Debora bly stil, vreemd passief. Hy gryp haar skouers vas en skud haar liggies in sy opgewondenheid.
“Wat ek eintlik aan jou probeer sê, is dat daar geen verdomde transaksie meer is wat my sal terughou nie. Na die duiwel daarmee! Ek is bereid om álles, nóú, op hierdie oomblik agter te laat. En jy sal nie in ’n hut hoef te leef nie, my lief. Ons het meer as genoeg om oor te begin, en goed oor te begin iewers anders!”
Hy lag skielik uitbundig, sy donker oë skitter van opwinding. “Jy hoef nie eens terug te gaan na die Mannheims se mislike grafkelder nie, my liefste. Ons sal nou koop wat jy nodig het, daarna vertrek ons, so gou ek ’n huurkoets gereël kan kry. Die modernste en vinnigste wat Hay’s aan ons kan verskaf!”
Deborah maak haar skouers saggies los uit sy hande se warm greep. ’n Oomblik het sy haar die weelde toegelaat om sy voorstel te oorweeg, om in haar verbeelding saam met hierdie man wat sy bo alles liefhet in die niet te verdwyn, na ’n plek waar hulle mekaar onbeskroomd kan liefhê. Soos altyd het haar verstand egter die oorhand gekry, wou dit haar nie toelaat om die droom te lank te koester nie. Kit se impulsiewe Ierse streep maak hom blind vir die realiteit, vir die verantwoordelikhede wat op haar rus, besef sy met ’n suwwe hartseer.
“Waarheen? ’n Huurkoets waarheen, Kit?” vra sy saggies, om tyd te wen. Sou hy dan nie besef dat geen koets, hoe modern ook al, hulle ooit sou kon wegdra van dit wat gebeur het, van dit waaraan hulle gebonde is nie?
In sy opgewondenheid bespeur Kit nie die somberheid in haar toon nie. “Ons sal voor sononder kan vertrek en deur die nag reis, want dis genadiglik volmaan vanaand. Met twee spanne drywers kan ons teen môremiddag die bergpas haal, net voor mens afdaal na die Natalse Middellande.”
Hy lag ingenome. “Ek het ’n plasie daar, naby die Van Reenen-poshalte, ek het dit kort terug aangeskaf met die oog op stoetperde. Ek en jy sal daar kan bly. Bergwêreld, mooi, selfs mooier as jou kontrei se berge, al sou jy met my daaroor stry … Maar as dit te onherbergsaam vir jou is, kan ons net daar uitrus vir ’n week of twee, tot verhaal kom. Daarna is dit net ’n skamele vier, miskien vyf dae na Durban se hawe toe. Van daar kan ons ’n passasiersboot haal na waar –”
“’n Bergplaas!”
Die openlike hunkering in haar gesig verbly sy hart. Hy knik, soen haar hand en praat verder, maar sy woorde word verswelg in ’n skielike oorverdowende geraas.
“Read all about it! Read all about it!” gil ’n twintigtal koerantknapies dit op die trap van die Rand Herald se gebou uit, waar hulle met hul swaar stapels koerante afgestrompel kom.
“Orion Mine closure! Orion Mine closure!” verkondig een van die seuns luidkeels. Sy jong kollegas beaam die sensasionele nuus in ’n koor.
Deborah moet hard praat om haarself hoorbaar te maak. “Weghardloop? Is dit wat jy voorstel, Kit Malloy?”
“Ja! As dit die enigste manier is waarop ek jou kan behou!” roep Kit terug. “Ek gee nie ’n duiwel om wat jy dit noem nie, laat Johannesburg en sy mense in hul moer vlieg! Ek gee ook nie om waarheen ons gaan nie! Solank jy net by my is, my liefste …”
“A thousand miners out of work … buy my paper, Si-rrr! Read all about it!” neul ’n vuilgesigseuntjie om hulle ore.
Kit swets onderlangs. Hy’t lus en gee die kind ’n oorveeg, hy was so na daaraan om haar te oortuig! Hy bedwing homself en steek sy hand in sy sak om dan met ’n muntstuk vorendag te kom, wat hy aan die kind oorhandig. “Hier, hou die kleingeld, maar skoert, kêreltjie!”
Die kind druk haastig die koerant in Deborah se hande, grinnik bly en laat spaander. “Read all about it …” klink sy skril stemmetjie straataf, en oomblikke later verstil dit skielik om hulle. Dis asof die straat ná hierdie laaste aanslag plotseling verlate geraak het sonder dat hulle dit agtergekom het. Die Kettings het leeggeloop, net enkele geselsende makelaars staan nog op die aandelebeurs se plein en beraadslaag.
Kit word toenemend bewus van die ongemak wat skielik tussen hulle hang. “Deborah?” vra hy saggies, sy oë angstig op haar uitdrukkinglose gesig. “Sal ons gaan? Ons reëlings begin tref voordat die winkels sluit?”
Sy bly hom ’n wyle ’n antwoord verskuldig, skud dan haar kop. “Nee, Kit, wonderlik soos jy dit laat klink, is dit nie moontlik nie. Hier …” Sy gee die koerant aan hom. “Al neem jy my na die Suidpool of die Noordpool, kan dit geen verskil maak aan wat vir my, vir ons almal, voorlê nie.”
Vlietend dink sy aan haar eie desperate poging om ’n uitweg te vind, toe sy Ma-Fytjie probeer ompraat het om die kind af te dryf. Dít kan sy nooit aan hom noem nie, dis iets waarvoor sy haar nou skaam. Sy kyk hom vol in die oë.
“Ek is nie vry soos jy nie, Kit. Behalwe Karl en die kind is daar die ander, Heinie en Ma-Fytjie. Hoe moet ek met my gewete saamleef as ek hulle haweloos agterlaat en van die aardbol verdwyn saam met jou? Dink jy vir een oomblik dat iemand anders in hierdie hartelose plek na hulle sal omsien? Daar is ook die –”
“Moenie redes, verskonings soek nie!” keer hy haar, nou ergerlik. “Ek sal voorsorg tref. Ons kan hulle later na ons laat kom. Ek het genoeg invloed om –”
“Ek weet, maar nie genoeg om al die probleme ongedaan te maak nie. Weghardloop was nog nooit ’n uitweg nie, altans nie vir my nie, en soos ek jou ken ook nie vir jou nie …”
Sy lê haar vinger teen sy mond toe hy weer wil begin praat, bewus van die knop wat weer in haar keel saamtrek.
“Die enkele kleinood wat ek besit en wat net myne is, is die liefde wat ek vir jou voel, Kit. Ten spyte van wat gebeur het, is dít nog net soos dit tevore was. Dit moet so bly, dit mag nie besoedel word nie.”
Kit merk die vogtigheid in haar oë.
“Ek sal dit in my hart en my siel dra vir altyd, dit sal wees soos ’n roos wat nooit verwelk nie en nooit sy geur verloor nie.”
Hulle kyk mekaar in stilte aan.
In sy magteloosheid wens Kit hy kan haar oor sy skouer gooi en haar wegdra en iewers gevange hou, tot hy haar koppigheid oorwin het. Maar met ’n sinkende hart weet hy dat hy dié rondte verloor het, dat sy plan ’n dwase ontvlugting is. Weet hy ook dat wat sy gesê het, nie summier verwerp kan word nie. Hulle is in ’n hoek gekeer deur omstandighede, en ’n vrou soos Deborah sal nie haar rug keer op verantwoordelikheid nie. Is dit nie juis een van die redes waarom hy haar van meet af aan so bewonder het nie?
“Ek moet gaan, dit word laat,” sê Deborah en poog om so gewoon moontlik te klink. Sy is pynlik bewus van die finaliteit van haar besluit, weet intuïtief dat daar ná vanmiddag vir haar geen omdraaikans gegun sal word nie.
Kit knik, verberg die teleurstelling en pyn in sy hart. “Goed, ek sal vir eers jou gevoelens respekteer, miskien het jy meer tyd nodig. Maar ek is nie bereid om op te gee nie, Deborah, so maklik is dit nie. Jy beteken té veel vir my!” Hy glimlag skeef. “Skryf dit toe aan ’n immergroen optimisme! So grap almal mos maar oor ons spul Iere …”
Onverwags neem hy weer haar hand en buig daaroor. Sy lippe rus ’n paar sekondes warm en begerig teen haar vel. “Totsiens, my geliefde madame … Net ’n laaste kwessie, voordat ek jou vir eers laat gaan!”
“Wat is dit?” vra Deborah stug, nou naby breekpunt.
“Ek sal altyd hier wees as jy my nodig het, my liefling Deborah, belowe my om dit nooit te vergeet nie.”
Hoofstuk 6
Lente. Die eerste botsels is oop. Dis omtrent die enigste teken daarvan in Johannesburg, dink Karl en verlang met intense heimwee na dié seisoen se malse skoonheid in Europa.
Wat soek hy nog hier? Sodra hy volkome herstel het, sal hy weggaan; geld is geen probleem meer nie en daar is eintlik niks wat hom bind nie. Tog, sý is hier,