Нахана йукъахь цхьаццанхьа гIовгIанаш йевлира резабоцуш. Амма, Iаьлбага куьг хьалалаьцча, тапъаьлла дIатийра уьш.
– Ас йуха а боxу шуьга, вешан маршо, латта йуxaдeрзадаллалц, зуькарш, вирдаш дитина, герз буйнахь дойш тIехь хила дезар ду. Дийнахь а, буса a. Толам баккхалц йа Iожалло леццалц. Цхьа а тайпа чІeIaмaш ма хезийла суна! ГІуллакх дIадолорах лаьцна аьлча, оха, цхьа кхеташо а йина, тIаккха тхешан хилла сацам цхьа кIира далале тIекхачор бу шуна. Со дерриг аьлла вели.
Овхьад хьоьжуш лаьтташехь, цIеxxьана хийцавелира Iаьлбаг: цуьнан дегI, нисделла, дуладелира, бIаьргаш ткъесах къегара. Баттара даьккхина детица кхелина тур хьала а лоцуш, цо элира.
– КІeнтий! Илли ала вай – вешан дайн илли!
Нахана йукъахь шовкъe маьхьарий девлира. Амма уьш дIатедира, оцу адамийн маьхьарий къардеш, доладеллачу Нурхьаьжин озо:
Тхо цкъа а цхьанненна
Къарделла совцур дац,
Маршо йа Іожалла –
Шиннах цхьаъ йоккхур йу…
– Къена лом, Солтмурд, хьо стенна лаьтта йуьстах? – цуьнгахьа вирзира Iаьлбаг. – ТIexилахьа, Солтмурд!
Солтмурдан хьаьрса мекхаш делакъежира, айъаделира, хьаьжа тIера хебарш шарделира, шен андий цеpгaш гучу а йохуш, мохь туьйхира цо:
Мокхазан ламанаш,
Даш хилла, лаларах,
МостагIийн арданго
Тхо гуора эгор дац!
– Сайдул-Хьаьжа! Лорса-Хьаьжа! Цкъа а къона ца хилла шу? Шаьш нохчийн халкъан кIентий хилар гайтийша аш а!
Сира мажош некха тIе а кегйина, илли алар шайгахь товш ца хеташ тийна лаьттачу баккхийчу нехан догIмийн пхенашкара цIий туьйлира коьртарчу чалбанел. Мекхаш а шардина, аьрру куьйгаш лере а лаьцна, йуккъера дIадолийра цара беpахь дуьйна шайна дагахь Iемина халкъан турпала илли:
Бос Iаьржа ва латта
Молxанах лелхарах,
Тхешан сий доьхкина,
Тхо лаьтта доьрзур дац!
– Айде, кIентий!
– Маршо йа Іожалла!
Мацалло хьовзадаxь,
Орамаш дуур ду.
Хьогалло тхаьш бIарздахь,
Бецан тхи мийра ду!
Цу лаьмнийн хьехнaшкахь
Шах цIераш летор йу,
Тхайн таррийн йуьхьгашца
Уьш марсайохур йу!
– XIейт, гора, Къайсар, йаI!
…ХIoьънаша зарзйина
Тхайн чорда башлакхаш
Къоначу воIарийн
Белшаш