Qapı açıldı və Qamb-Hanes içəri girəndə Elof əllərini bəndin dərinliklərində idi. Qapıdan içəri girən kimi çəkmələrinin qarı ayaqlar altına atdı.
“Gələn cümə günü dəfn pivəsi olacaq. Kahin səninlə maraqlanacaq”.
"Biz hərəkət etməliyik?"
»Bəli, ən yaxşısı budur. Başqa biriləri sizə baxmalıdır. Lisa-Qreta çox qocalıb. Hər an ölə bilərik. Biz iki oğlanın qayğısına qala bilmərik.
Qamb-Hanes sözləri deməkdə çətinlik çəkdi.
» Onda biz harda yaşayacağıq?
»Gələn şənbə günündən etibarən burada hərrac olacaq. Bütün daşınar və heyvanların satılacağına bank direktoru qərar verib. Rubenin borcları ödənilməlidir və ciddi pivə xərcləri. Hər şeyin dəyəri var.
– Bəs bizim ev?
“Ruben bunu ona görə yazmışdı ki, evdar qadın səni gözləyir, Elof. Ümid etməliyik ki, pul kifayətdir, böyüyəndən sonra geri qayıda bilərsən.
"Bəli."
“Söylə, qayıdacaqsan?”
İndi göz yaşları Qamb-Hanesin yanaqlarına düşdü, Elof ona tərəf getdi, lakin Qamb-Hanes geri çəkildi.
“Evin artıq sənindir, Elof. Ruben bunu sənə yazmışdı”.
Elof gecə öskürdüyünə və kənardan qəribə cızıltı eşitdiyinə görə oyandı. Elof və İvar kənd tərəfə baxan açılan divanda yatırdılar, lakin səslər həyətdən gəlirdi. Elof qorxaraq çarpayıda oturdu. O, yəqin ki, Rubenin tüfəngini harada saxladığını bilirdi, amma tərpənməyə cəsarət etmirdi. Sakit oturub sadəcə qulaq asırdı, bəlkə yuxuda idi. Lakin cızıqlar aradan qalxmadı və o, səsləri də eşitdi. Tanış səslər. Elof ayaqlarını buzlu yerə qoydu, odun az qala bitmişdi, son bir neçə gündə meşədə tapdığı çubuqlarla atəş açmışdı. Tezliklə köçəcəkdi, bilmirdi hara. Sinəsi yanırdı, az qala nəfəs almaqda çətinlik çəkirdi. O, özünü yüz yaşında hiss edirdi.
Döşəməyə tələsik keçdi, tələsməli olduğunu düşündü, amma səbəbini başa düşmədi. Pəncərədə insanların həyətdə hərəkət etdiyini gördü. İki tanış siluet var idi, o, dərhal kim olduğunu başa düşmədi. Həyətdə əşyaları gəzdirirdilər, Rubenin təzə şumunu həyətdə çıxarmışdılar. Yanlarında atları, arabaları var idi, yükləməyə davam edirdilər. Qəribə idi, Elof fikirləşdi, gec payız idi, şum bitmişdi. Və atasına aid olan bütün qoşqular və əşyalar, onunla nə edəcəkdilər? Nə baş verirdi? Sonra gördü ki, onlar da şey qaldırırlar, arabada olanları Rubenin anbarından olan əşyalarla dəyişdirirlər.
Elof yəqin ki, onun kim olduğunu bilirdi. O, bunu dərhal anladı, fikrin şüura çatması üçün yalnız vaxt lazım idi. O, cəsədlərin hərəkətlərini, qadının az qala ayaqlarını necə tapdaladığını, yeriyərkən dabanlarını aşağı basdığını tanıdı. O, kişinin qısılmış simasını da tanıdı. Bəs onlar kim idilər? Deyəsən çox tələsirdilər.
Elof gedib çarpayıya uzandı. Baş verənlərdə səhv bir şey var idi, o, əmin idi. Kiminsə ixtiyarı yoxdu ki, gecə vaxtı onların fermasına gəlib əşyalarını daşısın. Rubenin qürur duyduğu şumu niyə özləri ilə apardılar?
Elof uzanıb tavana baxaraq nə edəcəyini bilmirdi. Səslər susana və atın arabanı həyətdən çəkdiyini eşidənə qədər belə uzandı. Sonra yenidən yuxuya getdi və səhər oyananda yuxu gördüyünə az qala əmin oldu.
Elof ata mindi, Qamb-Hanes artıq heç nə görmədi. Ev uzun və sarı idi və keçəcəkləri mərtəbə heç bitmədi. Taxtalar elə parıldayırdı ki, az qala gələnlərin gözünü qamaşdırırdı. Onların hər biri stulun kənarında oturdu. Kahin oturub qalın bir kitabı vərəqlədi. O, gözəl əyri bığlı ağ saçlı idi və mehriban baxışları Elofla görüşdü.
Elof keşişə diqqətlə baxdı, ağzından nə cür sözlər gələcək. Uzağa getməli olsalar, bir daha Qamb-Hanes və Liza-Qretanı ziyarət etmələrinə heç vaxt icazə verilməzdimi, bir daha evə qayıtmalarına icazə verilməzdimi? İvarın əlini elə bərk qucaqladı ki, İvar özünü azad etməyə çalışdı. Mədədəki yumru düşünmək mümkün deyildi, sakit qalmaq mümkün deyildi, mümkün deyildi. Amma Qamb-Hanes onun yanında oturdu və ağır nəfəs aldı.
– Bəli, baban və nənən səni qəbul etmək qərarına gəliblər. Siz Komossada Efraim və Rika Björkə keçə bilərsiniz, ən yaxşısı bu olacaq. Onların mehmanxanası var və onlara işçi qüvvəsi lazımdır.»
Komossa qonşu kənd idi, uzaqda deyil, amma yenə də Elof babası və nənəsi ilə tez-tez görüşməmişdi, bunun səbəbini bilmirdi. Elof Qamb-Hanesin nə düşündüyünü anlamağa çalışdı, lakin bunu söyləmək mümkün olmadı. Sanki Qamba-Hannes bu haqda düşünmürdü.
"Deməli, bağı satmaq lazım deyil?" Qamb-Hanes soruşdu.
“Xeyr, bu mərhələdə deyil. Biz hərracdan kifayət qədər gəlir əldə edəcəyimizə ümid edirik.”
Elof öskürəyini dayandıra bilmədi, heç bir şey etməyə vaxt macal tapmadı. Orada gözəl büzməli kresloda oturdu və öskürdü və öskürdü, ağzından nəyinsə çıxdığını hiss etdi. Əlini ağzına aparmağa tələsdi və bunun nə olduğunu görəndə doğrudan da ürkdü. Bu, qan idi.
Hərracdan bir gün əvvəl qonşular bütün əşyalarını çıxarıb, divarlardakı şkafları qoparıb, həyətdəki bütün əşyaları, qab-qacaqları yığıblar. Əksəriyyəti köhnəlmişdi, geyinməyə yararlı deyildi. Rubenin əldə etdiyi yeni alətlər sanki yer üzünə qərq olmuşdu. Elof qonşuların Rubenin alətlərini satıb-satmadığına təəccübləndiyini eşitdi.
Elof və İvar boş evin ətrafında gəzdilər, axşam onlar Komossadakı mehmanxanaya köçəcəkdilər. Ev köhnəlmiş, yorğun və ağciyər xəstəsi, bərbad görünürdü. Divarlar çirkli idi, döşəmə taxtalarında getdikləri yerlərdə qara tapdalanmış cığırlar vardı. Onların evi indi boş idi. Çox kədərli və tərk edilmiş görünürdü. Oğlanlar bütün mebel və əşyalara baxmaq üçün həyətə çıxdılar. Bir şeyi kənara qoymalı, gizlətməlidirlər, elə deyilmi?
“Burada gözlə” Elof İvara dedi.
Elof stul yığınının üstünə çıxıb ev əşyalarına baxdı. Səma hündür, böyük və nəhəng idi, qara buludlar ağ səmada şiddətli bir sürətlə hərəkət edirdi. Hər şey ona məxsus olsa da, çox qəribə görünürdü. O, qaşıqları və kərə yağı qablarını qaldırdı və orada bütün zibillərin arasında, mis və qabların altında atasının İncilini gördü. Onun qayğısına qalacaqdı. Satılmayacaqdı, bu İncil onundu! Elof kitabı şalvarına soxdu və ehtiyatla aşağı düşdü. Kreslolar az qala aşdı, amma o, bacardı.
Təbii ki, İvar qaçmışdı, o, başqa yerdə gizlənmişdi.
– İvar, – Elof qışqırdı, – İvar!
Həyət adamlarla dolu idi. Auksion