Muggie lag lekker toe sy by die Strydoms se hekkie inglip. Sy skree skril: “Ek het jou gewen, nè?”
“Ja, jy het!” skree Saartjie terug.
Sy stap met die tuinpaadjie huis toe. Die son is besig om onder te gaan en sak soos ’n groot vuurbal agter die heuwels in die verte weg.
Saartjie steek haar hand net in haar sak om die rubberslangetjie en foppotlood uit te haal toe sy stemme langs die huis hoor – seunstemme.
Sy gaan staan en luister aandagtig. Sy herken Apie se skril stem en hoor dan ook sy maat, Bennie, praat.
Nou hoor Saartjie Galpil se basstem. Hy vertel vir die “pêrre” al maak ’n mens sy regterhand ook agter sy rug vas, sal hy hulle twee nog steeds met sy linkerhand kan opdons.
Saartjie wonder wat op aarde Galpil hier kom soek. Hy is mos nie eintlik vriende met Apie nie – en hoekom sê hy hy sal die twee outjies met sy een hand kan opdons? Sy besluit om ondersoek in te stel. Sy stap tot by die hoek van die huis en loer om.
Galpil sit op ’n paraffienkissie, en Apie en Bennie staan voor hom. Die ouer seun het ’n oefeningboek in sy hand.
“My pa gaan vir my bokshandskoene vir my verjaarsdag gee,” spog Apie en neem ’n bokshouding voor Galpil in. “Ek gaan net twee weke oefen, dan vat ek jou properlies met bokshandskoene en goete aan en jy hoef nie jou een hand agter jou rug vas te maak nie.”
Om te wys hy weet iets van boks af, gee Apie ’n paar lomp passies en slaan gate in die lug voor hom.
Galpil grinnik en sê: “Ou perd, moenie my laat lag nie. Ek slaan jou met een hou so dood soos ’n mossie.”
Saartjie wonder weer wat Galpil hier soek. Hy is mos baie groter en ouer as Apie-hulle. Vandat sy hom afgesê en hul kys beëindig het, was Galpil nog nie baie hier nie. Sy wonder of hy dalk met haar wil praat en of dit miskien oor die kys is.
Voor Saartjie hoes om die seuns te waarsku dat sy op pad is, stoot sy haar donker krulhare eers netjies reg.
2
Die slang
Saartjie hoes effens en stap dan om die hoek van die huis.
“O,” sê sy kastig verbaas om die seuns daar te sien, “ek het nie geweet julle is hier nie.”
“Sien jy, Galpil, ek het jou gesê my suster sal nie lank weg wees nie,” sê Apie.
Galpil staan vinnig van die paraffienkissie af op. Hy kyk na Saartjie en mompel: “Hallo … hallo, Saartjie.”
Die ondergaande son se strale rus sag op Saartjie se hare. Sy glimlag en twee kuiltjies verskyn in haar wange. Galpil voel trots en stoot sy bors effens uit. Hierdie beeldskone meisie was eenkeer sy meisie – al was dit ook net vir een dag.
“Wou jy my gesien het?” vra Saartjie vriendelik. Sy het ’n sagte plekkie in haar hart vir Galpil. Hy was mos eenkeer haar kêrel – al was dit ook net vir ’n dag.
“Ja, ou perd,” stamel Galpil en skop-skop na ’n graspol voor hom. “Ek het gewonder of jy my nie gou ’n bietjie sal help met daardie Engelse goed vir Ou Nukke nie.”
Saartjie is dadelik vies. Sy haat hierdie gewoonte van Galpil om ’n ieder en elk as “ou perd” of “pêrre” aan te spreek. Dit was mos daaroor dat sy hul kys ná net een dag beëindig het. Verder hou sy ook niks daarvan dat hy net vir haar kom kuier omdat hy wil hê sy moet hom met skoolwerk help nie.
“Hoekom luister jy nie in die klas as Ou Nukke verduidelik hoe die huiswerk gedoen moet word nie?” vra sy kil en vee met die agterkant van haar hand ’n krul van haar voorkop af weg.
Bennie skrik toe hy die woord “huiswerk” hoor en sê hy moet huis toe gaan voor sy ma hom foeter as hy laat kom vir ete. Apie besluit om ’n entjie saam met sy maat te stap. Net die gedagte aan huiswerk gee hom ’n pyn op die maag.
“Ek hét in Ou Nukke se klas opgelet,” sê Galpil wanneer die twee kleiner seuns om die huis se hoek verdwyn. “Ek weet ons moet een woord gebruik om twee verskillende sinne mee te maak, maar sy het niks verder verduidelik nie en ek kan nie eens een sin maak met die meeste van die woorde nie.”
“Nou hoekom kom jy na my toe?”
“Aag, Saartjie, man …” Galpil skop-skop weer na die graspol.
Lynnekom se rabbedoe hou haar asem op. Sy sal nogal daarvan hou as hy nou sê hy is hier omdat sy die gaafste en mooiste meisie in die hele skool is.
Maar Galpil sê dit nie. Hy mompel net: “Aag, man, almal weet mos jy’s die slimste in die hele klas met Engels. Jy praat dit mos net so goed soos ’n Engelsman. Al die pêrre weet dit.”
Dit is nogal ’n kompliment, maar natuurlik nie die soort wat Saartjie graag wil hoor nie. Maar sy sal hom seker maar moet help. Hy lyk tog te pateties soos hy hier voor haar staan en skop na die graspol met die vuil oefeningboek in sy hand.
“Nou kom ons gaan sit op die stoep,” sê Saartjie. “Dan help ek jou gou.”
“Dankie, ou perd.” Galpil glimlag breed. “Ek het geweet jy sal my uit die moeilikheid help. Ek het vir Gert en Piet gesê: ‘Wag net, pêrre – ek sal vir Saartjie gaan vra. Sy sal my help en dan sal ek julle help.’”
Die twee gaan sit by ’n tafeltjie op die stoep.
“Moenie kyk hoe vuil en bekrap die boek is nie, Saartjie,” maak Galpil verskoning toe hy dit voor hom op die tafel neersit. “Dis sommer net vir rofwerk, jy weet.”
Op ’n bladsy wat allesbehalwe skoon is en waarop Galpil ’n tekening gemaak het van ’n cowboy met ’n rewolwer in elke hand, het hy die vyf woorde neergeskryf wat hulle moet gebruik om twee verskillende sinne mee te maak wat wys dat elke woord twee betekenisse het.
Toe Galpil sy pen uit sy hempsak haal, sê Saartjie vinnig: “Gebruik liewer hierdie potlood.” Sy haal die foppotlood uit wat sy by Anna gekry het en gee dit vir hom.
“Dankie, ou perd,” sê Galpil.
Hy sit reg om ’n sin met die eerste woord te maak. Saartjie verduidelik wat die woord beteken en dan maak hy mondelings ’n sin daarmee. Sy verbeter dit mondelings – sy sin bestaan maar net uit ses woorde en daar is drie taalfoute in – en sê dan: “Skryf dit nou neer.”
“Reg, ou perd.” Galpil val dadelik weg.
Hy druk met die potlood se punt op die papier, maar die punt krul sommer om. Die potlood skryf glad nie. Galpil kyk verbaas na die punt en sê: “Heng, dis ’n snaakse potlood.” Dan probeer hy weer.
Die potlood se punt krul sowaar weer om.
“Wat makeer die simpel ding?” brom Galpil. Hy druk nog harder, en nou buig feitlik die hele potlood om.
Saartjie bars uit van die lag.
“Watse snaakse ding is dit?” vra Galpil en kyk verbaas na die foppotlood. Dan sien hy eers dit is nie ’n regte potlood nie en lag maar saam.
“Jy’t my darem lekker uitgevang, ou perd.”
Saartjie besluit sy gaan hom nog ’n keer kul – net omdat hy so aanhou om haar “ou perd” te noem.
Sy vat die foppotlood en steek dit in haar sak. Sy wil tog nie hê Apie moet dit sien as hy terugkom nie.
“Waar kry jy daai ding?” vra Galpil. “Ek wil vir my ook een koop sodat ek die ouens by die skool lekker kan uitvang.”
“Dis