Sy weet nie wat ’n kettingwinkelgroep is nie, maar haar pa gaan help om een te begin en dis waarom hulle Kaap toe moet trek. Haar pa het hulle in die sitkamer laat sit toe hy vir hulle die nuus vertel. Haar ma was baie stil en haar pa het gesê dit was nie ’n maklike besluit nie, maar dis ’n goeie geleentheid vir hulle.
“Die Kaap het goeie skole.”
Haar ma was ’n rukkie stil en toe knik sy. “Dit sal nie maklik wees nie, want ons almal maak diep wortels, maar die Kaap het sy eie bekoring en ek is seker dit sal ’n interessante nuwe ervaring wees.”
By die losieshuis bly hulle in die kar sit terwyl haar pa eers alleen ingaan en sy sien hoe haar ma die plek bekyk. Dit staan styf tussen ander huise ingedruk.
“Hier is nie eers plek om spore te trap nie,” hoor sy haar ma sag mompel toe haar pa terug in die kar klim.
“Drie maande is darem nie ’n leeftyd nie,” paai haar pa en dan beduie hy dat hulle moet afklim. Op die stoep staan ’n groterige vrou met ’n wolfhond langs haar. Sy sê iets vreemds vir die hond en die hond gaan lê by haar voete.
“Waarom praat sy Duits met die hond,” wil haar ma weet toe hulle in die kamer kom, maar haar pa weet nie.
Hulle het twee kamers in die losieshuis. ’n Grote waar haar ma-hulle slaap en ’n kleiner een vir hulle drie kinders. Die eerste nag lê en luister sy na al die geluide wat sy nie ken nie. Dis ook vreemd om weer saam met iemand in ’n kamer te slaap. By die huis het hulle elkeen hul eie kamer gehad. Die volgende oggend lyk alles vreemd en sy sien haar ma het nog nie ophou kyk nie. Voor die huis staan ’n lukwartboom met klein vruggies aan. Die vrou met die wolfhond sê ’n mens kan die vruggies eet, maar toe sy probeer, spoeg sy dit uit, want dit smaak nie vir haar lekker nie. Sy hou van die stroopsoet sultanakorrels wat hulle somermaande onder die groen wingerdblare pluk.
Die grond agter die huis is sanderig en hoe hulle ook al probeer, hulle kan nie klei daarmee maak nie. Op die ou end vang hulle maar van die baie slakke wat daar is en probeer met hulle resies jaag. Daar is soveel slakke dat elkeen meer as een span kan inskryf. Sy mis grond, dink sy toe sy daardie aand in die bed lê. Veral wanneer die grond nat is, dan ruik dit so lekker dat sy soms sommer ’n stukkie daarvan in haar mond sal sit. Hierdie sand ruik na niks.
Die nuwe skool is nie ver van die losieshuis af nie en haar ma stap soggens saam met haar en middae kom haal sy en haar boetie haar weer. Hulle kom vroeër as die groter kinders uit en daarom kan sy nie saam met Boeta loop nie. Hy het in elk geval reeds weer maats gemaak saam met wie hy middae van die skool af stap.
“Waarom dra jy ’n blou rok?” Die meisie is saam met haar in die klas, maar is langer en groter en sy moet opkyk na haar toe.
“Ek kom van ’n ander skool af.”
“Waarom koop jou ma nie net vir jou ’n groen skoolrok nie?”
“Ek weet nie.”
“Ons is nie seker of ons na die drie maande hier gaan aanbly nie,” sê haar ma toe sy die middag vra. “As iemand vra, sê vir hulle die skoolhoof het gesê julle mag eers met julle ou skoolklere kom. Die kwartaal is te kort om nou ’n klomp nuwe klere te gaan koop.”
Sy is gereed met haar antwoord toe die meisie haar die volgende dag weer vra, maar haar verduideliking is blykbaar nie goed genoeg nie, want die meisie skud haar kop.
“Jy lyk snaaks met die blou skoolrok. As ek jy is, bly ek maar liewer by die huis.”
Sy beny haar boetie wat nog nie skool toe gaan nie en bedags by die huis kan bly. Hier en daar probeer iemand vriendelik wees, maar die meeste kinders het reeds deur die jaar groepies gevorm en daarom verkies sy dit om pouses alleen in die vierkant haar toebroodjie te eet. Dan kan sy kyk wanneer die groot vliegtuig oorkom. Hy is so laag dat sy al die wiele kan sien en vir daardie paar oomblikke is dit asof sy verder as die skoolmuur en die losieshuis se sandgrond kan kyk.
Naweke sorg haar pa dat hulle rondry en die Kaap sien.
“Die Kaap is ’n verleidelike plek,” sê haar ma eendag toe hulle teen ’n steil straatjie teen die berg uitry en afkyk oor die see. “Die Noordweste het aardse kleure, maar hierdie is ’n speelse plek met al die verskillende kleure en geure en aksente.”
Die mense in die Kaap lyk vir haar anders as dié waaraan sy gewoond is. Waar hulle vandaan kom, is dit asof die mense dieselfde skerp kante van die kliprantjies het en hulle lywe is dikwels riemdun en laat haar aan ’n wildsbok dink. En om hulle oë het die son diep plooie getrek. Hier lyk die mense sagter, ronder en hulle praat ook anders. In die Noordweste praat die mense baie mooi en duidelik, byna asof hulle die woorde daar ver in hulle kele gaan haal en dan met hulle tonge so aanrol tot op die lippe. Hier is dit of die woorde sommer so los op die voorpunt van hulle tonge lê. Baie is ook vinnig van tong. Sy luister vir hulle wanneer hulle op ’n Saterdag Parade of blommemark toe gaan. En sy sien hoe party mense gaan stilstaan en dan lag.
In die klas het hulle nou die dag ’n gediggie geleer:
Ma’ mêrim, pô-pô, pô-pô en banana
en juicy drywe yt die hartjie van die Kanaän,
of hoe fancy die mêrim so ’n vy . . .
Almal het gelag.
Hulle eet saans halfses in die losieshuis se eetkamer. Dis ’n groterige vertrek met ’n boogvenster wat straat toe kyk. Dis baie vroeg en haar ma koop brood waarmee sy later saans vir hulle toebroodjies in die kamer maak wanneer hulle weer honger word. Maar op ’n dag ontdek haar ma ’n klein restaurantjie nie ver van die losieshuis af nie en toe hulle die volgende aand weer honger word, laai haar pa almal in die kar en hy gaan koop vir hulle ’n heelgebraaide hoender. Van toe af kan hulle nie wag vir die uitstappie nie en hulle raak nooit moeg vir die hoender nie. Haar ma sê hulle is op soek na trooskos omdat hulle nie in hul eie huis woon nie. Soms hoor hulle hoe kom snuffel die wolfhond by die deur terwyl hulle die hoender sit en eet. Haar pa sê die eienaar van die restaurant is ’n Italianer en sy wonder of hy nie dalk van Meisie se pa familie kan wees nie. Hoeveel Italianers is daar dan in Suid-Afrika?
Aan die einde van daardie skooljaar besluit haar ouers om oor die berg tot in die Breëriviervallei te trek. Dit is naby genoeg aan die stad vir haar pa wanneer hy vergaderings moet bywoon, maar ver genoeg dat ’n mens weer die sterre kan sien. En op die groot dorpserf is dit nie sanderig nie. Hulle kan weer modder maak.
“Ek het Kalahari-kinders,” sê haar ma wanneer mense vra. “Hulle is gewoond om wyd te speel.”
Hier is ook ’n rivier. Van die huis se stoep af kan hulle die effens groener soom sien, maar dis nie so opsigtelik soos daar in die droë wêreld nie. En tog is sy altyd bewus daarvan en wanneer dit in die winter vir ’n week of wat onverpoos reën en die sneeu plek-plek op die berge smelt, oorstroom die rivier ook sy walle. Dan laai haar pa hulle in die kar om te gaan kyk. Hulle is dikwels die enigstes daar. Dis nooit so vinnig en raserig soos die Grootrivier nie. Die vloei is vlakker, wyer, stadiger.
“Julle is niks gewoond nie,” spot haar maats soms as sy vertel hulle het na die rivier gaan kyk. Dan probeer sy verduidelik van droogte wat ’n mens kan sien en van plantjies wat net na die reën opkom. Maar mense wat op sagter plekke woon, verstaan nie altyd nie.
Haar nuwe skool is ’n meisieskool en sy wens elke dag sy kan liewer by die huis bly. Sy is nie gewoond aan soveel meisies nie. Hulle stemme klink anders en hulle praat ander dinge as die seuns.
“Hulle maak my bang,” sê sy toe haar ma haar vra. “En ek verstaan hulle nie altyd nie. Die een dag praat hulle met my, maar die volgende dag hardloop hulle weg as ek nader kom.” Wat sy nie vir haar ma of enigiemand anders vertel nie, omdat sy bang is hulle lag vir haar, is die droom dat sy saam met haar broers kan skool toe gaan. Net sy. Dis altyd moeilik wanneer sy na so ’n droom wakker word.
Van die vroue wat by haar pa-hulle werk, dra lang doeke oor hulle hare. Hulle lyk soos die bruin mense, maar haar pa sê hulle is Moslems en hulle gaan na die kerk met die ronde torinkie waar ’n man met ’n lang wit rok soms