– Идел тубыктан булгач, кем сайлады соң аны сыйфат комиссиясе председателе итеп?
– Мөмкин булса, мин сезнең бу соравыгызга җавап бирмәс идем, Вафа, – Мидхәт ишекне ачты, әмма чыгып китмәде.
– Тукта әле, тукта, ул кеше ферма мөдире түгелме соң? – дип әллә шаяртып, әллә чын-чынлап сораша башлады Вафа.
– Җәмәгать эше тәртибендә сыйфат комиссиясе вазифасын үти.
– Гыйбрәтле хәл бу, билләһи газим, гыйбрәтле хәл. Ярый, Мидхәт дус, бик борчылма, мин анда үзем дә барып чыгарга тырышырмын. Безгә дә бер җилләнеп алырга ярыйдыр. Шулаймы, Тамчы? – дип, Вафа кызның җилкәләренә сибелеп төшкән чәчләренә кагылып алды.
Мидхәт куырылып куйды, Вафа гүя аның иң-иң кадерле нәрсәсенә кагылды. Ул Вафага нидер әйтергә дип авызын ачты, ләкин соңгы мәлдә тыелып калды, әйтмәде, чыгып китте.
Басуга таба атлаганда, Тамчы әнә шуларны исенә төшерде. Сәер икән бу ике егетнең дә күңелен үзеңдә тою. Башка әллә нинди уйлар килә. Икесе дә гашыйк булып, икесе бер көндә тәкъдим ясаса?.. Тамчы кемне сайлар икән?.. Вафа китәсе егет, бер-ике ел Карамалыда уралыр да, диссертациясен язу белән, Казанга китеп барыр. Ә Тамчының Карамалыдан китәсе килми, әтисе-әнисе биредә, чәчәкләр белән тулган болыны янында, Ык буе… Тукта, ничек оялмыйча шулай уйлый ул! Күңеле, йөрәге Вафаны сайласа, ул аның белән җәһәннәмгә дә китәргә риза булачак ич. Тик ул мәхәббәт, бәхет ничек, кайсы яктан киләсен генә белми Тамчы. Күңеле икеләнгән чагы. Инде йөрәге Мидхәтне сайлый калса, алар Карамалыда яшәрләр иде. Тамчы – лабораториядә, Мидхәт – баш агроном. Әйе, әйе, баш агроном, Талип абыйсы әйтте, киләсе елга Карамалыда бөртеклеләрнең сортларын яхшырту буенча агроном һәм агроном-лаборант штаты булдырабыз, диде.
Хыял, хыял! Шул хыял булмаса, Тамчы нишләр иде икән. Үзе шуңа да юана тагын күңел дигәнең, бер мәлгә тәмам дөньялар яктырып китә, эшләгән саен эшлисе килеп тора.
Тамчы хискә бирелеп күккә карый. Ә анда, чыр-чу килеп, сабан тургае сайрый, аның җыры төпсез зәңгәр күктә, тай муенына таккан кечкенә кыңгыраудай, күнелле бер чың булып чыңлый. Кош үзе күренми, ул гүя зәңгәр һавага иңгән, ә моңы басулар өстенә коела да коела.
Менә ул борчак чәчеләсе тәҗрибә участогы. Туфрак мамыктай итеп эшкәртелгән, аз гына буразналар беленә, буразналар, ял итәргә яткан сылудай, изрәп йоклыйлар сыман. Тамчы җир өстенә керде, аяк астындагы йомшак җир җанлы тәндәй кузгалып куйды. – Тамчы хәтта зәгыйфь кенә сыкрау авазы ишеткәндәй булды. Күңеле нечкәреп китте: үзе кагылган һәммә нәрсә рәнҗер кебек тоелып куйды, күңелендә җан иясе сурәтендә сакланган җир-туфрактан кинәт кенә Тамчының тезләнеп гафу үтенәсе килде. Тамчы аңында туфрак ябыга, симерә, йомшара, ката, сулыш ала, һава җитмәүдән интегә иде. Ә хәзер ул гүя изрәп йокыга талган, чәчү алдыннан ял итә иде шикелле. Һавада буй урманнан талгын гына искән җил алып килгән баллы ис.
Борчак чәчкәнне карарга Гариф абыйсы белән Вафа да килербез дигәннәр иде. Килерләр микән? Ашлама ташучы машина да һаман күренми. Тамчы, авылдан киткәндә, үзәк диспетчерга шалтыраткан иде, Зиннуров,