Мы цёпла разьвіталіся. Кожны пайшоў у свой бок.
ХІV
Авальная пустэльная заля. Чыстая, бліскучая. Тут раней была ўсекраінная звалка. Чаму была? Яна і ёсьць, толькі яе добра пачысьцілі. Пад адтулінамі сьмецьцеправода ўжо зьявіліся новыя, малыя яшчэ, гурбы адкідаў.
Жаўтаскуры гарбун уважліва разварушваў іх крывым кіем.
– Добры дзень!
Гарбун спалохаўся, замахнуўся сваёй прыладай на мяне.
– Што трэба? – прашапялявіў ён бяззубым ротам.
– Я шукаю атрад асэнізатараў.
Востры канец кія ўдарыўся аб падлогу за пяць сантымэтраў ад мяне. Добра мець хуткую рэакцыю.
Я імклівым выпадам выхапіў кій:
– Эй, дзеду, так не жартуй. Лепей па-добраму скажы, і мы разыдземся.
Ён паглядзеў, як мой кулак сьціскае яго кавеньку. Выгляд сьцятых да белі пальцаў, што надзейна трымаюць дрэўка, падзейнічаў на яго.
– Там, за аркай, са сваёй чортавай машынай палезьлі ў шахту.
– А смуглявая дзяўчына была зь імі?
Ён выплюнуў каскад лаянкі, што ў ягонае мове азначала «так».
– Дзякуй, – я кінуў яму кій.
За аркай была глыбокая круглая шахта. Я чуў пра такія, яны служылі для хуткага паветранага спуску.
Я стаў ля краю.
Зноў мільгануў маяк маёй мэты. Я столькі падымаўся, ішоў, а зараз павінен прымусіць сябе перакрэсьліць свае намаганьні – кінуцца долу.
І я зразумеў. Я перакрэсьліў сваю мэту ўжо тады, калі пакахаў Руату!
Яна – мой кат, мой лёс.
Я ступіў у бездань.
ХV
Перахапіла дыханьне. Некалькі сэкундаў праносіліся паўзь мяне аркі паверхаў, успалыхвалі і зьнікалі ў цемры іх агні.
Я ляцеў у пекла!
А можа, яшчэ ніжэй?..
Паветраны струмень, што ўзьняўся мне насустрач, запаволіў падзеньне. Я мякка апусьціўся на падлогу.
На гэтым узроўні не было аркі, а зеўрала нейкая дзірка, над якой люмінесцэнтнай фарбай былі напырсканы крывыя літары:
«УВАХОД ЗАБАРОНЕНЫ!»
Я пралез у дзірку.
Калідор – чысты, сьветлы, што не стасавалася з «парадным уваходам», дзе замест аркі зеўраў пралом.
Празь пяць-шэсьць мэтраў калідор завяртаў направа і потым разыходзіўся на тры асобныя калідорчыкі. Нядоўга думаючы, я пайшоў проста.
Мяне ўразіла рэзкая перамена ляндшафту. Адразу за ростанямі асьвятленьне абранага мною калідорчыка рабілася настолькі цьмяным, што за чатыры крокі ад мяне я ўжо нічога ня мог разгледзець. Вялікі слой пылу пакрываў лямпы на столі, а пад нагамі храбусьцелі пліткі, тынкоўка, шкло, кавалкі растурзаных плястыкавых скрыняў.
Увесь вэрхал і бруд мне нешта нагадваў. Ну так, я ўспомніў узровень, дзе жылі лемуры-звонгі і карлікі-апраханцы.
Дык вось дзе я апынуўся! Кола майго падарожжа замкнулася. Трохі ніжэй і будзе самы глыбокі паверх, дзе жыве мой народ.
А чаму ж калідор да ростаняў быў такі чысты?
Палыснула здагадка! Калідор чысьцілі асэнізатары.
Цяпер я па чыстым шляху хутка іх даганю. Я вызвалю Руату! Яна