У эса ўзининг гапини маъқуллатар эди:
– Ҳов бирда дадамдан хат келганда ҳам угра қилган эдингиз. Хотинлар кўп келган эди. Бугун дадамнинг ўзлари келиб қолсалар эди-я. Ойи, дадам уграни яхши кўрар эдиларми? – дейди яна қасдига олгандай.
Холида опа энди ноилож қолди.
– Ҳа яхши кўрар эдилар, – деди секин.
– Мен ҳам яхши кўраман бўлмасам, – деди Саодат ҳам қатъий.
Шу пайт Зуҳра қиз кўчадан ҳовлиқиб кириб келди:
– Холида хола, Холида хола, Моҳира опамлар келишаяпти! Ҳо кўприкнинг бошида кўрдим, – деди нафаси тиқилиб.
Саодат аллақачон ғизиллаганича кўчада чопиб кетар, Холида хола эса шошганидан калишини киёлмас эди.
Довдираб кўча эшигига яқинлашганда қучоқ очиб Моҳира, орқасидан эса Турсунбой кулиб кириб келарди.
– Вой болагинам-ей. Қайси шамол учирди сизларни, – деб Моҳиранинг юз-кўзларидан ўпар, бағрига босиб, у ташна қалб чанқоғини қондиришга шошилар эди онаизор.
Қайта-қайта кўришиб бўлгач, энди навбат Турсунбойга келди.
– Эсон-омон келдингизми, ўғлим? – деди унинг елкасидан олиб Холида опа. У билан ҳам қайноқ кўришди.
– Шукур, холажон. Насибамиз узилмаган экан. Соғ-саломат қайтиб келдик. Ўзингизлар ҳам хафа бўлмай ўтирибсизларми? – деди Турсунбой ҳам ўз навбатида ҳол сўраб.
Холида опа сўрига жой қилди. Меҳмонлар энди ўтирган эди, шовқин-сурон билан Шоҳида кириб келди.
– Опажоним келдими, меҳрибоним келдими, – деб йиғлаб келиб опасининг бўйнига осилиб олди. Оиланинг ҳам эркаги, ҳам таянчи Шоҳида она ва синглисининг кўнглини вайрон қилмаслик учун ўзини тутар, метин ирода билан ҳар иккаласининг суянган тоғи бўлиб келар эди. Лекин опа олдида ўзини тута олмади. Ўксиб-ўксиб йиғлади ва қалбида тўпланиб қолган аламларини бирдан тўкиб солди.
– Қўйинг энди, синглим, – деди Турсунбой. Йиғининг фойдаси йўқ. Шундан кейингина у онасининг ёнида яна бир меҳмон борлиги эсига келди ва у меҳмон Турсунбой эканлигини энди билди. Улар кўришиб, ҳол-аҳвол сўрашиб бўлганда, оиланинг доимий ҳамдарди Тоштемир ота дарвозадан кириб келарди. Қизлар оталари кириб келгандай бирдан оёққа қалқди. Тоштемир ота билан самимий кўришишди.
– Моҳирабону, мунча узоқлаб кетдинг? Бундай хабар олай ҳам демайсан, – деди раис танбеҳловчи оҳангда қизларнинг каттасига.
Моҳира оғир уҳ тортиб, ерга қаради. Кўзига ғилт-ғилт ёш келди. Икки йиллик уқубатлар кўз олдидан ўтди. Лекин дарров ҳасрат дафтарини варақлагиси келмади.
– Шундай, – деди секин, – мавриди бўлмади келишнинг.
– Боланг қани? Нега ташлаб келдинг? – деди энди невараси эсига келиб Холида опанинг.
Моҳиранинг боши айлангандай бўлди. Шундай ҳам синиқ ранги яна ўчинқиради. Хасталардай зўрға:
– У ўлди, – деди. Деди-ю меҳрибон онаизори, сингиллари, отасидай ғамхўр Тоштемир оталарнинг ҳузурида эканлиги эсига тушиб, хўрлиги келди ва елкалари титраб-титраб аччиқ изтироб билан йиғлай бошлади.
– Қўй энди, Моҳи, – деди Тоштемир