“Ons gaan vir jou swéis …” sê Pop. Hy sê niks verder nie. Dis Lambert se plan en as Lambert ’n plan het, sukkel jy nie met hom nie. En hy sal help sweis. Vir ’n goeie dag sweis hy enige tyd.
Die hele middag werk hulle. Eers maak hulle die stutarmpies bymekaar uit Lambert se hoop ysters in die den, en saag hulle eenderster lengtes met die ystersagie, onder skuins af eenkant toe, en bo skuins af anderkant toe, om die sweislas makliker te maak.
Dan gaan hulle buitetoe vir die sweisery. Pop met ’n paar donkerbrille op en Lambert met sy groot sweiskap en die weldingboks. Hulle sit die ystertjies op ’n hopie by die hek neer.
Die weer is aan die opsteek. In die een hoek van die lug is daar ’n donderwolk met ’n wit kop wat borrel, sulke groot, wit oorkookborrels.
“Check nou hoe beat ons daai wolk,” sê Lambert en hy wys met sy duim. Hy gaan sit op sy krat met sy rug na die wolk toe.
“Raait, lat waai,” sê hy, en Pop gee vir hom die eerste armpie aan vir onder. Hulle pas hom tot hy pas in sy hoek.
Elke keer as hy buk om nog ’n armpie op te tel van die hopie af, smaak dit vir Pop hy voel die groot wolk bokant hom. Soos wat mens voel as een langs jou kom staan en jy sien hom nie, maar jy voel sy warmte en sy grootte.
Daai wolk loop vol, dink Pop. Hy glimlag.
Hy kyk vir Lambert se hande in die handskoene. Die vonke spat in ’n boog om die hekpyp. Voor Pop se oë is alles donkerblou met helder ligpuntjies en wit rook wat gloei. Dit voel soos onder water. Soos die Blue Grotto van Capri wat hulle laas op die TV gesien het.
Sonder om die donkerbrille af te haal, draai Pop om en kyk vir die wolk agter sy rug. Kort, wit strepe blits uit die wolk se onderpens.
Dit sweis, dink Pop. Hy glimlag.
Mol kom by die voordeur uit. Haar overall se punte flap soos vinne. Sy kom staan by hulle. Sy knik effens. Die voetstuk is vas op sy onderste armpies.
Of hulle wil Coke hê.
Sal lekker wees, smile Pop vir Mol van agter sy sonbrille.
Die brille maak hom sterker voel. Hy voel of hy breër kan glimlag as hy so ’n bril op het. Hy sien hoe kyk Mol vir hom. Sy weet iets is anders. Pop sien hoe weerkaats die vonke in haar oë. Hy wil nóg iets vir haar sê, maar hy weet nie wat nie.
Sy stap in huis toe en kom terug met die drie glase en ’n liter Coke op die halwe skinkbord.
Lambert laat sak sy sweiskap en Pop skuif die donkerbrille terug op sy kop. Alles is nou weer helder. Hulle drink diep slukke Coke.
“Dit kom reën,” sê Mol en knoop haar middelste knoop toe. Dis al knoop wat oor is. Sy vat die glase.
“Ons sal klaar wees voor dit reën,” sê Lambert en sit sy sweiskap weer voor sy gesig.
Alles gaan voor die wind, dink Pop. Vandag gaan alles voor die wind. Die sweiskop verstop nie, die boks blaas nie, daar’s ’n plan, en tot nou toe werk die plan. Lambert is okay en Mol het al ’n bietjie bygekom van gister. Netnou kom Treppie ok terug.
En dan gaan vat hulle die honde na die veldjie agter die Spar in Thornton.
En dan gaan hy wat Pop is, hulle treat. Dis wat. Hoe, weet hy nog nie. Dit sal kom.
“Heit!” sê Treppie skielik hier langs hom. “Watse spinnekop sweis julle?”
“Middag!” sê Pop. “Dis Lambert se plan. Bleddie oulik, sê ek vir jou.”
“Lyk vir my na ’n spinnekop wat push-ups doen op ’n spieël,” sê Treppie.
“Sjaddap jy net, Treppie, hou bietjie hier vas,” sê Lambert en hy gee vir Treppie die sweiskop om vas te hou.
Treppie druk op die knop en bekyk die sweisvlam teen die onweerslug. “Dit kom reën,” sê hy.
“Ons is nou klaar,” sê Pop, “dan gaan ons uit met die honde. Kom jy?”
“Ek’s op, gaan julle maar,” sê Treppie.
“Ag, nee wat,” sê Pop, “dis niks sports sonder jou nie!” Hy glimlag breed agter sy donkerbrille vir Treppie. Treppie kyk diékant toe weg en daaikant toe weg van verbasing voor hy weer vir Pop kyk.
Wat gaan aan, vra hy met sy oë en sy skouers.
Pop beduie vir hom met sy oë “iets” gaan aan, maar hy sê niks. Hy sê net: “Gaan sê vir Mol sy moet haar regmaak, toe.”
Treppie speel saam. Hy’s nuuskierig, dink Pop. Toby en Gerty kom uitgehardloop. Hulle weet dis tyd.
Lambert se laaste armpie is aangesweis.
“Raait,” sê hy, “nóú sit hy. Nou kan dit maar waai en reën, sit sal hy sit. Nou kan jy maar die paal uit die grond uit ry, maar hiérié posbus sal sít!”
Hy gee die paal ’n stamp.
“Oppas,” sê Pop. “Die laste moet eers hard word.” Hy buk en tel die gereedskap van die gras af op. Die plat spanner lê in ’n polletjie lang gras teen die draad. Hy sien hom amper nie raak nie. Lambert skop-skop vir hom die spanner uit die polletjie.
“Gras is lank,” sê hy.
“As dit eers lekker gereën het,” sê Pop, “dan.”
“Okay,” sê Lambert, “as die gras droog is ná dit gereën het, maar nie ’n minuut later nie.”
“Raait,” sê Pop, “afgespreek. Trek solank vir Molletjie uit.” Hy gee vir Lambert die sleutels. Dan stap hy voordeur toe om die gereedskap te gaan wegsit.
Dis al wat Lambert mag doen. Die kar uittrek. Hy mag nooit ’n liksens kry nie, oor die aanvalle. Selfs al help die pille, as hy onthou om hulle te drink, hy mag nie ry nie. Hy weet Lambert ry partykeer in die nag rond, maar hy sê niks. Lambert steel die sleutel uit sy sak as hy slaap. Treppie steek hom op. Maar hy sê niks. Hy’t al geleer.
Dan is hulle op pad. Die lug is donker. Pop glimlag soos hy ry, op in Martha, oor Victoria, regs in Thornton. Lambert is gelukkig. Die posbus sit. Hy lees alles langs die pad. Op ’n klein, swart bordjie op die draadheining voor die kerk van die Gemeente van Christus lees hy: ALL RUBBISH AND JUNK REMOVED FROM YOUR PROPERTY. R42 A BAKKIE LOAD. PHONE SMITTIE 684473.
“Daar’s hy, ou Smittie,” sê Lambert. “Rubbish is rubbish.”
Dan lees hy die teks van die week op die Gemeente se groot, rooi bord op pale: DIE GROOT DAG VAN DIE HERE IS NABY. NABY EN BAIE HAASTIG. VERSKRIKLIK SKREE DIE HELD DAAR.
Lambert skree soos die held. Toby blaf.
Treppie grinnik.
“Lambert,” sê Mol, “hou jou in.”
Dan lees hy die ligblou aanmekaarskrif-lys op die gewel van TRG Engineers. Dit staan al ’n jaar lank leeg. Maar hulle werk nog agter.
CRANKSHAFT GRINDING CYLINDER HEAD RECONDITIONING CONROD RESIZING MOTOR OVERHAULS STRIPPING SPRAYING UPHOLSTERING, lees Lambert.
“Wát weet húlle,” sê hy en snork.
By Ponta do Sol steek die honde hulle neuse deur die vensters. Dit ruik na kos en olie tot in die straat.
“Hónger,” sê Lambert, “ek is lekker hónger.”
Hulle wil indraai by die Spar, maar hulle moet eers lank wag vir al die karre in Thornton. Hulle het al almal hulle ligte aan.
“Daar kom ’n helse storm,” sê Treppie.
Voor hulle nog heeltemal stilstaan, dop die honde deur die vensters uit. Hulle hardloop reguit na die oop grond toe.
Treppie kry die pienk dayglow-tennisbal agter die sitplek. Hulle klim almal uit. Pop bly sit. Hy’s moeg, sê hy, van die hele middag staan. Hy vryf oor sy oë. Van