“Die huise. Is daar nêrens ’n rekord van die kooptransaksies nie?”
“Ek weet nie.”
“Sal jy kan uitvind?”
“Ek sal by die bank hoor.”
“Ek sal baie dankbaar wees.”
“Wat sê dit alles vir jou?” Sy wys na die syfers wat voor hulle oopgesprei is.
“Ek weet nog nie. ’n Voorgevoel. Maar laat ek eers seker maak.”
“’n Voorgevoel van wat?” Weer die angs in haar stem, in haar oë.
Mitchells Plain toe. Hy is in die voetheuwels van daardie eienaardige deurbraak-euforie, die Everest van insig nog agter mis en wolke versluier, data in sy kop gestoor, in sy notas. Die kolomme van die ondersoek-grootboek klop nog nie. ’n Teorie. Iewers tussen die syfers en die jaartalle en Wilna van As se vertellinge lê die waarheid en sluimer. Sy hart wat nou lig klop, sy kop wat hier en daar vat-vat aan dit alles. Hy voel lig. Fok, fok, fok. Dit is soos die ou dae, wat word van hom? Is dit só maklik? Verlossing, bevryding, vrymaking. Jy stap weer die ou paaie met die kompas van kennis en prosedures en voorskrifte en sintuie met Nagel se gekoggel oor jou skouer en jy skud dit alles af – jy skud Nagel af, jy skud háár af?
Ha! Sal nie só werk nie … Moenie daaroor dink nie. Soos ’n man wat opklim – moenie afkyk nie.
Wíl hy opklim? Wíl hy uit die veilige, stinkende drek van sy huidige bestaan opstaan?
Orlando Arendse se huis was vyf, ses jaar gelede hier. Dinge het verander. Veiligheidsmuur met lemmetjiedraad bo-op. Fort Mitchells Plain. Hy stop by die hek en klim uit. Agter die hek kom ’n man aangestap, groot pistool aan die gordel.
“Wat?”
“Ek soek vir Orlando.”
“Wie’s jy?”
Geen respek soos in die ou dae meer nie.
“Van Heerden.”
“Es Ay Pie Es?”
“Nie meer nie.”
“Wag.”
Es Ay Pie Es. Hulle het nog altyd die vermoë gehad om die gereg te ruik, selfs al is jy nie meer amptelik nie. Selfs al lyk jy nie na ’n poliesman nie. Hy kyk na die oordadige diefwering teen die vensters. Slagveld Mitchells Plain. Nou is dit die bendes én Pagad én Sjinese mafia én Colombiaanse en Nigeriese kartelle én Russiese mafia én solovlieëniers. Én alfabetsop-splintergroepe. G’n wonder die Es Ay Pie Es kan nie byhou nie. In sý dae was dit net die bendes – bang tieners en opgefokte tronkvoëls …
Die man kom teruggestap, maak die hek oop. “Jy beter die kar intrek.”
Hy ry in, parkeer en klim uit.
“Kom,” sê Pistool-aan-die-heup.
“Gaan jy my nie deursoek nie?”
“Orlando sê ek hoef nie, want jy kan nie ’n dubbeldeurkakhuis op twee tree raak skiet nie.”
“Dit is altyd lekker om onthou te word.”
By die voordeur in. Die sitkamer is ingerig soos ’n kantoor. Tuisbedryf van georganiseerde misdaad. In die hoek sit nog drie soldate; by ’n groot tafel sit Orlando Arendse. Ouer as wat hy onthou, grys aan die slape, lyk nou soos ’n skoolhoof, steeds die liefde vir roomkleurige driestuksnyerspakke.
“Van Heerden,” sê Orlando sonder verbasing.
“Orlando.”
“Jy wil iets van my hê.” Die soldate in die hoek is besig om papierwerk te doen, ore gespits, paraat.
Hy haal die identiteitsboekie uit sy sak en gee dit vir Arendse aan.
“Sit,” sê die man en beduie na ’n stoel. Hy maak die boekie oop en plaas die leesbril wat aan ’n toutjie om sy nek hang op sy neus. Hy trek die lamp nader, sit dit aan, hou die boekie onder die lig.
“Ek doen nie meer I.D.’s nie.”
“Wat doen jy nou, Orlando?”
“Jy’s nie meer official nie, Van Heerden.”
Hy grynsslag vir ’n oomblik. So fokken waar.
Orlando klap die boekie toe. “Dis oud. En dis nie my werk nie.”
“Maar dit ís vervals.”
Orlando knik. “Goeie jop. Kan Nieuwoudt s’n wees.”
“Wie’s Nieuwoudt?”
Orlando skuif die boekie oor die tafelblad na hom. “Jy kom hier in, Van Heerden, unannounced, asof ek jou skuld. Jy is vyf, ses jaar uit die Force, rumour has it jy is ’n bottom feeder going down – waar’s jou negotiating power?”
“Ek het nie negotiating power nie.”
Die man kyk na hom. Orlando is ’n bruin man met die gelaatstrekke van ’n Xhosa, die onsimpatieke, legendariese gene van sy wit wynboer-pa en swart huishulp-ma. “Jy was altyd eerlik, Van Heerden, I’ll give you that. ’n Straight shooter, solank dit net nie met ’n firearm is nie.”
“Fok jou, Orlando.”
Die soldate in die hoek raak stil.
Orlando vou sy hande voor hom, goue ringe aan elke pinkie. “Is jy nog touchy oor Nagel, Van Heerden?”
“Jy weet fokkol van Nagel, Orlando.” Sy stem is hoog en sy hande bewe. Hy sit op die punt van die stoel.
Orlando steun sy ken met sy gevoude hande, die oë swart en glinsterend, kalm. “Relax,” sê hy sag. Soldate se asem ingehou.
Stadig nou – kan nie nou, hier, beheer verloor nie. Die rooi gety wyk stadig. Hy haal asem, diep, voel sy hart wat klop. Stadig, stadig.
Orlando se stem is sag: “Jy sal moet let go, Van Heerden. We all make mistakes.”
Asem, stadiger. “Wie is Nieuwoudt?”
Orlando se oë en hande is lank stil, metend. “Charles Nieuwoudt. Boer. White trash. Sit al tien jaar, selfs Madiba se birthday bash amnesty gemis.”
“Vervalser?”
“One of the best. An animal, but an artist. Hy het sloppy geraak – te veel werk, te veel geld, te veel boom en vroumense. Tried to make a fortune, toe maak hy ses miljoen se twintigrandnote sonder watermerk en dump die drukker in die Liesbeek met ’n gat in die kop om sy deel van die profit ook te kry. Toe vang hulle hom vir moord én die geld.”
Die soldate in die hoek begin weer papiere rondstoot.
“En dit is sy werk daardie?”
“Looks like it. Hy was die blouboekie-koning. Die bloues was makliker om te fake. Die seventies en early eighties was goeie jare …”
“Nog een vraag, Orlando.”
“Ek luister.”
“Dit is 1983. Ek het dollars. Amerikaans. Baie dollars. Ek wil huis koop en ’n wettige besigheid begin. Ek het rande nodig. Hoe maak ek?”
“Vir wie werk jy, Van Heerden?”
“’n Prokureur.”
“Kemp?”
Hy skud sy kop.
“Jy’s nou ’n P.I. vir ’n prokureur?”
“Vryskut, Orlando.”
“Dis laer as kreefkak, Van Heerden. Hoekom gaan jy nie terug Force toe nie? We need all the opposition we can get.”
Hy laat dit van hom afrol. “Dollars in ’83.”
“Dis lank gelede.”
“Ek weet.”
“Ek was nog small