Tot Louis Paulter op die toneel verskyn het. Sy wou enersyds vir Stacey vermaak met die mooi donker vreemdeling, en andersyds was sy regtig verlief op Louis. Hy het haar in ’n ander kategorie geplaas. Sy het intellektueel by hom gevoel.
“Jý was die moeilikheid,” sê Stacey niksseggend.
“Wie, ek?” Sy veins onskuld, maar voel die ou tinteling van oorwinning. Hoe droog is haar lewe saam met Louis Paulter eintlik!
“Ja. ’n Paar maande ná Londen kuier ou Fritz een aand by ons aan huis . . . jy onthou hom, kameraman. Word toe dronk en praat te veel. Van my en jou, in Londen. Nie dat sy nie vermoed het nie, nè? Maar om dit ronduit te hoor. Dit was die begin van die einde.”
“Maar ek was seker nie die enigste een nie?” Nie dat sy skuldig voel nie, inteendeel. Sy voel uitgesoek.
“Nee, maar voorheen kon sy niks bewys nie. Jy was die eerste vrou wat warm op die toneel was, en jy het ook nie juis probeer wegsteek dat ek en jy . . . wel . . .”
“Wil jy sê ek speel nie goed genoeg toneel nie?”
“Laat ons sê jy het my my huwelik gekos,” sê hy in ’n plat stem. “Sy is weer getroud, met ’n tandarts. Hulle kom glo goed klaar. Hy flenter nie rond nie.”
“Hoe saai, sies tog. Ek hoop jy dink dat dit die prys werd was?” giggel Barbara. Sy roer haar skouers in die rooi katpak. “Louis het nooit oor my en jou uitgevra nie, maar ek dink hy het sy vermoedens.”
“Die prys werd?” Dis duidelik dat hy by die eerste deel van haar opmerking vasgesteek het. Hy kyk weer op daardie vreemde, half emosielose manier na haar. “Ek kon nog nooit besluit nie, weet jy?”
“Onvoltooide eksperiment?” vra Barbara.
“H’m. Maar hoe gaan ’n mens voort met so ’n eksperiment as jy hier op die uithoek sit, Barbara? Hoe lyk dit, sluit jy nie weer ’n bietjie by die filmgroep aan nie?”
Sy tintel van plesier. “Wel, ’n veranderinkie kan my goed doen. So ’n soort vakansie. Louis kan tog niks daarteen hê nie.”
“Dalk ’n láng vakansie?” vul Stacey veelseggend aan. “As my kontinuïteitsmeisie, sal ons sê.”
Sy weet nie of hy dit figuurlik bedoel nie . . . ’n langtermynverhouding? Bedags op die stel in die vroulike hoofrol, snags in sy arms? Dis goed as hy dit so wil hê, en dit gee vir haar ’n lekker hefboom om hom te manipuleer. “Kom ons begin by die begin: die prent wat jy hier kom skiet. Ek was jou Isobel in Wilde Jasmyn. Hoe lyk dit met Laura Traut? Is dit dalk wat jy in gedagte het?”
Hy hou sy kop demonstratief skeef en bekyk haar van hoek tot kant: “Dalk nie presies nie. Ietsie anders, miskien, vir eers, om net weer jou litte los te kry?”
Sy voel bitter teleurgestel in die onmiddellike besef dat die hoofrol voor haar neus weggeraap kan word. “Ek het spesiaal leer perdry, weet jy, Stacey? En in die sangtonele gebruik jy mos net iemand anders se stem . . .” Dit klink of sy smeek.
“Jy is te mollig en sag vir Laura Traut,” sê Stacey. “Die eise wat die draaiboek aan die rol stel, kan jou breek, engel.”
Sy kyk na hom, in die war of sy onpeilbare erns eintlik ’n soort spel is. “Ek kán speel! Ek sál dit speel,” probeer sy hom oortuig.
“Ek soek nie een wat dit kan speel nie. Ek soek een wat dit ís. En so ene het na my toe aangeloop gekom, kan jy maar sê, die oomblik toe ek hier aanland. Ek wou nog by die dramadepartement van die universiteit gaan rondkyk, maar jy weet die goedjies is so jonk. Ek glo soos ou Van Gogh, jy kan nie ’n gesig gebruik wat nog nie kommer geken het nie. Kyk, as dit ’n soort horse opera was – verskoon die sinspeling – sou ek jou gevat net, maar jy het nie daardie honger, roofvoëlagtige mentaliteit wat Laura Traut moet hê nie. Hierdie Rina Schoon is sowaar reëlreguit na my toe gestuur. Toe ek die plaashek binnekom, ry sy juis so op ’n afstand verby, en toe lyk dit of sy deel van daardie manjifieke perd is: jy weet, die sentour met die mensbolyf en die . . .”
“Waaraan het jy dan vir my gedink?” onderbreek Barbara hom skerp. Schoon, Schoon . . . tog nie Petro Schoon nie, maar familie?
Stacey Vaughan vou sy hand oor hare. Sy vingers was liggies om die whiskyglas geklem, en daarom is sy hand se binnekant onverwags koud . . . vyandig? “Daar’s ’n ander rol, Laura Traut se man se vorige vrou . . . net jy daardie.”
Tweede viool, dink sy vies. Dan was Louis reg toe hy gesê het haar volgende rol sal een wees van die vrou met die plooitjies om die oë. Sy byt liggies op haar tande om haar teleurstelling nie te verraai nie. Bedelaars kan nie kies nie. ’n Wrok teenoor Louis kom opnuut in haar op. Dis omdat sy uit sirkulasie geraak het.
Twee jaar terug het sy gedink ’n huwelik sal goeie reklame wees, juis in die tyd toe die rolprent vrygestel word. Sy sou langer in die nuus bly. Berigte oor haar huislike lewe. Verslaggewers sou kom onderhoude voer om te berig watter tipe huis sy inrig, wat haar geliefkoosde resep, haar skoonheidsroetine is.
Hoe min het daarvan gekom . . . nie eers ’n eie huis nie, toe Louis instem dat hy en sy by die koshuis inwoon. Louis wat ’n tonnelbestaan voer tussen werk, eet, slaap en werk. Sy’s vergeet en begrawe. Liewer dan maar weer begin en vat wat Stacey aan te bied het. Die teleurstelling bly egter in haar pols: Laura Traut, die rustelose gees, die ontstellende mens wat bestaande ordes omverwerp wanneer sy naby kom, wat geluk vernietig en tog almal verslaaf wat met haar in aanraking kom, perde inkluis. O, hoe sou sy die rol geniet, hoe sou sy wegbreek uit haar saai bestaan.
Destyds, met Wilde Jasmyn, het ’n resensent gesê sy het te goed gespeel. Dit was gemeen, en sy het gevoel Stacey kon haar beter daarteen beskerm het. Maar hy het self goed deurgeloop.
Eintlik moet sy bly wees dat hy haar hoegenaamd weer wil gebruik. Sy sal hom wys. Sy sal haar pad na roem oopveg. Die skoolkinders sal saamdrom by die kennisgewingbord, waar die sekretaresse uitknipsels oor haar sukses sal opplak.
Haar man is ’n skoolhoof, en sy bied hom haar volle ondersteuning, daarom wil sy net vryskutaktrise bly, sal daar geskryf staan. Skoolhoof se vrou speel pad oop na harte van mense . . .
“Ek stel belang in die rol waarvan jy praat, Stacey. Ek wil jou nie teleurstel nie.”
“Hartlik dank.” Hy buig half oordrewe en ledig sy glas. “Kom vir die filmtoetse na my ateljee in Johannesburg, dan wys ek jou sommer hoe ons in daardie sogenaamde Sodom gaste kan laat tuis voel.”
Hy lyk sjarmant en smaakvol, suksesvol. Wonderlik hoe hy kon vorder vanaf die “genius of the place”, soos hy homself genoem het, met hare in die wind, slap lippe om ’n sigaret en hande in die verweerde broeksakke, tot hierdie beeld van ’n sakeman wat weet wat hy wil hê, en tog nog kunstenaar bly met die onrus in sy blik. Sy kan trouens die onrus in sy oë nie so helder onthou as wat sy dit vanaand waarneem nie. Dis asof sy blik langs haar, agter haar, bo haar, soek na ’n ander dimensie, ’n ander verskynsel, ’n ander figuur.
Dit ontstem haar vaagweg. Dit lyk of hy ’n spook verwag. Sy beskou hom tersluiks, ten volle daarvan bewus dat sy nie vanaand tot hom kan deurdring nie. Hy het nie meer die lang hare wat ’n paar jaar terug hoogmode was nie, maar ’n modern versorgde, wipperige kapsel en ’n pak klere met ’n oopnekhemp. Hy word nou veel makliker aanvaar in rolprent- en televisiekringe en wil skynbaar sy nuwe beeld regverdig. Destyds was die kritiek teen hom heftig en soms giftig. Iemand het gesê hy kon, vir al wat die moeite en koste om buiteland toe te gaan vir ’n deel van die verfilming werd was, net sowel agtergrondprojeksies of selfs dioramas van Londen gebruik het.
Dit het hom hewig ontstel. O, hy was die ewige orator, ’n advokaat uit die beste balie. Nou is hy veel meer ongestoord, waarskynlik op grond van