Irma stap vinnig nader, maar toe sy langs Emerit staan, het sy meteens geen trooswoorde of woorde van bemoediging nie. Dis of die hoop ook skielik in háár hart gesterf het.
“Hy word in daardie koppie gevange gehou,” hoor sy Emerit langs haar sê, en sy vra fluisterend: “Hoe weet jy so seker?”
“Ek weet. Hy … hy het gesê dat die laboratorium daar is, en ek weet dat hulle daar besig is om … om die toetse op hom uit te voer.”
Emerit se stem is toonloos. Die histerie van die vorige dag het verdwyn. Maar dis juis die vreemde kalmte waarmee sy praat wat Irma oortuig dat Emerit reg is. Sy sien hoe haar hande die ystertralies voor haar venster krampagtig omklem, en daar kom meer lewe in haar stem toe sy vervolg: “Hy is so naby – en tog so ver, so onbereikbaar ver … Carlyle …”
Irma sluk haar trane dapper weg en neem die meisie aan die arm. “Jy moet jou begin aantrek. Dis amper tyd vir ontbyt,” sê sy sag, en Emerit kyk haar nou die eerste keer direk aan.
“Ja, ek moet aantrek, want ons moet gaan eet, sodat hulle vet proefkonyne vir hul eksperimente kan hê.”
Irma deins onwillekeurig terug vir die koelbloedige manier waarop sy dit sê.
“Moenie, Emerit,” fluister sy hees.
“Dis tog die waarheid. Wat sal dit help om dit langer weg te praat? Soos Carlyle verdwyn het en nie sal terugkeer nie, so sal ons ander ook die een na die ander van die toneel verdwyn. Ek wonder wie volgende op die lys is,” sê sy, en voeg by: “Ek hoop dis ek.”
“Emerit! Asseblief!”
“Ja, ek hoop dis ek,” herhaal sy asof sy Irma se ontstelde uitroep nie gehoor het nie. “Hoe gouer alles verby is, hoe beter. Daar is geen sin meer in om te hoop nie, want daar is vir ons geen redding nie. Daar is slotte aan ons deure en tralies voor ons vensters. En daar buite …” Sy beweeg weer nader na die venster. “En daar buite is hekke wat nie kan oopgemaak word nie. Ons is in ’n tronk en elkeen van ons kamers is ’n sel – ’n dodesel.”
“Hou op! Hoor jy my – hou op!” bars Irma skor uit. Sy gryp Emerit aan die arm en skud haar heftig. “Jy … jy sal my van my verstand af maak as jy met daardie soort praatjies volhou!”
“Miskien sal dit nog die beste wees. Dan sal jy nie besef wat met jou gebeur wanneer hulle jóú die dag kom haal nie.”
“Gebeur? Wat … wat sal gebeur?” vra Irma bevrees. Emerit draai haar kop terug na Irma.
“Het jy dan van die muis vergeet?”
“Die … die muis?”
“Ja, die muis wat Carlyle doodgemaak het. Dit was so groot soos ’n kat. En jy het gehoor wat Carlyle vertel het van die supermenseras wat die professor en Anton besig is om te teel. Die muis was een van hul proefdiere. Toe het Carlyle hom doodgeslaan en … en hy word nou in die plek daarvan gebruik.”
“Emerit! Jy praat … afgryslike goed!”
“Maar dis nietemin waar. Ek weet dis waar.”
Irma wring haar hande inmekaar. “Maar daar is nog geen klinkklare bewyse dat dit is soos wat jy nou daar sê nie …” probeer sy desperaat, maar Emerit val haar beslis in die rede.
“Wat jy eintlik bedoel, Irma, is dat daar nog geen klinkklare bewys van Anton se aandeel in die saak is nie. Jy probeer hom beskerm.” Irma voel die prik van trane agter haar ooglede. Emerit vervolg heftig: “Jy kan nie, ná alles wat gebeur het, nog daardie storie glo van die ongelooflike bedrag geld en ’n heerlike vakansie wat hy aan ons opgedis het nie. Watter gekke was ons om iets so belagliks te glo! Nee, Irma. Hoe gouer jy die waarheid besef, hoe beter vir jou. Ons is hierheen gelok met die uitsluitlike doel om as proefdiere gebruik te word deur ’n kranksinnige professor en Anton de Woud. Ja, moenie my so aankyk nie. Dit is beslis so en ek sal dit ook in sy gesig sê. Anton de Woud het net soveel deel aan hierdie eksperimente as ons gasheer. En ek is nie so seker of daar nie ook by hom êrens ’n groot skroef los is nie.”
“Wat bedoel jy?”
“Dis net kranksinnige mense wat sulke dinge doen soos waarmee Anton en ons gasheer besig is. Net die gedagte aan waarmee hulle besig is, vervul elke normale mens met afsku en walging. Persoonlik dink ek dat Anton de Woud ook kranksinnig is, maar hy steek dit beter weg as ons gasheer. Daarom is hy vir my gevaarliker as die professor, en vrees ek hom die meeste.”
In koel, kalm, kortaf woorde lug Emerit haar mening. Irma draai vinnig weg, haar gesig bleek, haar oë starend. Dis vir die jong Irma ontsettend om te luister hoe die ouer meisie die man wat sy liefhet van sulke verskriklike dinge beskuldig. Sy is magteloos om hom te verdedig, want diep binne-in haar besef sy: al is dit nie presies soos wat Emerit sê nie, skuil daar tog ’n greintjie waarheid in. Sy voel Emerit se hand op haar skouer, maar het nie die moed om om te draai en haar in die oë te kyk nie.
“Irma, hoe kan jy so blind wees? Besef jy dan nie wie en wat Anton de Woud werklik is nie? Of is jy vasbeslote om in sy onskuld te bly glo selfs al begin hy sy duiwelse eksperimente ook op jou uitvoer?”
“Moenie!” Irma ruk haar los. “Moenie sulke goed praat nie! Anton sal nie …”
“Sal hy nie? Watter waarborg het jy? Of gaan jy jou ook op die woord van ’n mal mens verlaat?”
“O, hou op! Hou op!” roep Irma uit, haar gesig in haar hande gedruk. ’n Oomblik staan hulle so. Dan gly haar hande van haar gesig af en sy kyk Emerit aan. “Ek … ek het Anton lief, Emerit. Ek het gedink dat jy, veral jy, sal kan verstaan. Jy het ook iemand lief. Jy behoort te weet dat ’n vrou teenoor haar eie hart magteloos is. Dink jy dat ek, as ek ’n keuse gehad het, Anton de Woud sou gekies het om lief te kry? En dink jy dat ek teen my beterwete sou bly vasklou het aan my gevoel vir hom as ek beheer daaroor gehad het, veral terwyl ek weet dat hy … heel moontlik is wat jy sê hy is? Maar ek kan myself nie keer nie! Kan jy dit nie verstaan nie?” roep sy uit, en haar oë gloei koorsig in haar wit gesiggie.
Die harde, verbitterde trek om Emerit se mond versag, en haar oë raak simpatiek. Sy sug en sprei haar hande in ’n hulpelose gebaar oop.
“Ek is jammer, Irma. Ek het nie só daaraan gedink nie. Dit was onvergeeflik van my om jou te vertel wat ek van Anton de Woud dink. Ek moes dit liewer vir myself gehou het.”
Sy skud haar kop. “Dis vir my ontsettend om te dink dat jy daardie man liefhet, dat jy jou liefde en alles wat in jou is, in sy genade stel om daarmee te maak wat hy wil. Dit kan net … louter hel vir jou bring.”
Dis ’n oomblik stil terwyl die twee meisies na mekaar kyk asof hulle nie weet wat om verder te sê nie. Dan trek Irma in ’n dapper poging haar skouers agteroor, en hoewel haar stem bewerig is, klink sy ook beslis: “Emerit, ek kan jou nie verkwalik dat jy sulke dinge van Anton dink nie. As ek in jou posisie was, sou ek seker net so gevoel het. Maar voordat daar nie onomstootlike bewyse teen hom gevind word nie, sal ek bly glo dat … dat hy onskuldig is.”
Emerit knik ernstig. “Goed, Irma. Miskien, as ek in jou posisie was, sou ek seker ook maar bly glo het. Ek sal jou nie veroordeel nie. En ter wille van jou hoop ek dat jou geloof in Anton de Woud nie beskaam sal word nie. As ek myself sover kan bring om saam met jou te hoop, sal ek dit doen – en ook vir jou bid. Jy sal dit baie nodig hê.”
Die trane hang aan haar wimpers toe Irma hees terugfluister voordat sy die kamer uitstap: “Dankie, Emerit. Baie dankie.”
Dit word tyd vir aandete, en die gebede van Irma gedurende die middag dat Carlyle moet terugkeer, is nog steeds onbeantwoord. Die ete verloop in stilte, soos dit nou die gewoonte is. ’n Sigbare spanning gaan deur die swyende eters toe die bekende suisgeluid van die luidspreker gehoor word.
“Goeienaand, dames en here. Meneer Carlyle Faure sal hom binne enkele minute by julle aansluit.” ’n Mes val kletterend op die vloer. Irma steek vinnig haar