Hy staan dadelik op. “Kan ek vir jou water bring?”
Sy kou aan haar lip. “Weet jy waarvoor ek lus is? Tee. Maar ek is bevrees ek kan nie nou opstaan en dit maak nie. Ek sal omval.”
Hy kyk huiwerig na die kombuis. “Ek sal dit probeer maak as jy my beduie hoe om dit te doen.”
“Skakel eers die ketel aan,” sê sy en haar oë word sagter as sy na hom kyk. “Het jy nog nooit tee gemaak nie?”
“Nee. Nie wat ek kan onthou nie.”
Sy beduie vir hom waar die teepot en koppies is en sy wil lag vir sy onhandigheid, maar hy kry dit tog reg en kom sit dit voor haar neer nadat hy die koffietafeltjie tot teen die bank geskuif het sodat sy haar koppie kan bykom.
“Dit lyk baie flou,” sê hy skepties.
Sy lag effens. “Ek sal dit laat trek.” Sy kyk hoe hy vir homself ook skink en weer gaan sit. “Ek het nie eens koek om aan te bied nie. Al wat ek het, is hoëproteïen-stafies.”
“Nee, dankie. Ek is nie honger nie. Maar gaan voort. Hoe het jy in België beland?”
Sy drink eers ’n sluk. “Wel, op ’n dag, na nog ’n reeks toetse en nadat ek al my testament gemaak het, het die dokters van plan verander. Dis nie leukemie nie, het hulle gesê. Hulle weet nie wát dit is nie, maar dis nie kanker nie.”
“Jy sê dit so ligweg,” merk hy op.
Sy draai haar gesig weg van hom. “Dis die enigste manier waarop ek dit kán sê. Iemand wat nog nie in daardie posisie was nie, kan nie weet hoe dit is nie. Wat dit aan jou doen as jy op ’n dag vertel word dat jou lewe heel waarskynlik verby is. Eers word jy woedend. Waarom ek? Jy wil almal en alles uitmekaar skeur van woede. Jy dink dis onregverdig. Jy is dan nog jonk en jy is gesond … want ek wás gesond, weet jy. Ek het masels en pampoentjies gehad en so nou en dan ’n verkoue, maar dit was al. My mangels is nooit uitgehaal nie, my blindederm sit nog. Ek het nooit ’n arm of been gebreek nie, die binnekant van ’n hospitaal was vir my so onbekend as die binnekant van die Taj Mahal. Daarom was dit selfs ’n groter skok. My liggaam was nie meer my eie nie, dit was die eiendom van spesialiste, eksperte op bykans elke gebied. Hulle het naalde in my gesteek en my bloed onder mikroskope ondersoek, en ek was vir hulle ’n baie interessante geval. ’n Raaisel. My bloed het teen my gedraai, maar ook nie eintlik met die dokters saamgewerk nie.
“Maar goed. ’n Mens aanvaar tog mettertyd. Jy huil nie meer elke keer as jy die son sien opkom en wonder hoeveel keer jy dit nog gaan sien nie. Jy berus en jy geniet die goeie dae en aanvaar die slegte dae met ’n mate van kalmte. Behalwe dat die goeie dae al minder geword het, iets wat die dokters opnuut oor hul mikroskope laat buig het. En op ’n dag het ons huisdokter met my gepraat en gesê hulle kan dit nie vir my wegsteek nie; hulle weet nie wat dit is wat my aan die opvreet is nie. Dit lyk soos leukemie, maar dit is dit nie. En hy het my vertel van ’n vooraanstaande hematoloog hier in Brussel. Hy, my dokter, het die man al hoor praat op ’n Europese kongres en het baie gelees van sy werk. Hy het taktvol probeer uitvra hoe my finansiële posisie was, en of ek dit sal kan bekostig om hierheen te kom. Hy sou eers aan die spesialis skryf en my gegewens gee, en dan hoor ons wat hy sê. Wat ons toe gedoen het.”
“En jou verloofde?”
Haar gesig word hard. “Hy het die hele idee afgeskiet. Volgens hom was dit ’n onnodige uitgawe, en hy kon nie sien wat die oorsese man my kon sê wat ons eie dokters nie kon doen nie. Ek het selfs dat ons huisdokter met hom praat. Maar hy wou net nie aanvaar dat hierdie man werklik ’n kenner van hierdie besondere tipe bloedsiekte is nie. Dit was …” Sy drink weer ’n bietjie tee en haar oë kyk ver die verlede in. “Dit was ook nie die enigste rede nie.”
“Die enigste rede vir wat?”
“Ons verhouding wou nie vlot nie. Marius het nie geweet hoe om die moontlike dood van sy geliefde te verwerk nie. Hy het hom gebreek om ondersteunend en simpatiek te wees, maar in werklikheid wou hy weghardloop as hy my sien.” Sy maak ’n tam beweging met haar skouers. “Dit was ’n redelik algemene reaksie.”
“Jy oordryf,” merk hy op.
“O, nee,” sê sy vinnig. “Ek oordryf nie. Waarom dink jy het ek jou nooit vertel wat met my verkeerd is nie? Dink jy ek is blind vir die skok in jou oë elke keer as ek jou sien? En jy ken my nie eens soos ek eers gelyk het nie. My ander vriende en vriendinne het my as ’n hipergesonde mens geken en meteens moes hulle hul houding verander. Probeer lyk asof hulle nie skrik as hulle my sien nie. Altyd vrolik wees in my teenwoordigheid, want hoe durf hulle kla oor ’n onbeskofte baas of ’n ontroue kêrel of gewoon ’n rok wat gekrimp het as hulle oorkant iemand sit wat enige dag kan doodgaan? Glo my, die beste vriendskap raak gestrem. Dis makliker om weg te bly tensy jy ’n baie goeie toneelspeler is. Dis jammer dat dit so is, maar dis onvermydelik. Hulle het nie geweet dat ek nie regtig verander het nie, dat ek nog belang stel in hul kwinte en kwale. Nee, geen vriendskap kan dit weerstaan nie.”
“Maar jou verloofde – die man, Marius? – was tog iets anders. Hy het jou tog seker …” Hy bly ongemaklik stil.
“Nee,” sê sy koud. “Hy het maar so gedink, en ek het dit vir hom makliker gemaak deur die verlowing te breek. Hy het verlig gelyk, weet jy? Regtig verlig, al het hy my probeer vertel ek doen ’n dwase ding en het hom tog nodig.” Sy lig haar hande op. “Toe kom die brief van die hematoloog in Brussel, en hy sê hy sal my graag as pasiënt aanvaar. Toe verkoop ek al my besittings, gee my motor vir my woonstelmaat en klim op die vliegtuig.”
“Alleen?”
“Nee. Met ’n verpleegster wat my hand vasgehou het tot ons hier aangekom het.”
“En waar kom hierdie woonstel vandaan?”
“Ek het dit gekry. Teen almal se sin. Aan die begin en vir groot gedeeltes van die afgelope drie jaar was ek natuurlik in die hospitaal, en dis waar John my wou gehou het. Maar ek het vasgeskop. Ek het niemand geken nie, ek was doodsiek in ’n vreemde stad en vreemde land en ek sou – teen almal se beterwete in – ’n lewe vir myself herbou. Wat ek ook gedoen het.”
Hy kyk haar benieud aan. “Die John van wie jy praat, is hy jou dokter?”
“Ja. John Dijkstra.”
“Hoe dom van my. Natuurlik. Ek moes dit geweet het.”
“Waarom sê jy so? Hoe kon jy dit geweet het?”
“Ek ken hom,” sê hy. “Ons speel dikwels saam tennis.”
Sy kyk belangstellend na hom en dis asof sy sy lyf vir die eerste keer raaksien. Hy is lank en skraal, maar sy kan nou sien dat hy ook fiks is. Sy lyf lyk plat en hard, en daar is nie ’n beduidenis van ’n uitsetting om die middellyf nie. “Jy speel dus tennis. Nou toe nou.”
“En John is jou dokter,” mymer hy. “Ek het natuurlik geweet hy is ’n baie knap man.” Dan kyk hy haar skerper aan. “En wat het hy toe gesê toe hy jou begin behandel?”
“Dit was eintlik maar dieselfde storie,” sê sy. Sy begin moeg word van die gepraat. “Daar was tye dat hy kopskuddend by my gekom het en gesê het dit móét leukemie wees, en daar was tye dat hy gesê het dit is iets anders. Hy het elke behandeling probeer waarvan hy geweet het, en partykeer het dit gehelp en ander kere nie. Soms het ek beter gevoel en dan was ek weer maande in die hospitaal. Ek is so moeg daarvoor. Ek is so verskriklik moeg vir alles.”
“Maar jy het vroeër gesê jy behoort bly te wees omdat jy nou gesond word?”
“Ja,” sê sy tam en trek die kombers tot onder haar ken. “Die tweedelaaste reeks toetse het John weer moed gegee, en die laastes was baie positief. Hy reken ons het die siekte oorwin. Ek kan begin gesond word. Ek sal nie meer doodgaan nie.”
“Dis baie goeie nuus.”
Sy voel hoe die trane weer begin opdam. “Ja.” Sy soek in haar japonsak na ’n sakdoek en vee oor haar oë. “Jy weet, toe ek ’n kind was, het ons net langs ’n speelpark gewoon. In die park was daar