Lekarz zbiera informacje o tych odchyleniach, posługując się badaniem podmiotowym, czyli wywiadem lekarskim, i badaniem przedmiotowym, tzn. oglądaniem, obmacywaniem, opukiwaniem i osłuchiwaniem. Wstępna analiza danych aktywujących z badania podmiotowego i przedmiotowego pozwala lekarzowi postawić wstępną hipotezę diagnostyczną, tj. rozpoznanie. Ma ona charakter roboczy. Lekarz weryfikuje ją, różnicując z podobnymi zaburzeniami przez: a) ponowną analizę danych z badania podmiotowego i przedmiotowego; b) korzystanie z badań pracownianych – biochemicznych, patomorfologicznych, elektrofizjologicznych, obrazowych, czynnościowych i psychologicznych (tamże).
Ponowna analiza danych oznacza rozpoznanie ostateczne, czyli przypisanie jednostki chorobowej pacjentowi. Rozpoznanie określa wybór metod terapii: farmakologicznych, chirurgicznych, radioterapeutycznych, fizjoterapeutycznych lub psychoterapeutycznych (tamże)14. Pacjentem zajmuje się cały zespół specjalistów, dla którego lekarz stanowi ośrodek decyzyjny. Wśród nich szuka swojego miejsca kontakt terapeutyczny człowieka z psem, zwany kynoterapią albo dogoterapią. Mamy nadzieję, że znajdzie on swoje miejsce w skomplikowanych formach pomocy człowiekowi w potrzebie, jaką jest choroba somatyczna lub zaburzenia psychiczne.
TABELA 1. Choroby odzwierzęce i alergiczne związane z kontaktem z psem
Źródło: opracowanie własne.
Bibliografia
Barbaro de, B. (red.) (1999). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Błachut, J., Gaberle, A., Krajewski, K. (2006). Kryminologia. Gdańsk: Arche.
Bradshaw, J. (2012). Zrozumieć psa. Jak być jego najlepszym przyjacielem. Przeł. E. Abłamowicz. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Brown, S.K., Pedersen, N.C., Jafarishorijeh, S., Bannasch, D.L., Ahrens, K.D., Wu, J.T., Okon, M., Sacks, B.N. (2011). Phylogenetic distinctiveness of Middle Eastern and Southeast Asian village dog Y chromosomes illuminates dog origins. PLoS One, 6 (12), e28496.
Brown, T.A. (2009). Genomy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brzask, A. (2008). Homoseksualizm u mężczyzn. Aspekty psychologiczne, psychiatryczne i ewolucyjne. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.
Buss, D.M. (2014). Ewolucja pożądania. Jak ludzie dobierają się w pary. Przeł. B. Wojciszke. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Chrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Coren, S. (2008). Tajemnice psiego umysłu. Przeł. A. Redlicka. Łódź: Wydawnictwo Galaktyka.
Davis, N.E., Forsyth, D.M., Triggs, B., Pascoe, C., Benshemesh, J., Robley, A., Lawrence, J., Ritchie, E.G., Nimmo, D.G., Lumsden, L.F. (2015). PLOS One,10(3), e0120975.
Droszcz, W., Grzanka A. (2010). Astma u młodzieży i dorosłych. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Freedman, A.H., Gronau, I., Schweizer, R.M., Ortega-Del Vecchyo, D., Han, E., Silva, P.M., Galaverni, M., Fan, Z., Marx, P., Lorente-Galdos, B., Beale, H., Ramirez, O., Hormozdiari, F., Alkan, C., Vilà, C., Squire, K., Geffen, E., Kusak, J., Boyko, A.R., Parker, H.G., Lee, C., Tadigotla, V., Wilton, A., Siepel, A., Bustamante, C.D., Harkins, T.T., Nelson, S.F., Ostrander, E.A., Marques-Bonet, T., Wayne, R.K., Novembre, J. (2014). Genome sequencing highlights the dynamic early history of dogs. PLOS Genetics, 10(1), e1004016.
Giza-Poleszczuk, A. (2005). Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Grynter-Ziencina, B. (2002a). Obleńce. W: A. Deryło (red.), Parazytologia i akaroentomologia medyczna (s. 237–279). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grynter-Ziencina, B. (2002b). Tasiemce. W: A. Deryło (red.), Parazytologia i akaroentomologia medyczna (s. 200–237). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Horowitz, A.A. (2015). Oczami psa. Co psy wiedzą, myślą i czują. Przeł. M. Bugajska. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Jobling, M.A., Hurles, M., Tyler-Smith, C. (2004). Human Evolutionary Genetics. Origin, Peoples & Disease. New York: Garland Publishing.
Kajfasz, P. (2007). Rabdowirusy, wścieklizna. W: J. Cianciara, J. Juszczyk (red.), Choroby zakaźne i pasożytnicze (s. 561–566). Lublin: Wydawnictwo Czelej.
Kornaś, J., Medwecka-Kornaś, A. (2002). Geografia roślin. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kurcz, I. (2005). Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Lityńska-Zając, M., Wasylikowa, K. (2005) Przewodnik do badań archeobotanicznych. Poznań: Wydawnictwo Sorus.
Piekarowicz, A. (2004). Podstawy wirusologii molekularnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pietras, T. (2014). Współczesne nurty terapii rodzin. W: I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny (s. 527–534). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Shyne, A., Block, M. (2010). The effects of husbandry training on stereotypic pacing in captive African wild dogs (Lycaon pictus). Journal of Applied Animal Welfare Science, 13, 56–65.
Strelau, J. (2015). Różnice indywidualne. Historia – determinanty – zastosowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej.
Weiner, J. (1999). Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Willoughby, R.E. Jr. (2015). Rabies: Rare human infection – common questions. Infectious Disease Clinics of North America, 29, 637–650.
2
Społeczny obraz psa w systemach religijnych, filozoficznych i kulturowych
Społeczny obraz psa nie jest tożsamy na całym świecie. Różnice w odbiorze tego zwierzęcia wynikają z odmiennych wierzeń religijnych bądź uwarunkowań kulturowych, na które z kolei wywarła przemożny wpływ filozofia. Nie sposób oddzielić przy tym społecznego obrazu psa od tego, jak postrzegamy zwierzęta w ogóle. Dlatego w niniejszym rozdziale poruszymy także ten aspekt.
Wielki rumuński filozof, indolog i religioznawca Mircea Eliade skonstatował, że „człowiek bez religii nie byłby już człowiekiem” (Eliade, 2007, s. 5). Ta krótka sentencja bardzo trafnie oddaje skalę oddziaływania religii na życie pojedynczych jednostek, w tym nawet ludzi niewierzących. Nie sposób przecież zaprzeczyć, że zarówno ateiści, jak i agnostycy mają wewnętrzny kręgosłup moralny, który zaczerpnęli z różnych konfesji (np. chrześcijaństwa czy buddyzmu). Eliade twierdził, że religia nie jest bytem historycznym, lecz integralną częścią naszej świadomości (Eliade, 2011).
W czasach prehistorycznych, kiedy postępował proces hominizacji, zwierzęta były postrzegane dwojako: po pierwsze, jako pokarm, po drugie, jako rywal w jego zdobywaniu. Poza tym drapieżniki, do których zaliczamy przodka psa – wilka, stanowiły realne zagrożenie dla życia ludzi pierwotnych. Uosabiały one siłę nieujarzmionej przyrody. Dlatego często ludy pierwotne nadawały bóstwom lub demonom postać odzwierzęcą, co nazywamy teriomorfizmem. Wierzono również, że w zwierzę może wniknąć dusza zmarłej osoby. Warto podkreślić, że myśliwi w epoce paleolitu zabijali jedynie tyle zwierzyny, ile było niezbędne do przeżycia (Haeckel, 1959). Tym samym polowanie nie miało na celu bezmyślnego eliminowania zwierząt z ekosystemu, jak to się często dzieje dziś. W wielu krajach łowiectwo stało się bowiem ekskluzywnym hobby dla elity, która – rzecz jasna – nie strzela do zwierząt z głodu (Liszewski, 2014). Paradoksalnie, jedynie część kłusowników poluje z rzeczywistej biedy