Net as jy ’n drip is, dink Clint Eastwood, maar hy sê dit nie.
“Ons gaan by my pa kuier in die Moordenaarskaroo, net buite Laingsburg. Hy het ’n groot argeologiese ontdekking gemaak, en my ma wil buitendien met ’n paar mense gaan gesels oor spoke en vlieënde pierings.” Hy gee nog so ’n ruk aan die slot en laat sak sy stem: “Dit spook glo kwaai daar.” En dan, amper onhoorbaar: “Nie dat dit hier minder spook nie.”
Ámper.
Budde is skielik die ene ore. “What do you mean?”
“We-e-e-l …” Clint Eastwood plons op Bruce Lee se dubbelbed neer, vou sy hande agter sy kop. Hy gee Budde ’n lang kyk. “Dit het alles sowat ’n honderd jaar gelede begin.”
Budde kyk hom terug. “What?”
“Dít … die gespokery.” Clint Eastwood waai sy arm in die lug rond asof hy ’n paar lastige spoke wegwaai. “Hierdie was ’n opstal gewees … tot op ’n dag.”
Budde loer na die dak asof hy verwag om ’n geraamte daar te sien. “And then what?”
Clint Eastwood trek sy skouers op. “Niemand weet nie. Al wat ons kon uitvind, is dat iets verskrikliks hier gebeur het. Jy kan nie ’n dier in hierdie plek kry nie, hulle raak mal as jy hulle naby bring. Kry skuim om die bek, bewerasies, en ’n geniesery wat jy nie sal glo nie.”
Budde lyk asof hy Clint Eastwood nie glo nie.
“Sneezing?” Sy lippe maak ’n punt. Sy wenkbroue wil knoop, maar hulle kan nie, want hy het net een lang wenkbrou. Wat nou ’n dip vang in die middel.
“And it couldn’t be anything natural? Like a bush or something that makes them sneeze? I mean, it makes no sense. Why would a ghost make them sneeze? What would be the motivation?”
Clint Eastwood is effens verbaas. Dis nogal ’n goeie vraag. Dis die tipe vraag wat hy self sou vra. Dalk is Budde nie so toe soos hy lyk nie.
“Miskien is dit net ’n waarskuwing, miskien wil die spook nie diere seermaak nie. Mense, daarenteen, is nie so gelukkig nie. Party aande spook dit só, Bruce Lee kom slaap maar eerder in die huis.”
“Why?” vra Budde. “Is it a poltergeist?” Hy kom nie eers agter dat hy fluister nie.
“As ’n poltergeist ’n spook is wat jou niere stadig deur jou nek wil uittrek, dan ja,” sê Clint Eastwood, “dan is dit ’n poltergeist.”
Hy hou Budde se veranderende gesigsuitdrukking fyn dop. Hy’s seker dis nie hoe sy nefie sy vakansie voorgestel het nie. Maar voordat Budde iets kan sê, spring hy op en stap sitkamer toe.
“Moenie so bekommerd lyk nie, buddy,” lag hy. “Dis net vir een aand, en dit spook net partykeer.”
Budde ruk hom op. Of eerder, omdat hy so lank is, is dit seker meer akkuraat om te sê hy strek hom uit.
“Please,” sê hy, “I’m not worried.”
Ons sal sien, dink Clint Eastwood, baie tevrede met die verloop van sy plan. Noem dit Stap 1 van Operasie Ontrafeling – daardie eerste garinkie wat met ’n bietjie gewoel sommer die hele kombers kan laat disintegreer.
Hy kan nie wag vir Stap 2 nie.
“Kom ons gaan kry koeldrank en iets te ete,” sê hy en hou die deur vir Budde oop.
Dié skep asem asof hy ure lank in ’n bedompige grot vasgevang was.
Buite lyk dit glad nie spookagtig nie. Die son skyn helder deur die groen bome, en hoewel dit die middel van die winter is, het aardverwarming veroorsaak dat die seisoene vanjaar ’n maand of wat laat is. Dis glad nie koud nie, net koel.
Die dag is windstil. Clint Eastwood kan nie help om te dink dat dit absoluut perfek is nie.
Die res van die dag verduur Clint Eastwood sy beterweterige neef se Engels, sy oorgroot Amerikaanse stories en sy irriterende aksent in stilte. Hy maak egter seker dat sy neef se gedagtes nooit te ver wegkom van spoke en ander aaklige goed nie.
Hy vat Budde verby ’n begraafplaas wat minstens honderd jaar oud lyk, die grafstene toegegroei onder mos. Hy is verheug om te sien hoe ’n rilling soos ’n Mexikaanse golf deur Budde se lang lyf ruk elke keer as hulle in nog ’n grafsteen vasloop. Die naderende nag knaag soos ’n honger dier aan Budde se onderbewussyn, dis duidelik.
Clint Eastwood self is natuurlik nie gepla oor spoke nie. Die hele gedagte van spoke is belaglik. Spoke is ’n bedreigde spesie. Wanneer laas het enige iemand ’n spook gesien? Dis waar dat die wêreld vroeg in die vorige eeu vol spoke was, maar dit was die gevolg van mense se bygelowigheid. In die vorige eeu het mense in allerhande nonsens soos die Loch Ness-monster, die Yeti en die Tokkelossie geglo. En wat het daarvan geword? Net mooi niks nie. Want mense het slim geword.
Die Loch Ness-monster, byvoorbeeld, is ’n swakbeligte foto van ’n ou se hand iewers in ’n meer. Die Yeti is waarskynlik ’n beer of ’n jak se voetspore wat so smelt-smelt groter word in die sneeu.
En die Tokkelossie? Navorsing het bewys dat die Tokkelossie – wag daarvoor – koolstofdioksied was. Dis reg, koolstofdioksied. As mense in die winter snags vuur in hulle hutte gemaak het, is dié wat op die grond slaap deur koolstofdioksiedwalms oorval sodat hulle versmoor het. Die mense het geen verklaring daarvoor gehad nie en só het die storie ontstaan van ’n klein, wrede mannetjie wat snags almal vermoor wat op die vloer slaap.
Dieselfde geld vir spoke. Mense glo eenvoudig nie meer daarin nie. Jy kan maar sê hulle jaag as’t ware nie meer spoke op nie.
Dis natuurlik maklik om nie aan spoke te dink nie wanneer dit helder oordag is en jy rugby kyk op TV. Maar dis ’n heel ander storie wanneer dit donker raak en jy skielik alleen is.
En hier in die bos raak dit vinnig donker, veral omdat die son al teen vieruur die middag agter die hoë bome verdwyn. Geleidelik word die vallei in ’n onaardse skemer gedompel, voordat die laaste lig deur die nag ingesluk word. Of dalk eerder deur ’n vampier uitgesuig word, afhangende van hoe onheilspellend jy wil raak.
Punt is: dis al amper donker en dit beteken dis tyd vir Stap 2. Clint Eastwood se hande jeuk. Maar hy moet geduldig wees. Hulle moet eers eet en dan nog ’n bietjie televisie kyk, en dán eers gaan almal kamer toe.
Sy ma sit waterblommetjiebredie voor. Dit lyk vir ’n oomblik of Budde dit met iets in Amerika gaan vergelyk, maar duidelik kan hy nie, want hy eet in stilte.
Wel, relatiewe stilte, aangesien die vrede halfpad deur die ete versteur word. ’n Ding so groot soos ’n donkie op steroïede wil onder die geelhouttafel inkruip, en in die proses word die hele tafel ’n halwe meter na links gesleep.
“Whaheee!” skree Budde, kwansuis omdat die tafel sy wind uitgeslaan het.
Die gedierte is onnatuurlik massief. ’n Kop so groot soos ’n leeu s’n, pote so groot soos borde. Sy gapende bek lyk nes ’n oop oond – een met tande.
Dis Walkabout.
Clint Eastwood loer na sy neef en grinnik. Winduit klink nie só nie, dit klink meer soos “Whahuuu!” (as jy nou tegnies wil raak daaroor). Maar hy moet erken dat ’n eerste ontmoeting met Walkabout die meeste mense in bome opjaag of hulle blase spontaan laat leegloop.
Toe sy pa Walkabout ’n jaar of wat gelede gekry het, het hy gedink hy koop ’n volgroeide boerboel. In werklikheid was Walkabout skaars vyf maande oud. En hulle is nie seker of hy al intussen ophou groei het nie.
“Walkabout!” raas Heidi, terwyl almal aan die tafel hang om te keer dat dit nie omkantel nie.
Walkabout lyk diep seergemaak. Hy gee ’n lae gegrommel wat klink asof hy ’n blaasbalk vol water ingesluk het, kruip onder die tafel uit en druk sy snoet teen Budde se lyf. Budde sit só stil, jy sou dink hy’s gegiet.
“Ontspan,” lag Heidi. “Hy ruik maar net of hy van jou hou.”
“And