Wie gee om as daar vir niks geld is nie?
Wie gee om vir enigiets? Niemand. Ook nie hý nie. Hy is vry. Vry. Los van dit wat ander mense bind – die gejaag na niks, die versameling van statussimbole, die leë, nuttelose, voorstedelike bestaan. Bowenal is hy vry van die verraad, klein en groot. Die gelieg en bedrieg, die rugstekery, die wantroue, die speletjies.
Fok haar.
Hy sal netnou na haar kantoor toe ry en die restant van die voorskot op haar fokken netjiese ontvangsdame se fokken netjiese lessenaar gaan neergooi en sê sy moet vir Hoop sê hy het dit nie nodig nie. Want hy is vry.
Hy ryg die seilskoene vas en staan op. Sy huis is donker, somber in die vroeë middag. Koud. Sy huis is koud in die winter. Eendag ’n verwarmer koop. Kaggel laat inbou. Stap deur die te klein sitkamer.
Hy maak die voordeur oop. Hy gaan ’n dop in Table View kry.
Fok haar.
Net soos hulle is. Die een dag is Wilna van As die belangrikste ding in die wêreld, want daar is net sewe dae oor en, o, ons moet die arme vrou help, want sy het haar afgesloof vir ’n man (asof sy nie ’n keuse gehad het nie) en die volgende dag is dit Karin Setzkorn-Barnard of wie de fok ook al, hoof van Nasionale Pers se Korporatiewe Kakpraat of wat de fok ook al, en Hoop Beneke sien net rande rol. Net soos hulle is. Almal van hulle. 24-uur-lojaliteit.
Hy maak die deur toe.
Maar nie hy nie. Hy is vry.
Binne lui die telefoon.
Fok dit.
Prokureurs. Bloedsuiers. Parasiete.
Die telefoon lui.
Hy steek vas.
Seker Hoop. Ek is jammer, Van Heerden, kom terug, Van Heerden, ek is ’n armsalige sot, Van Heerden.
Fok haar. Fok almal.
Die telefoon lui.
Hy sis deur sy tande en sit die sleutel terug in die deur, trek dit oop, stap telefoon toe.
“Ja.” Reg om haar aan te vat.
“Meneer Van Heerden?”
“Ja.” ’n Onbekend-bekende stem.
“Ngwema. Binnelandse Sake.”
“O.”
“Pretoria sê jou I.D.-nommer is verkeerd.”
“Pretoria?”
“Ek het mooi gepraat met hulle, gesê dit is ’n noodgeval. Maar jou I.D. is verkeerd. Behoort aan iemand anders. ’n Mevrou Dörthe Ziegler.”
Hy trek die notaboek nader, slaan dit oop, lees weer die nommer vir Ngwema.
“Dit is die een wat ek gestuur het. Dis verkeerd.”
“Fok.”
“Ekskuus.”
“Dis onmoontlik,” sê Van Heerden.
“Dit is wat die rekenaar sê.”
“O.” Hy dink. Hy het die nommer in O’Grady se lêer gekry. Hy sal die identiteitsdokument nou moet gaan soek.
“Nie sleg nie, nè?” sê Ngwema.
“Ekskuus?”
“Ek sê dit is nie sleg nie. Twee uur sewe-en-dertig minute na ons jou versoek gekry het. Nie sleg vir vir ’n klomp swartes op Afrika-tyd nie.”
En dan lag Ngwema met oorgawe.
Hoop hoor hoe Kemp oor die telefoon sug. “Wil jy hê ek moet met hom gaan praat?”
“Nee dankie. Ek is klaar met hom. Die man is nie reg in sy kop nie.”
“Nee wat, net ’n bietjie ... Was jy ferm met hom?”
“Ja, ek was ferm met hom. Hy het skynbaar ’n probleem met ’n vrou as gesagsfiguur.”
“Hy het ’n probleem met énigiemand as gesagsfiguur.”
“Is daar iemand anders?”
Kemp lag. “Daar is ’n hele eskader private speurders in die boek, Hoop. En hulle is almal vuurwarm as dit kom by skelm foto’s neem vir huisvroutjies wat manlief in die arms van sy sekretaresse wil vang. Maar van dié soort ding weet hulle heeltemal niks.”
“Daar moet iémand wees.”
“Van Heerden is wat jy nodig het.”
“Presies wat het hy al vir jou gedoen?”
“Dit en dat.”
“Dit en dat?”
“Hy is goed, Hoop. Mis nie veel nie. Jy het hom nodig.”
“Nee,” sê sy.
“Ek sal rondvra,” sê Kemp.
“Ek sal dit waardeer.”
Sy groet en sit die telefoon neer. Dit lui dadelik weer.
“Hier is ’n mevrou Joan van Heerden om jou te sien,” sê die ontvangsdame. “Sy het nie ’n afspraak nie.”
“Die kunstenaar?”
“Ek weet nie.”
“Vra haar om asseblief in te kom.”
Haar dag is soos ’n Dali-skildery, dink sy. Surrealistiese verrassings net waar jy kyk.
Die deur gaan oop. Die vrou kom in, klein en skraal en mooi, iewers in haar vyftiger- of sestigerjare – jare wat met grasie gedra word. Hoop herken haar en staan op.
“Dit is ’n baie groot voorreg, mevrou Van Heerden,” sê sy. “My naam is Hoop Beneke.”
“Aangename kennis.”
“Sit, asseblief. Kan ek u iets aanbied om te drink?”
“Nee dankie.”
“Ek is ’n baie groot bewondereraar van u werk. Ek kan natuurlik nog nie een bekostig nie, maar eendag …”
“Dit is ruimhartig van u om so te sê, juffrou Beneke.”
“Noem my Hoop, asseblief.”
“Ek is Joan.”
Die formaliteite is skielik verby.
“Waarmee kan ek help?”
“Ek is hier oor Zatopek. Maar jy moet asseblief nie vir hom sê ek was hier nie.”
Hoop knik, wagtend vir nog inligting sodat sy kan verstaan.
“Dit gaan nie maklik wees om saam met hom te werk nie. Maar ek het kom vra dat jy geduldig moet wees.”
“Ken ek hom?”
Joan van Heerden frons. “Hy het gisteraand gesê hy werk vir jou. Hy moet ’n testament soek.”
“Van Heerden?”
“Ja.”
“U ken hom?”
“Hy is my seun,” sê Joan van Heerden.
Hoop sak terug in haar stoel. “Van Heerden is jou seun.” Sy knik net.
“Genade,” sê Hoop. En dan sien sy die ooreenkoms in die oë – diep, donkerbruin, intens. “Zatopek.”
Joan glimlag. “Ek en my oorlede man het gedink dit is ’n wonderlike naam.”
“Ek het nooit besef … Sy ma …”
“Hy loop nie te koop daarmee nie. Ek dink dit is vir hom ’n saak van eer. Hy wil dit nie gebruik nie. Misbruik nie.”
“Ek het