“Ek het my verkeerd uitgedruk! Pa dink tog nie … Ek het bedoel beloftes van lank gelede.”
“Besluit vinnig wie van ons verlaat hierdie huis – ek of jy.”
Die hoof is briesend en hy praat nog sagter as gewoonlik. “Jy het jou motor en klere en die jaarlikse toelaag wat in jou bankrekening betaal is. Gaan maak soos jy wil.”
Josef besef hy is magteloos teen hierdie onderdrukte woede.
Hy wil sy ma nie graag ontstel nie, maar hy kan ook nie wegry sonder om haar te groet nie.
Kort daarna daag Helen Serfontein in die studeerkamer op. Sy stap soos ’n keiserin en haar oë flits groen vlamme. Haar man sit agter die lessenaar, maar hy doen niks nie. Wanneer sy nader kom, staan hy op.
“Is dit waar dat jy Josef uit die huis gejaag het?” vra sy.
“Ek weier om dit te bespreek.”
Die uitdrukking in sy oë moes haar gewaarsku het, maar sy gaan voort.
“Wel, ék wil dit bespreek! Was jy weer in een van jou woede-buie? Eers moes Tiesjie deurloop, nou Josef. Wil jy een ná die ander van ons kinders ontslae raak?”
Die hoof antwoord nie. Al mevrou Serfontein se selfbeheersing is nou daarmee heen.
“Jy behoort jou as hoof van hierdie gesin te bedwing. Jy is verantwoordelik vir jou kinders se toekoms, sowel as vir jou eie … Jou pa was so kil teenoor jou as kind dat jy al jou liefde vir ’n vader op ’n vreemdeling soos meneer Schoonbee moes uitstort. Het dit jou niks geleer nie?”
Die ruwe manier waarop sy iets ophaal wat die hoof seker die seerste ooit gemaak het, vernietig enige hoop op ’n redelike gesprek met hom.
Sy vrou sien dit aan sy hele houding. Dis of hy hom afvra of hy haar ooit regtig geken het. Sy is skaam oor wat sy doen, maar gaan nogtans verder.
“Jy sal ons gesin finaal uitmekaar dryf,” sê sy, “want as jy Josef wegjaag, gaan ek saam met hom. Dis dan vir eens en vir altyd verby tussen ons. Dan is jy sommer van ons almal ontslae, want ek neem die ander kinders saam met my. Ek het nou genoeg van jou buie gehad!”
Hy antwoord so emosieloos asof hy ’n les gee.
“Jy hoef nie weg te gaan nie. Hierdie huis is met ons troue wettig op jou naam geplaas en alles wat jy en die kinders nodig het, is hier. Ek gaan by die skool inwoon so gou dit gereël kan word.”
“Dis ongelooflik, selfs komende van jou! So jy wil liewer die huis verlaat as om my tegemoet te kom ter wille van ons seun? Hoe sal dit lyk?”
“Dit sal lyk of ek liewer op skool wil inwoon. Ek het hierdie groot huis nie vir my eie gebruik nodig nie. Buitendien sal ek moontlik weggaan as ek ’n geskikte hoof vir die skool kan aanstel.”
Mevrou Serfontein is doodsbleek. Sy probeer om haar bewende hande stil te hou. “Hoekom haat jy my skielik? Ek weet ek het my humeur verloor, en ek moes meneer Schoonbee nie so gevoelloos bygesleep het nie, maar jy verloor tog ook dikwels jou humeur en sê onvergeeflike dinge.”
“Haat is nie hier ter sprake nie. Dis jy wat ’n einde aan ons lewe saam wil maak. Ek het jou oorreed om met my te trou, al was dit teen jou sin. Ek moes dit nie gedoen het nie.”
“Jy praat onsin, Roelof! Ons het goeie jare saam gehad. Ons het ons kinders.”
Die hoof ignoreer dit. “Hierdie keer bly ek by jou besluit,” sê hy.
Sy skud haar kop ongelowig. “So ’n gedoente, en dit oor ’n eiewys seun! Laat hy dan maar ’n ruk weggaan tot ons almal afgekoel het.”
“Of hy bly of gaan, maak nou geen verskil nie.”
“Is jy so verwaand dat jy nie jou woorde kan terugtrek nie? Ek is nie te trots om te erken ek was verkeerd nie.”
“Ek erken ek het verkeerd opgetree toe ek jou omgepraat het om met my in die huwelik te tree,” sê hy formeel.
“Maar die kinders …”
“Die kinders is joune. Ek sal hulle nooit teen jou beïnvloed nie. Vertel vir hulle wat jy wil. Soos ek reeds gesê het, hierdie huis is joune, en as jy dadelik van dié vertrek gebruik wil maak, sal ek êrens anders heen gaan. Maar met twee seuns afwesig, is dit dalk beter dat ek vannag nog hier bly waar almal my kom soek.”
Sy kyk na sy lang figuur en genadelose gesig. Terwyl sy nog huiwer, trek hy sy skouers op, tel ’n stapel papiere op en stap na die binnedeur.
“Toemaar, ek sal loop,” sê sy.
“Dankie.”
Kort daarna ry Josef weg. Hy kan tog nie hier bly as sy pa die huis gaan verlaat nie. Die hoof sien hom vertrek, maar hy verroer nie ’n spier nie.
’n Rukkie later spring meneer Spaulding uit sy motor en stap fluit-fluit met die stoep langs na die studeerkamer.
Hy is so gelukkig op Keurboslaan dat geen aanbod van ’n voltydse dirigentskap hom hier kan weglok nie. Hy gaan werk net vakansietye oorsee.
Die musikus daag ’n dag laat by die skool op en weet met watter verwytende blik hy ontvang sal word, maar hy het as seun meer as een goeie loesing in hierdie studeerkamer gekry en dit het niks aan sy verhouding met die hoof gedoen nie.
Vannag lyk doktor Serfontein egter nie soos die man wat hy ken nie. Sy lippe is saamgepers, en sy oë lyk gevaarlik.
“Haai, dit kan tog nie so erg nie wees nie,” wil meneer Spaulding graag sê.
Maar voor een van hulle kan praat, lui die telefoon.
“Ja, Oscar? Spaulding het so pas opgedaag. Wag.” Hy draai na die dirigent. “Waarom het die seuns hulle nie kom aanmeld voor hulle skool toe is nie?”
“Watter seuns? Wil jy vir my sê hulle is nog nie hier nie?”
“Het hulle nie saam met jou gekom nie?”
“Nee, maar … hoe is dit moontlik? Ek het hulle self Heathrow-lughawe toe geneem en seker gemaak hulle kom op die regte vlug. Ek het nog vir hulle gewaai toe hulle aan boord gaan. Wat het die klein twakke …”
“Net ’n oomblik … Oscar, Spaulding sê hy het hulle by Heathrow gaan afsien, maar hy het daar agtergebly. Ja, ek weet. Hou weer aan.”
“M … maar …” stamel meneer Spaulding en wens hy is eerder dood.
“Waarom het jy nie saam met hulle gekom nie?”
“Wel, doktor sien, die bestuur van Covent Garden wou my op die laaste oomblik spreek oor optredes gedurende hulle winterseisoen. Hulle wil sowaar hê ek moet …”
Die eer van so ’n uitnodiging maak hoegenaamd geen indruk op die hoof nie. “Dus het jy die seuns alleen laat vlieg?”
“Ek weet ek moes nie, maar hulle is tog al groot, en Covent Garden is deesdae belangriker as New York se Metropolitan …”
Die kyk wat die dirigent kry, laat hom swyg.
“Jy het geweet die polisie hou Alberts nog dop en ek is persoonlik vir hom verantwoordelik. Verder is jy vergoed vir jou moeite.”
Wat kan meneer Spaulding sê? Dis immers die waarheid.
Die hoof praat weer met Oscar Wienand.
“Jy het reeds vasgestel die seuns het verdwyn nadat hulle in Lissabon opgestyg het. Die lugredery steek iets weg. Hulle moet weet waar en hoe die twee uit die vliegtuig gekom het. Bel ons kantoor in Lissabon weer en laat hulle alle moontlike navrae doen. Tot siens.”
Vir meneer Spaulding sê hy: “Jy het jou plig versuim. Ek het niks meer om vir jou te sê nie. Gaan slaap gerus.”
“Doktor kan vir my enigiets sê, niks sal te erg wees nie. Maar moenie verwag ek moet nou gaan slaap wetende wat jy van my dink nie … Laat ek ten minste help.”
“Daar