Griessel gaan maak aantekeninge in die docket se C-afdeling en dan groet hy deur oop kantoordeure in die loop na sy kar toe.
Wanneer hy in sy baadjiesak reik na sy sleutels, kry hy die bossie van Johnson Johnson se woonstel. Hy besluit om dit nou te gaan deursoek. Alexa Barnard, die vrou in sy lewe, is in Johannesburg vir vergaderings met van haar platemaatskappy se musiekmense. Hy is nie lus om alleen by die huis te sit en kyk na snert op TV nie.
Hy ry Brackenfell toe.
* * *
Johnson se “woonstel” is ’n meenthuis in ’n kompleks, net ’n blok van die Sorgvry-polisiewoonstelle waar kolonel Mbali Kaleni tot ’n paar jaar gelede nog gewoon het.
Griessel parkeer op nommer 5 se plek, neem sy moordtas en loop tot by die voordeur met dieselfde nommer. Hy maak die tas oop, haal die forensiese handskoene en die klein Canon Powershot uit, sluit die veiligheidshek en deur oop, vat weer die tas en stap in.
Maak die deur toe. Staan ’n oomblik.
Hy sal nooit gewoond raak aan die deursoeking van ’n moordslagoffer se huis nie. Daar is die verskriklike stilte, asof dié ruimte weet die eienaar kom nie weer terug nie, die ongemaklike gevoel dat jy steeds privaatheid skend, pal die spanning dat jy iets gaan miskyk, ’n bewysstuk kan bederf omdat jy nie weet waarvoor jy soek nie.
Hy begin met die sitkamer-eetkamer-kombuis, ’n oopplan-ontwerp met ’n bank, twee stoele, ’n koffietafel met ’n klompie DVD-houers van kinderflieks daarop. En ’n TV en Blu-ray-speler op ’n staander.
Geen skilderye nie, geen eetkamertafel nie, net die lang buffet teen die muur, en die ontbythoekie met drie kroegstoele by die kombuis. Hy neem foto’s van alles voor hy met die deursoeking begin.
Hy kry die sleutel vir die buffet se twee deure aan die bossie in sy sak.
Aan die linkerkant, borde en glase en koffiebekers en ’n paar kosbakke. En drank. ’n Kwartbottel Klipdrift, ’n halfbottel Three Ships, ’n paar klein bottels vonkelwyn en twee bottels rooiwyn, nog verseël.
’n Oomblik van sy demone in die oë kyk. Griessel sluit dit weer toe.
Aan die regterkant, ’n warboel van kabels en herlaaiers, ’n ou ADSL-modem, die boksie vir ’n LG-foon en oopgeskeurde koeverte met munisipale en selfoonrekeninge, kwitansies en ’n geheuestokkie.
Geen skootrekenaar nie.
Hy plaas die geheuestokkie in ’n plastiek-bewyssakkie, gaan soek dan deur die kombuiskaste en die yskas, daarna die twee slaapkamers. Die een was die kinders s’n. Daar is niks van belang in die kaste of bedlaaitjies nie.
In Johnson se kamer is die bed opgemaak, die ingeboude klerekaste redelik netjies. ’n Ou, mooi laaikas voor die bed. In die boonste laai is persoonlike dokumente – onder meer ’n ID-dokument, ’n rybewys wat die vorige jaar verval het, die egskeidingsbevel. Foto’s van die kinders. En ’n foto van die gesin toe dit nog heel was. Hulle sit op ’n rusbank – nie die een hier voor in die sitgedeelte nie. Johnson is in die middel, omring deur Robyn en die kinders.
Hy was ’n lenige man. Fiks. Aantreklik. Met ’n glimlag vol selfvertroue, ’n uitdrukking wat sê: Kyk, dís die lieflike goed wat die lewe vir my gegee het.
Terwyl hy alles stelselmatig deursoek en op die Canon vaslê, dink Griessel aan foto’s.
Sommiges lieg.
Dié een van die Johnson-gesin is omtrent drie jaar oud. Destyds dalk uitgestal op Robyn se lessenaar. Of teen J.J. se muur waar hy in Pretoria gebly het. Dit spreek van geluk en harmonie, dit profeteer ’n sprokiesverhaal.
En kyk waar is hulle nou.
Hy dink nie hy het sulke foto’s nie. Toe hy en Anna, sy eks, só oud was, het hy dag en nag gewerk by die ou Moord-en-Roof. Gewerk en gesuip. Sy lewe was ’n waas van geweldsmisdaad en drank. Die enkele foto’s wat bestaan, het hy geneem met ’n mik-en-druk wanneer hulle in April gaan vakansie hou het. Tien dae van soberheid by Langebaan of Hermanus se see, sy kop by die werk, sy hart by die brandewyn. Net Anna en sy dogter, Carla, en sy seun, Fritz, is op die foto’s. Die kinders uitbundig, gelukkig. En in Anna se oë – dalk verbeel hy hom dit in retrospek – ’n bietjie bang vir die monster in haar man, die posttraumatiese stres wat niemand destyds mooi verstaan het nie.
Dit was foto’s wat hul toekoms veel beter voorspel het. Want hy was afwesig.
Carla is nou twee-en-twintig. Sy het begin werk as ’n skakelbeampte op ’n wynlandgoed. Sy het drama geswot, maar sy kon nie werk in die vermaaklikheidsbedryf kry nie. Fritz is negentien en ’n tweedejaar by AFDA, die Kaapse filmskool wat Griessel nie kan bekostig nie. En Anna is getroud met ’n prokureur. Wanneer hy en Anna mekaar nou en dan sien, lyk dit altyd vir hom of sy verlig is dat sy verlos is van hom. En of sy haar ’n bietjie skaam vir sy styllose klere en sy apologetiese houding.
En hy verstaan dit.
Want hy is steeds net ’n poliesman, ’n rehabiliterende alkoholis, skaars agt maande droog, en sy grootste begeerte is om die ander rehabiliterende alkoholis in sy lewe te vra om met hom te trou. Die ring vir Alexa Barnard is gekoop, toegesluit in sy boonste laai by die werk.
Hy hou aan vir homself sê hy het haar nog nie gevra nie, want hy wil dit spesiaal maak. ’n Storie wat sy met trots en smaak sal kan oorvertel.
Maar die waarheid is: Hy is bang.
Bennie Griessel sug. Hy maak klaar, sluit en ry.
Hy het niks gekry nie.
7
Augustus. Daniel Darret. Bordeaux.
Daniel se lewe was doelbewus eenvoudig, vóór madame Lecompte en die geweld in die nag.
Hy werk as handlanger vir die meubelrestoureerder Henry Lefèvre. Die ou man met sy dik, silwerwit hare en snor is ’n geniale houttowenaar wat kosbare stukke uit die sewentiende en agttiende eeue só perfek kan regmaak dat Europa se grootste kenners van antieke meubels nie die herstelwerk kan raaksien nie.
Maar Levèfre het Asperger-sindroom. Sy brein lê op die sosiaal-problematiese deel van die outismespektrum. Hy maak geen oogkontak nie en het geen sin van of empatie met ander se gevoelens en bedoelings nie. Daarom is dit baie moeilik om saam met hom te werk. Kollegas voel gou dat hy hulle beledig, verneder of ignoreer, al is dit nie sy bedoeling nie. “Hy het net nie ’n filter nie, en hy dink dit is hoe almal is,” het sy vrou, madame Sandrine Lefèvre, vir Daniel gesê toe sy hom aangestel het. “Die handlangers hou net ’n week of twee, monsieur Darret, al betaal ons meer as die gewone salaris. As jy fyngevoelig is, moet jy maar vir my sê. Dan moet jy liewer ’n ander betrekking gaan soek.”
Sy bedryf ’n aangrensende oudhedewinkel in die Chartrons-buurt – Madame Lefèvre, Antiquités-Brocante – wat onder meer haar man se handewerk verkoop. Sy is ’n baie slim vrou.
Daniel het destyds vir haar gesê hy dink hy sal die Aspergers kan hanteer. En toe gee sy hom die betrekking – hoofsaaklik omdat hy groot en sterk is, en die salaris sonder kibbeling aanvaar het. En omdat sy net so desperaat was soos hy.
Dit het hom maande geneem om vrede te maak met die ou man se vreemde gedrag. Eindelik het daar ’n band tussen hulle ontwikkel, onuitgesproke, amorf en vreemd. Dit bestaan net in die stiltes van die werkswinkel, in die ritme wanneer net hulle twee saamwerk, en in die seldsame, vlietende flitse in Lefèvre se oë wat ’n sagter, meer akkommoderende taal praat.
En hy raak verlief op die Lefèvre-proses, om stukkende goed heel te maak.
* * *
Daniel staan elke weeksdag om ses op, drink sterk koffie, eet sy hawermout, gee die kat kos, maak die eenslaapkamer-woonstel skoon, was en skeer, en stap dan om sewe-uur na La Boulangerie op die Rue des Faures. Hy groet die bakkers op die naam, en hulle vir hom. Hy koop twee croissants en twee chocolatines. Laasgenoemde