Сайланма әсәрләр. Том 5. Сөембикә ханбикә һәм Иван Грозный. Айбиби / Избранные произведения. Том 5. Мусагит Хабибуллин. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Мусагит Хабибуллин
Издательство: Татарское книжное издательство
Серия:
Жанр произведения:
Год издания: 0
isbn: 978-5-298-02349-8, 978-5-298-02496-9
Скачать книгу
юк. Чукынганым да юк. Имансыз мин, динсез. Христиан да түгел, мөселман да. Кайчак мәчет-чиркәүләргә йөрүчеләргә, ихластан инанучыларга көнләшеп куям. Әнә шулай җанын биздерделәр диннән, Җангали хан, Гавриил Карповның.

      – Хатының әйтәм, кабул итәр микән соң үзеңне?

      – Итәр, ярата иде ул мине.

      – Әйт әле, ясавыл, кенәз Василий фетнә турында белдеме?

      – Юләр ул, ахмак. Воевода кадәр воевода фетнә хакында белмәсен, имеш. Белде, әлбәттә. Әмма әллә сатылды инде, дәшмәде.

      – Кемгә?

      – Әйтик, Колшәрифкә, Ходайкол угланга, бәлки, сиңадыр да, хан.

      – Ә син фетнә турында белә идеңме?

      – Белә идем, хан.

      – Әйтмәдеңме?

      – Мин воевода Василийга үлем теләдем. Һәм ул аңа килде, фетнә йөзендә. Мин аңардан үч алырга тиеш идем – алдым.

      – Син беләсеңме? – диде Җангали хан һәм, атын юлга бора-бора, ясавылга якыная төште. – Беләсеңме син, ясавыл, яраткан хатынның ир-канаты өчен үләргә әзер булуын?

      – Дүнәшә аңа чыгарга теләмәде, Даниил аларга акчага сатылып никах укыды. Рухи атакай, имеш. Карак ул, ришвәтче.

      – Сине хәзер хатының кабул итәрме соң? Бит ул ирен көтә.

      – Мин аны алып качаклыкка юнәләм, хан. Чарасыз мин.

      – Ә бит синең кенәз булырга исәбең?

      – Анысы хыял, бары тик хыял. Тын елга буйларына элдерәм, шунда кача хәзер ирек теләгән кеше. Тик башта Иван Телепа янына керәм. Якын ул миңа, бәлкем, хәлемә керер, Василий кенәзнең йортын бирер, иншалла, кенәгинә дә каршы килмәс. Мин аларның юлларына аркылы төшмәдем.

      – Мин дә, мин дә, ясавыл. Тик кенәз Телепа турында төрле имеш-мимешләр сөйлиләр.

      – Ничек?

      – Василий III Елена Глинскаяга өйләнгәч, Телепа хатынын бер татар сәүдәгәренә сатып җибәрә, имеш. Ә үзе Елена артыннан сөйрәлә башлый. Олуг кенәз моны сизә, әмма нигәдер дәшми. Шулай да үлгәндә сиздерә, яшь хатынны янына да җибәрми.

      – Шыттырма, ясавыл.

      – Ясавыл Гавриил, Җангали хан, булмаган хәлне беркайчан да сөйләмәде. Мин үзем ул хатынны урладым һәм, Телепа кушуы буенча, татар сәүдәгәренә илтеп бирдем. Тәре тотып ант итә алам. Ләкин мин гөнаһсыз, мин бары тик Телепа кенәзнең әмерен үтәдем.

      – Яман, яман эш кылгансың, ясавыл Гавриил.

      – Миңа яманлык кылмадылармы, мине рәнҗетмәделәрме?!

      – Үзе теләп киттеме ул бичара хатын?

      – Теләп чыга микән хатының Сөембикә Сафа Гәрәй ханга?

      – Анысы миңа караңгыдыр, ясавыл. Дөресен генә әйткәндә, мин аны яратып бетерми идем, әйе, үзе яратмаганга яратмадым. Ләкин соңгы мәлдә без бер-беребезне аңлый башлаган идек инде. Мин хәзер генә аңладым, ул мине урыс кенәзе курчагы булганым өчен яратмаган, фетнә башына менүгә, кочагымнан да чыкмады.

      – Ә син, Җангали хан, хатын-кызның песи затыннан икәнен белмисеңмени? Хатын-кызга, Җангали хан, наз кирәк. Ә ир-ат аңа саран, наз исә хатын-кызга тансык. Иманым камил, Сафа Гәрәй ханны синең Сөембикәң чакырган.

      – Сөембикә түгел, мин чакырдым Сафа Гәрәй ханны,