә. Угланнарына кыз эзли дип тә шаярталар иде кызлар.

      – Ниндирәк кеше соң үзе? Корыч баһадир дигән булалар.

      – Бер күзенә чүпрәк бәйләгән, эчкә баткан яңаклы, чандыр чырайлы, шактый озын гәүдәле. Сакал-мыегы юк, әллә йолка, әллә Ходай бирми үзенә. Әмма кыяфәте үк кырыс, аз сөйләшә, таләпчән, нык бәдәнле кеше, диде Җамалбикә абыстай. Аңа барысы да буйсына, ханнар да аның белән исәпләшә, нойоннар турында әйтеп тә торасы юк.

      – Димәк, атаң Баһман баһадирны Сүбәдәй әсир итә?..

      – Белмим, мөгаллимем. Безне алып килгәндә, атам анда иде инде.

      – Бәхтияр, ә сине Саксинга җыенасың дип әйттеләр, хакмы шул?

      – Әйе, шәех, иртәгә үк кузгалам.

      – Саксин камауда, без аны читләтеп үттек, Сәлахетдин агай шулай теләде.

      – Мин Саксинга хан әмерен илтәм, шәех хәзрәтләре, – диде Бәхтияр һәм нигәдер Ләйләгә күз төшереп алды.

      – Димәк, монголлар Саксинны алып, шул тирәләрдә бер йодрыкка әверелеп, бире таба кузгалырга исәпләре, – диде Кол Гали, үзалдына сөйләгәндәй. – Ләйлә, сине Биккол бабакаең биредә калырга дип җибәргән, минем сәркәтибем булырсың, дигән. Каршы түгелсеңдер бит, ризамы калырга?..

      – Мөгаллимем, мин бу мәлне җиде ел көттем, җиде ел. Ләкин, мөгаллимем, мин бүген Бәхтиярларга кайтырмын. Атасы Асылгәрәй агай мине үзенә кыз итеп алган булган икән, мин белмәдем ич, әнисенең башы күккә тигән иде, мин дә шатланган идем. Минем аны барып юатасым килә. Мин аңа әнием дип дәшәрмен…

      – Шулай итәрсең, Ләйлә. Тик мине дә онытып бетермә. Язмаларым рәткә саласы бар, күчерәсе.

      – Мин сезне аңлыйм, шәех, ләкин безнең хәлгә дә керегез. Әнием бердәнбер кызын югалтты, урыс кенәзе Ашлыдан алып китте. Шуннан соң елый да елый. Ә Ләйләне гел үз кызыдай кабул иткән иде, – диде Бәхтияр. – Мин бүген Ләйләне өйгә алып кайтмасам, куркам, йөрәге ярылыр.

      – Мөгаллимем, мин иртәгә үк кайтырмын. Без Бибиҗамал апа белән килешербез. Ул мине аңлар. Мин аларны ташламам. Барып йөрермен.

      – Яхшы, яхшы, мине үгетләмәгезче. Мин күптән риза булдым ич инде… Бәхтияр, сиңа бер үтенеч, Саксиннан кайткач, миңа да сугылып кит әле, – диде Кол Гали.

      – Сугылырмын, шәех.

      – Ләйлә, мәдрәсәдә сабакны кем бирде?

      – Болгардан килгән абыстай. Ул сезне белә, шигырьләрегезне укый иде безгә. Аны Каргалы кальгасыннан Сүбәдәй алып кайткан, диделәр.

      – Әйе, Каргалы каласы әмире Булат һәлак була. Кызганыч, батырларыбыз кими бара, – диде Кол Гали. – Нәҗес җан, кемнәрнең генә башына җитмәде…

* * *

      Ул аларны капкага кадәр озата чыкты. Атка атланыр алдыннан, Ләйләнең аркасыннан сөйде һәм:

      – Хәтереңдәме, мине озаткан