“Juffrou was lank laas hier,” sê die kelner vir haar. Hy het ’n dik lyf en ’n outydse wit voorskoot wat byna sy hele voorkant bedek en hy vee haar tafeltjie af asof dit nie reeds skoon genoeg is nie.
“Ja.”
“Wat kan ek vir Juffrou bring?”
“Koffie, asseblief.”
Hy lig sy kop op, druk sy neus in die rigting van die plafon en snuif behaaglik. “En iets om te eet? Appelkoek? Kaneelrolle?”
Sy moet glimlag. “Nee dankie.” Maar dan verander sy van plan. “Ja, tog. ’n Sny appelkoek.”
Hy swaai sy swaar lyf met ’n grasieuse beweging om sodat dit lyk asof hy ’n buiging gemaak het en verdwyn in die rigting van die toonbank en die swaaideure daaragter. Sy sit en speel met die spyskaart en geniet die warm skynsels van die plek. Die geborgenheid en vriendelikheid. ’n Kelner wat haar onthou, al was sy maande laas hier.
Hy sit die koffie voor haar neer en soos altyd kyk sy skuldig rond voor sy drie groot lepels suiker ingooi. Ester sê sy behoort haar te skaam, maar daar is vir haar niks so lekker soos soet, warm koffie nie. En daar is soveel tye dat suiker haar naar maak, laat sy dit geniet as sy kan. Sy kyk op toe die swaaideur ’n nuwe groep instoot. Jong meisies in kort wit rokkies met muurbalrakette. Vrolik, hare deurmekaar, reënjasse onder die arm, wange rooi. Mens sou sweer die son skyn buite. Sy sien hoe waarderend kyk die dik kelner na hulle kaal bene, en werktuiglik skuif sy haar eie dieper onder die tafel in. Daar was ’n tyd toe sy ook so rondgeloop het. Bruin gebrand, deel van ’n jolige groep jongmense, onselfbewus oor haar lyf of bene. Maar dit is so lank gelede dat sy nie eens meer kan onthou hoe dit gevoel het nie. Sy ken geen ander lewe meer nie. Om te leef beteken om versigtig te wees, stadig te beweeg, genoeg te rus, genoeg te eet. Jy besluit nie net wát jy gaan doen nie, jy besin daaroor en beplan volgens jou kragte. Om blomme te koop beteken ’n lang wandeling. Twee blokke van die woonstel af. Om soontoe te stap is gewoonlik nie ’n probleem nie, maar dit raak ver wanneer sy begin terugstap. Twee blokke. Eens op ’n tyd sou sy twaalf straatblokke geloop het sonder om daarvan bewus te wees. Behalwe as haar skoene haar geskaaf het. Of so iets banaals.
Maar die appelkoek is lekker. So lekker soos altyd. Sy eet dit stadig en happie vir happie sodat dit nie opraak nie. En sy dink aan John en sy verwyte. ’n Hele halfuur lank in sy kantoor voor sy geloop het. Hy wil nie dat sy langer alleen bly nie, hy kan dit nie toelaat nie. Mavis sê ook so. Mavis sê sy kan by hulle gaan bly, sy wou nog altyd ’n dogter gehad het.
“Al wat ek oor het, is my onafhanklikheid,” het sy by hom gepleit. “Hoeveel kere moet ek dit nog sê? Waarom gun julle dit nie vir my nie?”
“Omdat dit ’n dwase onafhanklikheid is. Onthou jy verlede winter? Wat het gebeur as jou ou vroutjie jou nie gekry het nie? En die halfdosyn kere verlede jaar? En die jaar vantevore en die jaar …”
“Jy verstaan nie my manier van veg nie,” was al wat sy kon sê.
“Belowe my jy sal daaroor dink.”
“Ek belowe.”
Sy verstaan self nie haar koppigheid nie. Dit sou soveel makliker gewees het om maar in te gee en te doen wat hulle wil hê. Gee die woonstel op, klim op die trein en gaan woon in die hersteloord. Word opgepas en versorg. In ’n inrigting. Dis wat hulle nie verstaan nie. Sy haat inrigtings. Die breë, antiseptiese gange, die verpleegsters, die reuke en geluide van ’n hospitaal. Elke keer wat sy nog in die hospitaal gelê het, was daar net een wortel voor haar neus en dit was om weer tuis te kom, in haar eie woonstel, haar eie bed. Dis wat haar die krag gegee het om weer ’n keer terug te veg, weer ’n keer op die been te kom en op eie krag die hospitaal te verlaat.
Sy kyk weer op toe die swaaideur sy kenmerkende skree-geluidjie maak en sien die man wat sy by Ester-hulle ontmoet het. Wat was sy naam nou weer? Charles Ashton. Hy lyk moeg en effens onseker toe hy eers tussen die tafeltjies staan. So asof hy nou nie meer weet presies wat hy daar kom doen het nie. Maar die glimlaggende kelner staan gou nader en trek vir hom ’n stoel uit, en terwyl hy gaan sit, kyk hy in haar rigting en herken haar. Sy kan sien hy herken haar, want dit lyk asof hy skrik.
Foei tog, dink sy, mens kan hom ook nie kwalik neem nie. Hy bied aan om ’n vreemdeling huis toe te neem, en sy kan amper nie uit sy motor klim nie.
Hy knik effens, lyk toe of hy weifel, maar staan tog op en kom na haar aangestap.
“Môre,” sê hy. “Of middag. U het u boek in my motor vergeet.”
“Dit ook nog,” sê sy. “Ek is jammer, maar dit was nie ’n besonder interessante boek nie. Ek het dit nog nie eens gemis nie.”
Hy knik weer. “Nou ja …”
Die kelner red die situasie. “Sal u hier sit, meneer Ashton?” vra hy en trek die stoel oorkant hare uit.
Hy lyk onthuts, maar het nie eintlik ’n keuse nie, dus sit hy maar.
“Ek is byna klaar,” stel sy hom gerus. “Ek loop nou.”
Die kelner bied nie die spyskaart aan nie, en Charles beduie net iets wat die man blykbaar kan interpreteer, want hy loop weg.
“Ek eet dikwels hier as ek haastig is,” verduidelik hy vir Lize.
“Dis ’n gesellige plek,” stem sy saam. “Een van my geliefkoosde plekke.”
“Ja,” sê hy en soek in sy sak na sy sigarette. “Rook u?”
Sy skud haar kop. “Nee, dankie.”
“Ek was onder die indruk dat mense nie hou van hierdie kompleks nie.”
“Regtig?” Sy wonder waarom hy dit sê. Hy klink na ’n marknavorser. “Ek hou daarvan.”
“Vind u dit nie te modern nie?” vra hy weer. Hy dra ’n goueraambril wat hy nou afhaal en in sy binnesak bêre.
“Nee. Ek weet daar is kwaai kapsie gemaak omdat die plek te modern is – in ag geneem die klassieke boustyl van die ander omringende geboue – maar dit het my nog nooit gepla nie. Ek baklei nie teen vooruitgang nie.”
Hy kyk haar skerper aan. “Dis ’n nuwe siening. Ek was onder die indruk dat die jongmense van vandag almal terughunker na tye toe alles primitief was.”
Sy haal net haar skouers op. Sy is nie verteenwoordigend van hedendaagse jongmense nie, wil sy vir hom sê. Ons motiewe verskil seker.
Die joviale kelner is weer terug met ’n bord fyngesnyde kalkoenskywe en slaai en ’n glas melk wat hy met sy rare buiging voor Charles neersit.
“Dit lyk gesond,” merk sy op. Veral die glas melk.
Hy lyk verbouereerd. “Ek is jammer. Wil u nie ook eet nie?”
“Ek het reeds iets geëet, dankie.”
Die kelner staan nog na hulle en kyk asof hy op iets wag, dus vra sy hom om vir haar ook ’n glas melk te bring.
Sy hou haar oë voor haar terwyl hy eet, en toe hy klaar is en sy reken sy kan nou maar loop sonder dat dit te ongeskik lyk, stoot sy haar stoel effens agteruit. “Ek moet nou gaan.”
“Ek kan jou aksent glad nie plaas nie,” sê hy skielik. “Jy is nie Belgies nie.”
Sy is bly hy het die formele aanspreekvorm laat vaar. Dit laat haar net meer ongemaklik voel. “Nee, ek is nie. Ek is Suid-Afrikaans.”
Hy lyk verbaas, of so na aan verbaas as wat hy kan lyk. “Dis interessant.”
“U klink ook nie eintlik Belgies nie,” kap sy teë.
“Nee. My vader was Engels en my moeder Frans.”
“Maar u is ’n Belg.”
“Ja.”