Die man aan die ander kant se verbasing is duidelik hoorbaar, maar hy druk deur. Laat hulle maar verbaas wees. Hulle sal nie die enigstes wees nie. Talle ander mense gaan skeef opkyk wanneer die Pohls met ’n doodgewone motortjie begin rondry. Maar dit skeel hom min. Dan is dit ten minste betaal en hy hoef nie snags oor die paaiemente wakker te lê nie.
Van paaiemente gepraat … Hoekom sal hy ter wille van ’n bakvissieliefde tussen sy seun en advokaat Stockenström se dogter ’n uitsondering maak van die man se rekening? Sy hand reik na die telefoon. Persoonlike vertoon gaan ingekort word. Hoekom moet hy dan ’n ander man aan syne help dra? ’n Paar oomblikke later praat hy met sy prokureur.
Toe die gesprek klaar is, sit Daniël die gehoorbuis ingedagte op die mikkie neer. Hy trommel afgetrokke met sy vingerpunte op die lessenaar voor hom. Twee sake is afgehandel, maar die derde gaan nie so maklik wees nie. ’n Huwelik is nie iets wat jy met ’n telefoonoproep of met ’n inruiling kan regmaak nie. Ongelukkig nie, dink hy en grynslag. As ’n mens maar die duur vrou – wat jy nie meer kan bekostig nie – kon inruil vir ’n goedkoper een. Dit sou baie probleme oplos. Maar dis nie so eenvoudig nie. Wat gaan hy doen omtrent sy huwelik?
Dis maar eers die afgelope ruk dat hy besef in watter gemors sy huwelik eintlik is. Waarom hy so voel, weet hy self nie. Hy en Rina gaan tog al jare lank so aan. En dis nie dat hy haar nie meer liefhet nie … Natuurlik vorm hulle nog ’n eenheid. So baie dinge bind hulle saam, veral die kinders … Maar hul verhouding bevredig hom nie meer nie. Hy sien nie meer kans om langer so aan te gaan nie. Dis nie dat hy ’n ander vrou wil soek nie. Dit is eerder ’n geval van om te gaan soek en te herwin wat ongemerk in hul verhouding verlore geraak het.
Dit het nie met seksuele bevrediging te doen nie – soos hy weet Rina dink. Baie mans wat rondloop, is nog lief vir hul vrouens. Hulle soek eintlik net op die verkeerde plek na dit wat hulle mis. Maar wat staan jou te doen as jou maat tevrede is met jul verhouding; nie die behoefte het om saam met jou te soek na dit wat julle uitmekaar laat dryf het nie …
“Hier is u tee, meneer Pohl.”
“O … dankie, juffrou. Sit maar neer.”
Rina se brugpartytjie is ook nie vandag so ’n groot sukses nie. Sy kan nie haar aandag ten volle by die kaarte bepaal nie en het al ’n paar lelike flaters begaan wat haar maat skeef laat opkyk het.
“Skort daar iets, Rina?”
“Nee, dis net … Ek het nie gisternag so goed geslaap nie.”
Dan kyk sy op, vind die ander drie se oë op haar en weet dit sal nie help om tussen hierdie ervare vroue ’n front voor te hou nie. Elkeen van hulle het ook al probleme gehad met hul mans.
Sy glimlag skeef, erken dan openlik: “Daniël is skynbaar nou in sy oorgangsjare. Hy is deesdae vol draadwerk. Niks is reg nie. Hy is buierig en soek met alles en almal fout … Ag, julle weet wat ek bedoel. Ek is raadop. Ek weet nie hóé om hom te hanteer nie. Hoe lank hou dit aan?”
Drie paar oë wissel betekenisvolle blikke. Wel, tot dusver was Daniël Pohl se gedrag onbesproke en Rina is in die stilligheid beny, maar hy bly ’n man …
“Naugthy forties, h’m?” laat een effens smalend hoor.
’n Ander beantwoord haar vraag: “Dit kan aanhou totdat hy tagtig is. My man is nou al in die sestig en ek het hom gesê hy kan nou maar gerus liewer kinds raak.”
“Haai, Berta!”
“Dis waar. Ek sien eerder kans om met ’n kinds ou man saam te lewe as met een wat dink hy is nog so viriel soos in sy jeug terwyl hy jare gelede al seniel begin raak het. Wat is erger as ’n stuitige ou man wat dink hy kan nog alles vermag wat hy vir homself optower?”
Rina probeer vergeefs om haar kommer weg te steek. “Maar Daniël is glad nie so nie. Hy is maar vyf en veertig!”
“Nog erger. Dan kan hy nog alles doen waaraan hy dink!”
Rina voel die blos van ergernis teen haar nek opstyg. Berta moenie dink net omdat háár ou man laf is, is Daniël ook te vinde vir goedkoop flirtasies nie.
“My man het nog nooit rondgeloop nie! Ek praat nie dáárvan nie. Hy is maar net buierig en moeilik …”
Die simpatie in die ander se oë laat haar swyg.
“Ons weet. Ons ken die tekens, my liewe Rina. Niks wat jy doen, is meer reg nie. Niks wat jy is, is meer goed nie. Ja, dis hoe dit begin.”
Sy weet sy moet stilbly. Sy moes in die eerste plek stilgebly het. Tog hoor sy haarself vra: “Tekens van wat?”
“Dit is die aanloop tot rondloop, my skat, of jy jou nou daaroor wil vererg of nie. Moet my asseblief nie verkeerd verstaan nie. Ek beweer geensins Daniël is van plan om jou te verkul nie of is reeds besig daarmee nie. Maar as iemand met ondervinding van daardie dinge, sê ek nou vir jou die tekens lyk baie verdag. Ek waarsku jou maar net as ’n goeie vriendin om jou oë oop te hou. Dis al.”
Rina sit haar kaarte neer en staan op. “Sal julle my asseblief verskoon? Ek gaan liewer huis toe. Tot siens.”
“Rina, wag …”
Die gasvrou kyk haar bekommerd agterna, terwyl die ervare Berta droog laat hoor: “’n Mens word altyd kwaad vir die waarheid, skat.”
Die vrou langs haar kyk haar fronsend aan, haar stem vol teleurstelling: “Maar dink jy regtig dis die probleem? Ek ken Daniël darem al jare lank, Berta, en nog nooit kon iemand ’n vinger na hom oor so iets wys nie. Ons het Rina nog altyd haar standvastige en getroue man beny, veral omdat hy op die koop toe so aantreklik is.”
“En vandag vind jy uit hy is maar nes alle ander mans. Daar bestaan nie so iets soos ’n getroue man op hierdie aarde nie … en julle weet dit goed. Ons hoef seker nie voor mekaar toneel te speel nie.”
Die ander twee kry albei ’n blos van ergernis, maar moet swyg. Die probleem is dat daar dikwels baie intieme besonderhede oor die brugtafel bespreek word, en agterna kan jy jou tong daaroor afbyt. Soos Berta sê, stry sal nie help nie.
“Ek glo dit in elk geval moeilik van Daniël Pohl,” hou die een vol, al is dit dan net om van Berta te verskil.
“Jy hoef ook nie. Die tyd sal wel leer. Maar die tekens is daar, volgens Rina. Wanneer hulle eers so begin fout vind met jou … dan moet jy weet hy het êrens iets beter in die hande gekry. Altans, dis wat hy in daardie stadium glo. Maar ons weet ook dat dit nie lank duur voordat ’n man agterkom ’n verandering is nie vanselfsprekend ’n verbetering nie. Maar dan is jou lewe klaar opgemors en dié van jou kinders ook. O, wel, ek gaan ook maar huis toe. Ons gaan nog vanaand by die Van der Walts eet. En die hele aand sal ek my natuurlik weer sit en skaam vir Piet se stuitigheid. Ek raak so moeg daarvan om voor te gee ek kom nie agter hoe hy sy attensies opdwing aan al wat rok dra en almal tot in die afgrond irriteer nie. Dié wat ek sê … as hy liewer wil kinds raak. Dan kan ek hom tuis in sy kamer toesluit.”
Dis ’n hoogs ontstelde Rina wat tuiskom en rusteloos deur haar groot huis ronddwaal. Haar vriendinne se sinspelings vreet soos ’n kanker aan haar. Natuurlik probeer sy die gedagte verwerp dat Daniël ontrou is. Dit is tog belaglik! verseker sy haarself driftig. Maar die saadjies is gesaai … Sy verwyte van die vorige dag kry nou ’n nuwe betekenis. Want nog voordat Berta so gaaf was om dit direk en hardop te sê, het dieselfde gedagte al vanoggend onverwags en ongevraag in haar nesgeskop: Is daar ’n ander vrou in Daniël se lewe? Is dít die rede waarom hy so buierig en vitterig is? Toe kon sy dit nog regkry om hierdie vrae met die minagting wat dit verdien van haar af te skud. Nou kry sy dit nie meer reg nie.
Hy hét haar verwyt dat sy nie meer in die ware sin van die woord ’n vrou vir hom is nie; dat hulle huwelik hom nie meer bevredig nie. Sy woorde was byna ’n direkte skimp dat hy nie meer daarin belangstel om daarmee voort te gaan nie. Bevind sy haar in dieselfde posisie as talle van haar vriendinne? vra sy haarself met ’n hart vol beklemming af.
Die eienaar van die motorhawe kom lewer die nuwe motor