Anderkant ’n koppie kry hulle ’n klip-oorhang en laai hul goed daar af. Terwyl Sean houtpenne in die grond inkap en die perde se leirieme daaraan vasmaak om te keer dat hulle in die storm wegdwaal, sny Mbejane gras en pak ’n matras daarvan op die klipvloer onder die oorhang.
In hulle oliejasse toegedraai, sit en eet hulle biltong en koue mieliebrood. Daarna onttrek Mbejane stil-stil na die skuiling se verste punt en kruip onder sy komberse in. Hy het die vermoë om dadelik en diep aan die slaap te raak, selfs onder die moeilikste omstandighede.
“Nou toe, ou seun. Bed toe met jou.”
“Mag ek net …” begin Dirk sy gewone teëpratery.
“Nee, jy mag nie.”
“Ek sal vir jou sing,” bied Ruth aan.
“Vir wat?” Dirk is verwonderd.
“’n Slaapliedjie … het niemand nog vir jou ’n slaapliedjie gesing nie?”
“Nee.” Maar Dirk se belangstelling is geprikkel. “Wat gaan jy sing?”
“Klim eers in die bed.”
Langs Sean in die donker, baie bewus van sy grootte en sy skouer wat aan hare raak, sing Ruth met die wind se dreuning as begeleiding. Eers Afrikaanse volksliedjies: “Nooi, nooi” en “Jannie met die hoepelbeen”. Dan ander ou gunstelinge soos “Vader Jakob”. Haar stem beteken vir elkeen van hulle iets.
Die klank daarvan maak vir Mbejane wakker en herinner hom aan die wind in die Zoeloelandse koppies en die jong meisies wat met oestyd in die landerye sing. Dit maak hom bly dat hy huis toe gaan.
Vir Dirk is dit die stem van die ma wat hy skaars geken het. ’n Vertroostende geluid, en sommer gou is hy aan die slaap.
“Moenie ophou nie,” fluister Sean.
Dan sing sy vir hom alleen. ’n Liefdeslied van tweeduisend jaar gelede, vervul met haar mense se lyding, maar ook met vreugde. Die wind gaan lê terwyl sy sing en haar stem raak saam met dit stil, totdat net die oorweldigende nagstilte oorbly.
Die storm bars los. Die eerste donderslag kom en die weerlig vurk blou gekartel deur die wolke. Dirk maak ’n kermgeluidjie, maar hy bly slaap.
In die strak blou lig sien Sean dat Ruth se wange nat is van die trane en toe die donkerte hulle weer omsluit, begin sy teen hom bewe. Hy reik uit na haar toe en sy klou aan hom vas, klein en warm teen sy bors, en hy kan die sout van haar trane op sy lippe proe.
“Sean, nee, ons moenie.”
Maar hy tel haar op en hou haar dwars voor sy bors en loop in die nag in. Die weerlig slaan weer en verlig die landskap verbysterend helder, sodat hy die perde kan sien waar hulle kop omlaag staan, en die koppie bo hulle se skerp buitelyn.
Die eerste reëndruppels spat teen sy skouers en in sy gesig. Die reën is warm en hy dra vir Ruth verder. Dan is die nag vol reën, ’n allesomvattende pêrelwit mistigheid in die lig van weerligstrale, en die reuk van reën op droë grond – ’n warm, aardse reuk.
5
Dis ’n stil oggend, so skoongewas van die reën dat hulle, van waar hulle saam op ’n koppie se kruin staan, die berge helderblou en skerp op die suidelike horison kan sien.
“Dis die Drakensberg se punt, ons het dit met twintig myl gemis. Daar’s min kans dat ’n Boerepatrollie hierlangs sal kom. Van nou af kan ons bedags reis. Nie te lank nie, dan sal ons kan terugswaai en anderkant die gevegslinies by die spoorlyn aansluit.”
Oor die oggend se skoonheid, met die landskap wat wegdein na Natal se groot, oop grasvelde, en oor die vrou wat langs hom staan, is Sean opgewek.
Oor die vooruitsig van die einde van hierdie reis en die vooruitsig van ’n ander soort reis met hierdie vrou as sy metgesel, is hy tevrede.
Wanneer hy praat, draai sy stadig om na hom te kyk, haar ken opgelig omdat hy soveel langer as sy is. Vir die eerste keer besef Sean dat sy luim nie in haar oë weerspieël word nie.
“Jy is lieflik,” sê hy, en sy bly stil, maar nou kan hy die skadu’s in haar oë herken as hartseer, of dalk iets selfs erger.
“Ruth, sal jy saam met my kom?”
“Nee.” Sy skud haar kop stadig, met seerkry in haar oë. Die dik swart slang van haar hare rol oor haar skouer en hang teen haar baadjie se heuningkleurige seemsleer.
“Jy moet.”
“Ek kan nie.”
“Maar, laas nag …”
“Laas nag was malligheid … die storm.”
“Dit was rég. Jy weet dit.”
“Nee. Dit was die storm.” Sy kyk weg van hom af, boontoe in die oggendlug. “En nou is die storm verby.”
“Dit was méér as dit. Jy weet dit net so goed soos ek – dit was só vandat ons mekaar die eerste keer gesien het.”
“Dit was malligheid, onderduims. Iets wat ek met leuens sal moet verberg, nes ons dit gisteraand in donkerte moes verberg.”
“Ruth, asseblief, moenie só daaroor praat nie.”
“Nou goed dan, ek sal nie. Ek sal glad nie daaroor praat nie, nooit ooit weer nie.”
“Ons kan dit nie net daar laat nie. Jy weet ons kan nie.”
In antwoord strek sy haar hand uit sodat die son die goud daaraan vang.
“Ons moet hier op die berg in die sonskyn groet. Al ry ons nog ’n entjie verder saam, is dit hier waar ons vir mekaar tot siens sê.”
“Ruth …” begin hy, maar sy druk haar hand op sy mond en hy voel die ring se metaal op sy lippe, en dit voel vir hom asof die ring so koud is soos sy vrees om dít te verloor wat sy nou van hom af gaan wegvat.
“Nee,” fluister sy. “Soen my net nog een keer, en laat my gaan.”
6
Mbejane sien dit eerste en praat sag met Sean. Dis omtrent twee myl eenkant toe, soos ’n vlek bruin rook wat van agter die naaste rant af opslaan, so dof dat Sean ’n oomblik moet soek voordat hy dit kry. Dan draai hy anderkant toe en soek naarstiglik na wegkruipplek. Die naaste is ’n bult rooi klippe ’n halfmyl van hulle af, veels te ver.
Ruth merk hy is ontsteld. “Wat is dit, Sean?”
“Stof,” sê hy. “Ruiters. Op pad hiernatoe.”
“Boere?”
“Seker, ja.”
“Wat gaan ons doen?”
“Niks.”
“Niks?”
“As hulle oor die rant kom, sal ek hulle tegemoet ry en probeer om ons pad oop te bluf.” Hy wend hom tot Mbejane en praat in Zoeloe. “Ek sal na hulle toe gaan. Hou my fyn dop, maar hou aan om verder weg te ry. As ek my arm oplig, moet jy die pakperde loslaat en jaag. Ek sal hulle so lank besig hou as wat ek kan, maar as ek my arm oplig, is dit oor en verby.” Hy maak vinnig die saalsak met die goud se gespes los en gee dit vir die Zoeloe. “Met ’n goeie voorsprong kan jy hulle seker tot sononder ontduik. Vat die nkosikazi waarheen sy wil gaan en ry dan saam met Dirk terug na my ma toe op Ladyburg.”
Hy kyk weer na die rant se kant toe, net betyds om twee ruiters te sien verskyn. Sean lig die verkyker van sy bors af. In die ronde gesigsveld sien hy hulle duidelik, hulle gesigte so gedraai dat hy hul helms se vorm duidelik kan sien. Hy sien hulle blinkgepoetste uitrusting glinster, hoe groot hulle perde is en die kenmerkende saaltuig.
“Soldate!” roep hy verlig.
Asof hulle dit wil beaam, verskyn ’n eskader kavallerie in twee netjiese rye op die kim, met