Gedurende die laaste paar weke het daar wat hom betref ’n wonderwerk plaasgevind. Deborah het op haar eie manier toenadering gesoek. Miskien is “toenadering” ’n te sterk woord, miskien sou “hoflikheid” nader aan die waarheid wees. Want dit is waarop hul eienaardige verhouding op die oomblik gebaseer is.
Karl glimlag wrang toe hy hul eerste normale gesprek weer voor hom sien afspeel: Hy sit op die sofa in die sitkamer voor die vuurherd, waarheen Sam hom gedra het, en gaan sy stapeltjie opgehoopte pos met min belangstelling deur. Daar is geen rekeninge nie, net kwitansiestrokies – sy pa moet sy skuld vir hom vereffen het – enkele briewe van ou Oxford-vriende, en ’n koevert van ’n uitgewery in Londen. Lank sit hy daarmee in sy hand. Hy kan nie die moed bymekaarskraap om die koevert oop te skeur nie. Want in die koevert sal ’n brief wees wat aandui of die klompie gedigte wat hy kort voor sy oorhaastige vertrek uit Oxford aan die uitgewery gestuur het, aanvaar of afgekeur is. Hy steek die imposante koevert onoopgemaak onder in die hopie briewe. Dit was so lank terug, soek hy vir sy eie lafhartigheid rede. Om die waarheid te sê voel hy nog nie sterk genoeg vir nuus van enige aard nie. Hy leun oor en sit die briewe op die okkerneuthouttafeltjie naas hom neer, leun dan terug en staar melancholies in die vuur, sy kop ’n warboel.
Sy pa is laat, later as gewoonlik; dit is al amper skemer. Nie dat hy hom juis mis nie. Deborah het die huis voor drie verlaat. Deur sy kamervenster het hy haar dopgehou toe sy ’n huurkoets bestyg het. Elegant in haar sjokoladebruin uitrusting, mooi soos ’n Viking-prinses. Ook sý is dus gedurende hierdie beklemmende skemeruur afwesig … Hy is, afgesien van die bediendes, op sy eie. Eensaamheid en selfbejammering oorval hom. Sy lewe is tog eintlik sinloos; as hy net die moed gehad het, sou hy dit beëindig. Waarom het hulle hom gedwing om aan die lewe te bly? Hy wóú homself om die lewe bring in die opiumhool. Watter wrede deus ex machina het tussenbeide getree om hom te red?
Hy hoor die geluid van ’n naderende koets buite, maar in sy sombere toestand steur Karl hom skaars daaraan. Toe kom sy die vertrek binne. Deborah. Sy steek vas, want sy het hom duidelik nie daar verwag nie. Hoe mooi is sy nie, selfs al is haar bleekheid opvallend in die vertrek wat nog net deur die een koperlamp verlig is.
“Karl, dis goed om jou uit die bed te sien …” sê sy uiteindelik.
Hy draai sy kop stadig na haar, sonder skaamte oor die trane wat ongehinderd oor sy vervalle wange rol. Hulle staar mekaar oomblikke lank in stilswye aan.
“Voel jy sleg, sal ek Sam en Ma-Fytjie …?” mompel sy verbouereerd.
“Nee!” roep hy bars uit en trek sy bene op sodat hy sy kop daarteen kan verberg. Hartverskeurende snikke ruk deur hom.
“Los my in vrede!” stotter hy eindelik. “Julle gee in elk geval nie om nie … nie een van julle gee ’n hel om vir my nie!”
Toe sy nader aan hom beweeg, is Karl ten spyte van sy histeriese uitbarsting daarvan bewus dat haar teenwoordigheid hom omhul soos die geur van lemoenbloeisels op die wind. Sy kom sit by hom op die sofa. Sit net. Seker tien minute lank, voordat hy die eerste aanraking van haar voel, ’n skugter gebaar, net ’n hand wat kortliks oor sy kop streel. Hy kan haar woorde skaars hoor so sag is dit:
“Moenie huil nie, Karl, daar is geen rede vir jou om meer te huil nie.”
Omdat hy voel sy ore bedrieg hom, lig hy sy betraande gesig om na haar te kyk, om vas te stel of hy reg gehoor het.
Daar is ’n treurigheid op haar mooi gesig wat hom laat wonder. Die rebelse uitdrukking wat die laaste paar weke om haar mond was, is nie meer daar nie. Sy probeer glimlag, knik haar kop.
“Noudat jy beter is, moet ons daaraan dink om ’n nuwe begin te maak – miskien ’n nuwe vriendskap op te bou.”
’n Mosterdsaadjie van hoop begin in hom ontkiem. “Is so iets moontlik, prinses?” roep hy skor uit, sy stem steeds rou van emosie.
Deborah knik stil, staan dan op. “Ek gaan Sam roep om jou te kom haal en weer in die bed te sit. Vir ’n eerste poging uit die siekekamer het jy jouself miskien oorvermoei.” ’n Ligte, bolangse opmerking, woorde van ’n besorgde ouer suster, of selfs ’n ma aan haar kind, maar wat van belang is, is dat sy weer met hom praat, praat soos iemand wat omgee. Daarom stribbel Karl nie teë nie.
Karl beweeg ingedagte weg van die venster, na waar die oop vleuelklavier se swart en wit klawers dof glim in die lig. Die bladmusiek is ’n bekende étude van Chopin. Een van sy geliefkoosde oefenstukke. Sy lang vingers vind sonder veel inspanning hul eie weg oor die klawers. Miskien het sy hande ’n wil van hul eie, kan hulle ’n selfstandige bestaan voer sonder die res van sy liggaam. Hy wens die res van sy liggaamsdele kan so onafhanklik funksioneer, mymer hy met ’n wrang glimlag. Sy groeiende seksdrang is byna ondraaglik sedert hy en Deborah vrede gesluit het. Omdat daar op die oomblik weer ’n gemaklike kameraderie tussen hulle is, wil hy dit nie weer bederf deur te vroeg seksueel toenadering te soek nie. Miskien moet hy maar iewers anders uitweg gaan soek.
Meeste getroudes in die stad het so ’n reëling as die vrou onwillig is om blootgestel te word aan te veel swangerskappe, maar in dié stadium kan hy skaars so iets met haar bespreek. Selfs al sou hy iemand in die geheim gebruik, sou hy te bang wees dat sy sal uitvind. Maar sal Deborah werklik omgee as hy iemand anders het? Hy is te bang om te waag, besef hy terwyl sy vingers oor die note dwarrel. Sy gedagtes dwaal weer terug na daardie aand toe sy na hom uitgereik het…
Sy het ná ete sy kamer, húlle kamer, binnegekom met die briewe wat hy in die sitkamer agtergelaat het. Toe kom sit sy by hom op die bed en hou die briewe uit.
“Ek het die briefoopmaker saamgebring as jy jou pos wil oopmaak.”
In stilte lê hy haar en betrag. “Sal jy dit vir my oopmaak, prinses? Dit vir my voorlees?”
“Dis tog joune, Karl … dis sekerlik privaat.”
“Ek het niks meer om vir jou weg te steek nie, jy het my op my dierlikste gesien.” Hy kyk na die portret van sy ma voordat hy sag verder verduidelik. “Deborah, daar is twee mense in my – een is ’n dier … Ek was altyd bang dat jy sou uitvind. Ek het gehoop jy sou nie, maar gedeeltelik ken jy dáárdie Karl nou ook. Ek hoef dit nie meer weg te steek nie, miskien kan jy my help om hom te bowe te kom … die ander een het jou so lief.” Hy neem haar hand en hou dit teen sy voorkop. “Lees asseblief vir my voor, my oë voel seer en geswel.”
Huiwerig gehoorsaam sy en skeur die eerste brief oop. Haar gemoduleerde stem bring nuus vanuit ’n ander wêreld, van ’n ander halfrond, wat vir Karl so oneindig ver voel dat dit die maan self kon wees. Hy probeer sy voormalige beste vriende se gesigte herroep, maar hulle bly vae skimme. Tog dink hy met nostalgie aan die pret wat hulle saam beleef het. Sy mymeringe word onderbreek toe Deborah die laaste brief oopmaak. Sy skeur dit oop en trek die opgevoude vel papier uit die koevert, maar voor sy dit kan oopvou, sluit sy hand oor hare.
“Nee, hierdie een moet jy nie voorlees nie … Ek bedoel, lees dit stil en as dit slegte nuus is, gooi dit weg, dan wil ek nie weet nie.”
“Dit kom van ’n uitgewery, Karl, het jy iets voorgelê?”
Hy knik. “Waarskynlik gemors … studente-ydelheid.”
“Karl!” roep sy uit, haar volle aandag nou by die brief waarmee sy besig is. Hy reageer nie, hy wil nie, nie totdat sy uiteindelik opkyk nie. Daar is ’n blydskap op haar gesig, ’n glimlag wat onverwagse hoop laat ontbrand.
“Siende dat ek almal voorgelees het, kan ek dié een ook netsowel …”
“Wat sê dit?” vra hy, ademloos van spanning.
“Dat hulle jou gedigte in ’n bundel wil publiseer! Karl, dis wonderlik! Waarom het jy my nooit daarvan gesê nie?”
“Ek het self vergeet daarvan.” Dit is waar, hy hét daarvan vergeet