Aan die einde van die drama maak Ilse en Ma vrede en Ilse se droom om in Japan te gaan skoolhou nadat sy haar matriekloopbaan voltooi het, word ’n werklikheid.
Subintrige
Foto: Elzette sny haarself.
[André Stolz Produksies]
Subintrige is ’n ondergeskikte verhaallyn of die afname in die aksie wat parallel loop met die hoofintrige. Dit kan beskryf word as ’n kleiner storie binne die verhaal. Die Japannese mitologiese verhale is ’n voorbeeld hiervan. Die hartseer verhaal van Okiku se spook word in toneel 7 beskryf en is ’n parallel vir Danie se verdrinking.
Die skoolgeveg is wel deel van die intrige, maar die kollig val op Gerrit en Lukas en die ander skoolleerders soos die L-bende. Dit is asof Ilse en Elzette na ’n fliek kyk waarvan hulle nie deel is nie. ’n Ander subintrige is Elzette se selfsny-episode in toneel 5 en haar daaropvolgende opname in Grootvlei Inrigting.
Pre-lees: Vrae
Voordat jy die drama lees, is daar belangrike dinge om in ag te neem:
Voorblad
Maak jou drama oop en draai dit om sodat die voor- en agterblad sigbaar is.
1.Lyk die agterste brander na ’n normale golf? Wat dink jy is die oorsaak van die groter golf?
(2) [5]
2.Hoe oud dink jy is die twee meisies op die voorblad? Motiveer.
(2) [3]
3.Beskryf die ooreenkomste en verskille tussen die twee meisies se voorkoms en kleredrag.
(4) [2]
4.Wat, dink jy, is die funksie van hulle hande wat in die lug is?
(1) [4]
5.Wie, dink jy, is die teikengehoor van die drama? Motiveer.
(1) [3]
Agterblad
Lees nou die teks op die agterblad en beantwoord die volgende vrae.
6.Wie is die hoofkarakter in die drama?
(1) [1]
7.Slaan die betekenis van die woorde “mite” en “mitologie” in die woordeboek na en verduidelik wat dit beteken.
(2) [2]
8.Wat is Ilse se droom?
(1) [1]
9.Lees paragraaf 2 en 3 op die agterblad en kyk weer na die voorblad. Wat is die verband tussen die twee paragrawe en die voorblad?
(2) [3]
10.Wat is die tema van die drama volgens paragraaf 4?
(3) [2]
Japan: Agtergrond en kaart
Foto: Die Japannese see © Martine Oger [Dreamstime.com]
Japan bestaan uit vier hoofeilande – Hokkaido, Honsjoe (Honshu), Sjikokoe (Shikoku) en Kjoesjoe (Kyushu) – en meer as 3 900 kleineres. Honsjoe, die grootste eiland, is die tuiste van sowat 80 persent van die Japannese bevolking. Tokio is die hoofstad van Japan.
Japan is een van die digsbevolkte lande ter wêreld omrede die grootste landoppervlak beslaan word deur berge. In 2006 was daar meer as 123 749 000 inwoners op ’n landoppervlak van 374 744 km². Van die 192 vulkane is 40 nog aktief. Aardbewings vind gereeld plaas en veroorsaak tsoenami’s wat groot skade en lewensverlies tot gevolg het, soos die 2011-tsoenami, wat 15 700 lewens geëis en ’n kernramp tot gevolg gehad het. In die somer veroorsaak tifone baie skade aan ryslande.
Japan het in 1941 die Amerikaanse vloot by Pearl Harbour, Hawaii, gebombardeer. Die VSA het geantwoord met twee atoombomme: Hirosjima op 6 Augustus 1945 (ongeveer 129 558 sterftes), en op 9 Augustus 1945 in Nagasaki (tussen 60 000 en 80 000 sterftes). Ná die Tweede Wêreldoorlog het Japan opgestaan uit die as en is vandag ’n toonaangewende land in die vervaardigingsbedryf.
Droomstruktuur
Die dramateks moet gesien word teen die agtergrond van ’n droomstruktuur. Wanneer ’n mens droom, is dit gewoonlik nie in chronologiese volgorde nie. Drome bestaan uit fragmente van die werklikheid en soms is drome verwarrend en onverklaarbaar.
Die definisie van die woord en term “droom”: droom1 s.nw. [drome] 1 Onwillekeurige voorstellings/gedagtebrokke wat in die slaap in die bewussyn kom. 2 Dagdroom, mymering. 3 Voorstelling v.d. werklikheid wat ongegrond is; lugkasteel. [Pharos Verklarende Afrikaanse Woordeboek. Pharos: Kaapstad]
In een aand kan jy droom van iets onaangenaams en die volgende oomblik kan ’n vreugdevolle droom volg en wil jy nie ophou droom nie. Inderwaarheid is die drama, My Japan, soos ’n droom van Ilse, vandaar die oënskynlik verwarrende, losstaande dele. Sodra die drama as ’n droomformaat gesien word, maak alles skielik sin, want die dramaturg het volkome vryheid binne die struktuur om karakters en gebeure, wat normaalweg nie saamhoort nie, suksesvol saam te voeg in ’n droom.
Ilse, die hoofkarakter van die drama, se lewensdroom is om in Japan te gaan skoolhou. Haar ma keur egter nie haar keuse goed nie. Omdat die werklikheid vir haar onaangenaam is, skep sy ’n nuwe wêreld (toneel 2), ’n plek waar drome waar word en die verlede nie bestaan nie.
In toneel 1 kan ’n slapende Ilse gesien word en die onaangename gebeure van Danie se verdrinking en Ma se opname in die senukliniek speel soos ’n nagmerrie op die verhoog af. Van spreekbeurt 43 is die droom weer positief en dit gaan oor in toneel 2 met die idilliese beeld van Ilse se Japan in die verbeeldingswêreld. Selfs in toneel 3 is Ilse nog in ’n droomwêreld wanneer haar ma haar probeer wakker maak en beskou sy haar ma as die monster, Futakuchi-onna.
Toneel 5 kan ook as ’n droom gesien word, want dit waaraan Ilse en Elzette dink, speel op die verhoog af. Dit is mos nie moontlik dat Elzette haarself met die lemmetjie sny dat die bloed loop en niemand enigsins reaksie toon nie, maar in drome is dit wel moontlik. Die begin van toneel 6 sluit aan by toneel 1 waar Ma na Danie soek. In toneel 7 gaan die nagmerrie voort, maar in die vorm van ’n ou Japannese spookstorie, dan word daar in toneel 8 weer teruggespring na die nagmerrie-ondervinding van Ma in die Grootvlei Inrigting.
Toneel 10 is die vergestalting van die tsoenami in Japan wat ook in ’n droomvorm weergegee word. In toneel 11 word Ilse uit haar droom wakker, maar dan word die gevolge van die ramp weer deur Engela se oë weergegee. Ilse se monoloog in toneel 12 sluit die droomwêreld af en die werklikheid kom na vore.
Titel
Die titel is die naam van die drama: My Japan. Die titel is veelseggend en lei tot die ontsluiting van die drama. Die besitlike voornaamwoord in die titel beklemtoon dat die drama nie oor Japan gaan soos die land amptelik bekend is nie, maar Ilse se weergawe daarvan.
Ilse skep in haar verbeeldingswêreld ’n Japan, ’n plek waar sy gelukkig is. Sy is ongelukkig as gevolg van haar boetie se dood, haar ouers se egskeiding en haar ma se bakleiery. Sy is in konflik met die omgewing en skep vir haar ’n verbeeldingswêreld waar alles mooi en voorspoedig is.
In Japan woon sy as haar alter ego (ander self), Amaja, in Naka, ’n piepklein