(daw.) – mnie. [przypis edytorski]
60
ex abundantia corolis (łac.) – z nadmiaru serca. [przypis autorski]
61
uncja – jednostka wagi lub objętości, ok. 30 g; uncyj – dziś popr. forma: uncji. [przypis edytorski]
62
malocchio (wł.) – „złe oko”, urok. [przypis edytorski]
63
duszny – tu: duchowy. [przypis edytorski]
64
szkoła krakowska wydaje męże mądrością sławne – szkoła krakowska wydaje ludzi sławnych ze swojej mądrości. [przypis edytorski]
65
zaliż (daw.) – czy, czyż. [przypis edytorski]
66
dziejopis jego robi wzmiankę, że „w czepcu rad chadzał” – J. L. Decius, De Sigismundi regis temporibus. [przypis autorski]
67
szuba (daw.) – futro, długie zimowe okrycie podbite futrem. [przypis edytorski]
68
bramowany (daw.) – obszyty lamówką; por. obramowanie. [przypis edytorski]
69
soból – zwierzę futerkowe z rodziny łasicowatych. [przypis edytorski]
70
probierz – miernik, punkt odniesienia, służący za podstawę oceny. [przypis edytorski]
71
robótka – drobna praca ręczna, wykonywana przez kobiety wyższego stanu: szycie, haftowanie, szydełkowanie itp. [przypis edytorski]
72
kosa (tu daw.) – warkocz. [przypis edytorski]
73
dwie oczy – dziś: dwoje oczu. [przypis edytorski]
74
Sama tylko Alcyna wszystkich zaś pięknością (…) – przekład Piotra Kochanowskiego. [przypis autorski]
75
Morisco!… Dio mio… sono morta (wł.) – umieram, o mój Boże, nie żyję. [przypis edytorski]
76
Santa Margueritta! San Giorgio! Diffendete mi! (wł.) – święta Małgorzato, święty Jerzy, ratujcie mnie. [przypis edytorski]
77
poverino mio (wł.) – mój biedaku. [przypis edytorski]
78
carissima bellezza mia (wł.) – moje najdroższe śliczności. [przypis edytorski]
79
guardate che disgrazia (wł.) – spójrzcie, co za nieszczęście. [przypis edytorski]
80
la mia povera bestiolina (wł.) – moje biedne zwierzątko. [przypis edytorski]
81
briganti (z wł. brigante) – bandyci, łobuzy, zbóje. [przypis edytorski]
82
maladetti (z wł. maledetto) – przeklęci. [przypis edytorski]
83
questa canaglia di Cristophoro, il piccolo barbaro (wł.) – ten łobuz Krzysztof, ten mały barbarzyńca. [przypis edytorski]
84
mi rammento giá (wł.) – już sobie przypominam. [przypis edytorski]
85
certissimo (wł.) – na pewno. [przypis edytorski]
86
bakałarz (daw.) – nauczyciel. [przypis edytorski]
87
kałabania (z ukr. a. białorus.) – kałuża; tu: tarapaty, kłopoty. [przypis edytorski]
88
chyżo (daw.) – szybko. [przypis edytorski]
89
expedite (łac.) – biegle, dokładnie. [przypis edytorski]
90
krotofila a. krotochfila – żart, dowcip; farsa. [przypis edytorski]
91
za parę werbów (z łac. verbum: czasownik, słowo) – z powodu kilku czasowników, tj. z powodu opuszczonej lekcji łaciny. [przypis edytorski]
92
dworować – kpić, żartować z kogoś. [przypis edytorski]
93
kołpak – tu: wysoka czapka bez daszka. [przypis edytorski]
94
korbacz (daw.) – bat, bicz; uderzenie biczem. [przypis edytorski]
95
przecz (daw.) – dlaczego. [przypis edytorski]
96
polepa – warstwa gliny lub gliny z sieczką kładziona jako uszczelnienie. [przypis edytorski]
97
k'tobie a. ku tobie (daw.) – do ciebie. [przypis edytorski]
98
wiatra – dziś popr. forma: wiatru. [przypis edytorski]
99
bucić się (daw.) – pysznić się, przechwalać się. [przypis edytorski]
100
Schiocchi senza vergogna! Somari! (wł.) – głupcy bez wstydu, osły. [przypis edytorski]
101
alboli (daw.) – lub też. [przypis edytorski]
102
concorso (wł.) – konkurs, konkurencja. [przypis edytorski]
103
ad acta (łac.) – do działania. [przypis edytorski]
104
antykamera – poczekalnia lub przedpokój przed sypialnią. [przypis edytorski]
105
kataplazm – gorący, wilgotny okład. [przypis edytorski]
106
mieszkać (tu daw.) – zwlekać. [przypis edytorski]
107
balwierz (daw.) – fryzjer; Midasowy balwierz (mit. gr.) – król Midas został ukarany przez bogów oślimi uszami, o czym wiedział tylko jego fryzjer. Ten, zmęczony ukrywaniem tajemnicy, wykopał dołek w piasku i do niego wyszeptał sekret, a następnie zasypał. W tym miejscu wyrosła trzcina, a z jej szumem na wietrze tajemnica króla Midasa rozniosła się po świecie. [przypis edytorski]
108
pomnieć (daw.) – pamiętać; zwracać na coś uwagę. [przypis edytorski]
109
zabaczyć (daw.) – zapomnieć. [przypis edytorski]