Oceń poniższe twierdzenia na skali od 0 do 10, gdzie 0 oznacza, że twierdzenie jest w twoim przypadku zupełnie nieprawdziwe, a 10 – że jest całkowicie zgodne z prawdą.
| Twierdzenie | Ocena |
| 1. Ogólnie czuję się osobą silną i zdolną przezwyciężać problemy. | |
| 2. Po doświadczeniu stresu dość szybko wracam do równowagi. | |
| 3. Na ogół dobrze funkcjonuję w różnych obszarach życia: w pracy lub szkole, w relacjach międzyludzkich, w sferze towarzyskiej. | |
| 4. Gdy sytuacja się komplikuje, zazwyczaj zachowuję spokój i równowagę. | |
| 5. Ogólnie jestem osobą elastyczną, co oznacza, że gdy mój zwykły sposób działania się nie sprawdza, bez wahania próbuję czegoś innego. | |
| 6. Zazwyczaj mam dobry nastrój. | |
| 7. Dobrze myślę o sobie i lubię siebie. | |
| 8. Trudności zewnętrzne nie zmieniają mojego nastawienia do samego/samej siebie. | |
| 9. Wierzę, że o ile staram się jak najlepiej, sprawy zazwyczaj toczą się w dobrą stronę. | |
| 10. Dobrze radzę sobie z wychodzeniem do ludzi i nawiązywaniem kontaktów. | |
| 11. Zwykle staram się rozwiązywać swoje problemy, ale wiem, kiedy się ugiąć, gdy coś jest poza moją kontrolą. | |
| 12. Potrafię przewidywać trudności, planować i realizować swoje plany. | |
| 13. Czerpię radość z życia i satysfakcję z tego, co ofiaruję światu. | |
| 14. Dobrze radzę sobie z silnymi negatywnymi emocjami. | |
| 15. Potrafię separować się od ludzi, którzy działają na mnie przygnębiająco lub mnie denerwują. | |
| 16. Stawiam sobie cele i optymistycznie patrzę w przyszłość. | |
| 17. Angażuję się w różne działania, które sprawiają mi radość. | |
| 18. Nie mam autodestrukcyjnych nawyków. | |
| 19. Jestem pogodzony/pogodzona z sobą i ze swoją przeszłością. Moje przeżycia uczyniły mnie silniejszym człowiekiem. | |
| 20. Nie zadręczam się, jeśli moje najlepsze starania nie przynoszą efektu. | |
| 21. Wiem, kiedy poprosić o pomoc i gdzie jej szukać. | |
| 22. W obliczu presji zachowuję koncentrację i jasność myślenia. Jestem osobą wytrwałą, zdeterminowaną i stanowczą. | |
| Wynik ogółem (dodaj oceny z punktów od 1 do 22) |
Teraz oceń swoją ogólną rezyliencję na podstawie tego, jak odporny zazwyczaj się czujesz.
Twoja ocena: ____________________
Jak często podczas wykonywania codziennych zajęć odczuwasz ograniczenia wynikające z problemów z rezyliencją?
Twoja ocena: ____________________
Ćwiczenie
Świadomość rezyliencji
Aby pełniej uświadomić sobie stojące przed tobą możliwości i rozpoznać mocne strony innych ludzi oraz własne:
• przez dwa dni obserwuj oznaki rezyliencji u innych osób,
• następnie przez dwa kolejne dni obserwuj u siebie mocne strony wynikające z rezyliencji.
Czy rezyliencja może ulec zmianie?
Rezyliencja może rosnąć. Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Marylandu dowiodły, że ćwiczenie umiejętności związanych z rezyliencją prowadzi do ich poprawy, a tym samym do wzrostu poczucia szczęścia, optymizmu, poczucia własnej wartości i ciekawości oraz do znacznej redukcji objawów depresji, lęku i gniewu (Schiraldi, Jackson, Brown i Jordan, 2010; Sullivan, Brown, Schiraldi, 2013). I to są bardzo dobre wieści!
Umiejętności, które wykształcisz
Niniejsza książka w dużym stopniu odwołuje się do praktyki i doświadczenia. Sukcesy w rozwijaniu rezyliencji będą zależeć od tego, jak dużo będziesz ćwiczyć, stosując w praktyce poznane zasady i umiejętności.
Przetestujemy wiele narzędzi, aby zwiększyć twoją siłę. Narzędzia te wywodzą się z psychologii – zarówno tradycyjnej, jak i pozytywnej. Psychologia tradycyjna zajmuje się rozwiązywaniem problemów i w sferze nastroju oraz działania pomaga nam przejść z pozycji negatywnych na neutralne. Do jej metod należą na przykład przełamywanie negatywnych wzorców myślenia i kontrola stresujących emocji. Psychologia pozytywna skupia się na mocnych stronach i na rozwoju, pomagając nam przejść od neutralnych do pozytywnych stanów emocjonalnych, w kierunku optymalnego funkcjonowania. Co ciekawe, umiejętności związane ze szczęściem, które należą do zestawu narzędzi psychologii pozytywnej, pomagają także zapobiegać zaburzeniom zależnym od stresu oraz je leczyć.
Treść książki jest logicznie uporządkowana. Można czytać poszczególne rozdziały po kolei – taki sposób lektury będzie korzystny dla większości czytelników. Można też zapoznawać się z nimi w wybranej przez siebie kolejności. Jeśli poświęci się wystarczająco dużo czasu i energii na ich wypróbowanie, to większość umiejętności opisanych w tej książce (a być może wszystkie) przyda się prawie każdemu. Oczywiście możesz pominąć te, których twoim zdaniem nie potrzebujesz. W przypadku większości z nich sukcesy pojawią się dość szybko. To oznacza, że daną umiejętność warto dodać do zestawu swoich narzędzi radzenia sobie. W przypadku innych sukces może pojawić się dopiero po jakimś czasie.
Ważne jest twoje nastawienie. Postaraj się zachować otwarty umysł. Nie zakładaj, że umiejętności związane z rezyliencją szybko lub idealnie rozwiążą wszystkie twoje problemy, bo możesz się rozczarować. Nie bądź jednak cyniczny – daj im szansę, by zadziałały. Staraj się wyważyć między tymi skrajnościami, zachować umysł początkującego; powiedz sobie: „Ta technika może mi pomóc, jeśli ją wyćwiczę i dobrze opanuję”. A potem sprawdź, co się stanie.
Model rezyliencji
Budowanie rezyliencji opiera się na prostym modelu pojęciowym – modelu rezyliencji.
Optymalizacja mózgowego „osprzętu”.