Wyspa dusz. Johanna Holmström

skoro świt, żeby wspólnie z pomocnicami wydoić krowy. Kiedy opiera czoło o ciepły bok zwierzęcia i wsłuchuje się w jego długie, spokojne oddechy w silnym ciele, czuje wspaniałą żywotność. Znów doświadcza radości z tego, jak mleko spływa jej między palcami i strzyka do rozśpiewanego wiadra. Ta mleczna pieśń miesza się z muczeniem krów, ze ściszonymi głosami kobiet, z miękkim i wcale nie złowieszczym zmęczeniem, z poczuciem, że jest porządnym, pracowitym człowiekiem, który wstaje wcześnie na użytek zwierząt i ludzi. Wtedy znów wraca do chałupy nad rzeką, aż do ostatniego półrocza, wiosny, kiedy na moment z powrotem odnalazła radość, światło, życie, gdy podjęła pracę jako służąca w gospodarstwie Löfströmów, a ta decyzja oznaczała koniec.

      Początkowo zmiana wprowadziła coś pozytywnego. Kristina uwolniła się od chałupy, nagle miała dokąd iść. Drzwi prowadziły nie tylko na podwórko, ale też na zewnątrz, na pola, łąki, do lasów, do wspólnego napięcia i zapału spowodowanego wiosennymi zasiewami na wielkiej posiadłości Löfströmów, do plotkowania i radosnego trajkotania z dojącymi w długiej, szerokiej oborze. Poczucie miejsca. Przynależności. Pożytku. Wspólnoty. Radość, która ją wypełniła, gdy świat na nowo się dla niej otworzył, spływała także na życie w domu. Powietrze w chałupie zrobiło się lżejsze. Dostawała do ręki zapłatę za wykonaną pracę, po raz pierwszy od dawna poczuła, że może im się jakoś ułoży. Ale próba wydostania się na świat okazała się wspinaczką po naoliwionym słupie. Musiała zostawić dzieci pod czyjąś opieką, co kosztowało niemal całą jej pensję. Mimo to nie poddawała się, zmiana jej nastroju sprawiła, że Einari zamarzył o przyszłości i zaczął myśleć o morzu. Spróbuję swoich sił, powiedział. Lukas Miettinen rozmawiał o nim z kapitanem Hammarem, mieli popłynąć aż do Kapsztadu. Kristina nawet nie wiedziała, gdzie to jest, ale Einari jej wyjaśnił. Bardzo daleko. Tyle zrozumiała.