“Don’t worry. Jonas will watch him.”
Liana neem die bakkie met ontsmettingsmiddel en vuil verband badkamer toe. Sy kom sit op ’n stoel langs die bed toe sy terugkom. “Jonas was een van die middestad se boemies,” gesels sy. “Toe ek hom uiteindelik van die brandspiritus gespeen kry, word hy so ’n betroubare werker dat ek hom permanent hier aangestel het. Hy pas die plek vir my op as ek nie hier is nie.”
Johnnie knik sy kop, maar maak nie sy oë oop nie.
Liana raak aan die maer bruin hand. “Waarheen gaan ons van hier af, Johnnie? Jy moet in ’n skool kom, Mandla ook. Wil julle nie maar terugggaan na die skuiling vir straatkinders nie?”
Johnnie se oë vlieg oop en sy kan die waaksaamheid saam met die moegheid sien. “Nie as Moona nog daar huisvader is nie. Hy het Mandla afgeknou, en van die kos gesteel.”
Liana knik. “Ek verstaan. As ek uitvind … en dis beter, sal jy teruggaan? Ek sal ’n oog oor julle hou.”
“Jy’s al een wat nog ooit met ons gebodder het.” Die lomerigheid slaan in sy stem deur.
“En hoekom? Julle is ’n erge lot barbare as julle die kans kry!” protesteer Liana. “Dis net omdat ek so hardekwas is dat ek aangehou het om vriende te probeer maak.”
Vir ’n oomblik glimlag hy, sy tande wit teen sy donker vel. “Is so. Luiz sal my in die skuiling kom soek.”
“Luiz sit in die tronk.” Liana staan op en glimlag tevrede. “Jorgie het my laat weet. Die polisie het vanoggend in die middestad toegeslaan. Hy’s met ’n klomp dwelms betrap, hy gaan lank sit.”
Johnnie grinnik. “Jy het dit reggekry.”
“Word jy net gesond.” Liana stap deur toe. “Ek ry môreoggend vroeg weer terug, ek werk oggendskof by die gemeenskapskliniek. Ek sal volgende naweek weer kom.”
Sy ruim die badkamer op en gaan maak vir haar koffie, wat sy op die groot, koel voorstoep uitdra. Die erf is netjies omhein en Jonas se woonstelletjie vorm deel van die erf. Die twee boerboele lê onder ’n doringboom en slaap en by die dam raas die eende. Sy sal vir Jonas moet sê dat Mandla nie kan swem nie, dink Liana. Hy sal die hek na die dam gesluit moet hou terwyl die kinders hier kuier.
Haar blik dwaal tevrede oor die toneel voor haar. Hierdie kleinhoewe was van haar kinderjare af haar toevlugsoord. Die spesiale plek waarheen sy en Oupa en Ouma gekom het. En Oupa het dit aan haar nagelaat, soos hy belowe het.
Liana vryf oor die rand van haar beker en glimlag effens. Sy twyfel of hy met Johnnie en Mandla se besoek genoeë sou neem. Sy en oupa Abel het dikwels gestry oor politiek, hulle was albei ewe hardkoppig.
Miskien is dit waarom Brink Fouche haar so bybly, besef sy. Hy het net so ’n koppige streep in hom as wat oupa Abel gehad het. Sy ledig die beker en kom regop. Sy sal vir Martha moet gaan opdragte gee vir die week voordat sy terugry. Die kinders moet elke dag kookkos kry, Johnnie se kragte moet opgebou word.
Liana is die volgende oggend by die gemeenskapskliniek besig om die medikasie in die spreekkamer na te gaan toe Brink Fouche instap.
“Môre,” groet hy kortaf.
Hy hang sy baadjie agter die deur op en trek sy wit oorjas aan. “Wanneer jy daar klaar is, kan jy maar die eerste pasiënt laat inkom, suster Louw.”
Liana is dankbaar dat hy met sy rug na haar toe staan sodat hy nie die skok op haar gesig kan sien nie. Daar was ’n verkeersopeenhoping op die snelweg en sy het net haar uniform aangetrek toe sy by die woonstel kom en haar hierheen gehaas, sonder om eers na die diensrooster by die ingang te kyk.
Haar blik dwaal ten spyte van haar voornemens terug na sy breë rug. Hy is fors gebou en daar skuil krag in sy liggaamsbewegings toe hy na die lessenaar stap en gaan sit.
Hy trek sy wenkbroue omhoog. “Suster … my pasiënt?”
Sy vererg haar vir sy sardoniese blik. Sy wonder waar die mansmens uitgevind het dat sy ’n gekwalifiseerde verpleegster is. Sy hou haar gesig uitdrukkingloos en stap met ’n kopknik verby wagkamer toe.
Hulle eerste pasiënt is ’n bekommerde ma met ’n sproetgesigseuntjie van vyf jaar. Hulle klere het beter dae gesien, maar is kraakskoon en netjies gestryk. Die vrou klou haar handsak op haar skoot vas.
“Hy kla daar is iets in sy oor, dokter,” sê sy senuagtig, “al van gister af. Ek hoop net nie dis ’n gogga of ’n ding nie. Ek het al lankal vir mister Suleiman, ons landlord, gesê ons moet fumigate.”
Brink lig met sy flitsie in die kind se oor en reik na ’n tangetjie. “Nee wat, lyk darem nie soos ’n ongedierte nie.”
Hy trek iets uit die oor en die seuntjie knyp sy oë styf toe. Toe Brink die groen plastiekkarretjie in die bakkie wat Liana vashou, laat val, loer die seuntjie onderlangs na sy ma.
“Dit was Boeta,” sê hy. “Hy het dit gisteroggend in my oor gedruk.”
“Wag net tot jou pa van die ver paaie af terugkom!” sê sy ma kwaad. “Jou en Boeta se agterwêrelde sal albei brand.” Sy draai ’n moedelose gesig na Brink en Liana toe. “Ek moes spesiaal by die werk afvat,” kla sy, “en Meneer by die Roadhouse kan so moeilik raak. My man is ’n trokbestuurder en dikwels weg van die huis af.”
“Daar is darem geen blywende skade in die oor aangerig nie,” paai Brink. “As jy wil, kan ek vir jou ’n brief vir jou baas gee.”
Die vrou knik dankbaar en terwyl Brink skryf, sit die seuntjie voetswaaiend op die bed. Sy sorgvrye uitdrukking laat Liana ’n glimlag onderdruk. Toe sy opkyk, ontmoet sy Brink se geamuseerde blik oor die vrou se kop.
Liana stap saam met die twee deur toe en gaan haal die volgende pasiënt.
Hulle het ’n besige oggend. Hulle doen ’n swangerskaptoets vir ’n senuagtige jong meisie en verwys haar vir berading na ’n welsynwerker. Later ondersoek Brink ’n vrou wat ver swanger is, maar wat nou vir die eerste keer by ’n dokter uitgekom het. Liana kry met moeite vir haar ’n bed by die staatshospitaal.
Net voordat die kliniek sluit, kom ’n man in ’n vuil blou oorpak met ’n verbinde voet in.
“Dag, sustertjie,” groet hy vriendelik en stap hinkepink vooruit spreekkamer toe.
“Wat makeer die voet?” vra Brink toe die man kreunend op die bed gaan sit.
“Bietjie visgevang, dok. Toe trap ek in ’n hoek.”
“En dít?” vra Brink toe hy die pappery van die erg ontsteekte toon afhaal en Liana naderstaan met ontsmettingsmiddel.
“My ouma se resep,” sê die man trots en vee sy verkoueneus met die agterkant van sy mou af. “Boegoebrandewyn en boraks, gemeng met mieliemeel. Dit werk soos ’n bom. Ek sou dit nog ’n bietjie kans gee, maar die ouvrou hou aan karring dat ek maar kliniek toe moet kom.”
“Dit werk nie vir hierdie toon nie,” sê Brink droog, “jy’t bloedvergiftiging.”
“Nooit!”
Hulle pasiënt se selfvertroue taan ietwat toe Liana die nodige vir ’n inspuiting uithaal. Hy loer na Brink en lek oor sy lippe. “Dokter … julle het nie miskien net ’n paar pille nie?”
“Ongelukkig is dit te laat vir pille.”
Brink trek die inhoud van die botteltjie in die naald op en hou dit teen die lig. “As ons nie daardie infeksie dadelik keer nie, gaan dit na jou hele voet en been versprei,” verduidelik hy geduldig. “Jy kan in die hospitaal beland, of selfs die voet verloor.”
Die man skud sy kop. “Ek kan nie nou afvat by die werk nie.” Hy knyp sy oë styf toe. “Spuit maar, dok,” beduie hy.
“Bly eerder in die toekoms weg van die boegoebrandewyn en mieliemeel af,” maan Brink toe die man in die blou oorpak uithink. “As die kliniek nie oop is nie, sal my spreekkamer hier langsaan oop wees.”
Die