Die staalkaste langs die muur aan die oostekant huisves verskillende sterktes galgtoue. In die middel van die vertrek is ’n tafel. Die huilende Hansie Horrelpoot was by tien teregstellings teenwoordig. Daardie arme mense roep al jare lank om wraak. Maar daar is ook ander gevalle waar straf uitgedeel moet word, aan dié wat die drakoniese reëls neergelê het waarvolgens die teregstellings uitgevoer is. Die derde en die vierde geslag van dié wat My haat, sê die Woord mos.
Marx is ’n goeie student – leergierig, en bowenal verbitterd. Gabriël het aangebied dat as dinge reg verloop, die Tabernakel sy studiekoste sal dek, maar die jong man stel nie meer belang nie. Hy weet dat Marx nou plesier vind in die jagtery. Hy verstaan ook dat bloot sy ondersteuning nie salf op Marx se wonde kan wees nie. Hy is jonk en trots en die onderbreking van sy studies is ’n persoonlike vernedering. Dis góéd dat die gevoel van onreg ook in hom wortel geskiet het.
Wat nou voorlê, is die teregstelling van Anton Vermeer. Die politikus. Die vurige kampvegter vir gay regte – iets waarmee die ANC-regering skynbaar minder van ’n probleem het as wat al met ander se beginselsake in die verlede die geval was.
Hulle het albei navorsing gedoen via daardie wonderlike hulpmiddel, die internet. Alle inligting wat daar omtrent die dertigjarige Vermeer te vinde is, nagespoor. Hulle het saamgewerk, maar Gabriël was verbaas en beïndruk toe Marx hom ’n week gelede vertel hy en Anton is per e-pos in verbinding. Marx het aan hom geskryf om hom te bedank omdat hy soveel vir “sy soort mense” doen. Hom gevlei. Marx gebruik natuurlik net ’n Gmail-adres en ’n vals naam. Dinge het so vinnig gevorder dat hulle nou daagliks kontak het. Dit is veral op ’n spits gedryf omdat Vermeer na Johannesburg op pad is en Marx graag wil ontmoet.
Daar is ’n klop aan die skuur se deur. Gabriël maak eers seker wie dit is, nie dalk een van sy diakens wat oortree deur hierheen te kom nie, en sluit vir Marx oop.
Gou rapporteer die swart man: “Hy sal my laat weet watter tyd hy land. Dit moet dan gebeur, en klaar. Ons kry nie weer so ’n kans nie.”
Gabriël knik. Sy kaal kop blink in die lig. Net so blink die dik lense van sy bril, waardeur die blou van sy oë net-net waarneembaar is. Niks ontsnap sy blik nie. “Daar is min wat ek jou nou nog kan leer, behalwe die laaste bietjie afronding … Sê my, hoe goed hét jy Peter Moegeng geken?”
“Seker nie baie goed nie. Oupa was polities baie bedrywig. Hy was so lank weg en ek moes omtrent vier of vyf gewees het toe ek hom die laaste keer gesien het. My ouma het my later vertel hy was vlugtend voor die polisie en het by haar skuiling gesoek tot hy oor die Mosambiekse grens kon padgee. Hy was net ’n paar dae tuis, maar dit was genoeg tyd om vir sy kleinseun ’n seepkiskarretjie te bou. Dis seker hoekom ek daardie paar dae so goed onthou. Omdat hy so min by ons was, was dit so wonderlik ás hy daar was.
“Die vierde dag het die polisie by die huis opgedaag. Iemand in ons lokasie moes hom uitverkoop het. Die owerhede was altyd bereid om te betaal vir inligting. Hulle het hom weggevat Pretoria toe. My ouma het hom ’n paar keer in die tronk besoek. Nadat hy skuldig bevind is en die doodsvonnis oor hom uitgespreek is, kon sy hom elke dag sien, maar Pretoria is ver van Mokopane af – dit was natuurlik toe nog Potgietersrus. Tot die dag van my ouma se dood het sy elke jaar sy teregstelling herdenk. Dit het by my ook ’n gewoonte geraak. As ek eendag kinders het, sal ek hulle van dié dag leer. Hulle ook vat om die museum te besoek.”
“Marx …” Gabriël se stem is feitlik ’n fluistering, tog vul dit die skuur. Die jonger man kyk vraend na hom toe hy na die muur loop, een van die geraamde foto’s afhaal wat daar hang en daarmee terugkom tafel toe. Dis dieselfde een as wat in die galgmuseum hang, van die internet afgetrek en uitgedruk. “Jou oupa. Ek was daar die dag toe hy gehang is.”
“Wat?”
“Jy weet wat ek destyds moes doen. Die verskriklike goed wat ek gesien het. Jou oupa se lyding sal ek nooit vergeet nie. Die laksman het ’n fout begaan met die berekening van sy gewig, sy lengte en die afstand van die val. Jou oupa is nie dadelik dood nie. Sy nek het die val weerstaan, en hy was gillend van pyn. Ek hoor dit nou nog.”
“Hoekom vertel jy my dit?” vra Marx skor.
“Om jou te herinner hoe noodsaaklik dit is om voor die tyd alles haarfyn te beplan. Met jou oupa het hulle ’n fout gemaak. Hy moes weer opgehys word. Die tweede keer het dit gewerk en is hy dood verklaar. Sy nek was gebreek tussen die tweede en derde werwels. Nou het jy jou bereid verklaar om sy dood te wreek. Dus is dit tyd dat jy meer uitvind omtrent die presiese berekeninge.” Gabriël loop na die staalkas waarin die toue gebêre word, haal een uit en skakel dan die skerp lig aan wat op die staalbalk val. Hy wink Marx nader en wys vir hom die sewe poppe aan die staande klererak.
“Met jou vorige twee teregstellings het ek vir jou toue gegee wat ek geweet het reg was vir daardie mans. Ek het ’n oog daarvoor ontwikkel.”
Marx haal sy skouers op. “Hoekom gebruik mens nie maar net altyd die sterkste tou nie?”
Gabriël sug. “Want dit is ’n kuns. En ’n roeping. Ons neem dit ernstig op. Dié pop,” en hy beduie na die tweede een van links, “is naastenby dieselfde gewig en lengte as Anton Vermeer. En dié tou is veel moderner as wat hulle destyds gebruik het, maar dit weet jy al. Dit is perfek vir sy gewig. Maar daar is meer as dit. Ek wil hê jy moet heeltemal gereed wees vir wat jy gaan doen. Anders as met die vorige twee mans, is jy tog in ’n soort verhouding met hom …”
Marx se lag is amper ’n blaf. “Verhouding? Dalk wat hóm betref. Vir my is hy niks.”
“Tog, jy ken Anton Vermeer beter. Jy het hulle glad nie geken nie. Wanneer die oomblik kom, en ook in die tydjie vóór dan, sal dit alles vergemaklik as jy jou oupa se gille in gedagte hou. Jy moet jouself reg oriënteer. Soms is dit nodig om te haat. Dit maak jou sterk. Ek het dit lankal geleer, maar verstaan jy dit?”
“Pastoor, Vermeer beteken vir my niks meer of minder as die ander twee nie. Maar ek ken wel daardie gevoel. Die haat. Te lank al.” Marx frons. “Maar jy, pastoor? Wie is jy eintlik?”
“Ek?” vra Gabriël. “Bloot ’n pastoor. Een van baie. Maar my Meester het my ’n geleier gemaak. My wil geslyp sodat ek sy instrument kon word. Slegs deur die bestrawwing van sonde kan begenadiging plaasvind.” Hy draai weg. “Daar is nog iets wat jy hierdie keer sal nodig hê.” By die liasseerkas trek hy ’n laai oop. “Dit sal jou derde teregstelling wees, Marx, en die belangrikste een. Ek het twee nuwe dinge om jou mee toe te rus. Weet jy wat dié is?”
Hy hou ’n kort plastiekstaaf op. Toe Marx sy kop skud, druk Gabriël ’n knoppie en die wapen spoeg ’n elektriese straal. Die swart man skrik en spring agteruit.
“’n Taser, Marx. Ek moes lankal daaraan gedink het, want dit maak alles makliker. Ons is gelukkig dat ons tot dusver daarmee weggekom het. Niemand sal meer geslaan hoef te word nie. Ek het dit gebruik op my laaste geval – nommer vier – en dit werk perfek. Die wagte noem dit ’n skokstok. Maak kontak met die vel hier,” en hy beduie met twee vingers hoog teen sy nek, “en jy stel ’n man twintig minute lank buite aksie. Dit sal jou genoeg tyd gee hiervoor.”
Volgende hou Gabriël ’n plastiekhouertjie omhoog. “Dan moet jy hom merk. Ek het dit ook laas keer begin doen. Só verfyn ons ons kuns. Die een wat boete doen, moet ’n bewys daarvan dra.” Hy maak die houertjie oop. “’n Stempel. Onuitwisbare ink. Hierdie een is joune. Jy druk dit teen die vel, hierso.” Hy hou sy arm op om te demonstreer. “Net voor die oksel. Dit behoort nie maklik raakgesien te word nie – maar ons sal weet dit is daar. En God sal weet.”
“Dis soos ’n tatoe? ’n Kenteken?”
“Lees weer Openbaring, Marx. Met die wederkoms word sekere uitverkorenes gemerk. Die mense wat die boetedoeningslas moet dra vir ’n voorgeslag, sal ook gemerk word met die Engel van Geregtigheid se embleem.”
Marx neem die stempel. ’n Ronde blou profiel nie veel groter as ’n outydse posseël