Die toer is afgestel.
Vir baie in Suid-Afrika was dit ’n skok. Die Franse het op kort kennisgewing ingestem om die All Blacks te vervang, maar die skade was gedoen. Hoe gemaak as een van jou mees getroue rugbyvriende nie meer teen jou wil speel nie? Die regering van adv. B.J. Vorster het besef dit sal versigtige toegewings moet maak as dit nie wou hê Suid-Afrikaanse rugby moes soos ander sportsoorte in die woestyn van isolasie beland nie. Hy het (nie lank nadat hy gesê het die Engelse krieketspan sal nie in Suid-Afrika welkom wees met die gebore Suid-Afrikaner Basil D’Oliveira in sy geledere nie) ingestem dat die All Blacks Maori’s mag kies vir hul toer van 1970. Hulle sou as “honorary whites” in Suid-Afrika kon toer.
Die Springbok-span sou egter wit bly.
Die toegewing oor Maori’s was te veel vir sommige van Vorster se ondersteuners en het bygedra tot die skeuring in die NP wat tot die stigting van die Herstigte Nasionale Party in 1969 gelei het. Dit het later in dieselfde jaar ook baie duidelik geword hoe ongewild Suid-Afrika se rassistiese wette en sportbeleid werklik was toe die Springbok-toerspan van 1969–70 oral in Brittanje deur ongekende betogings begroet is.
Betogers het in hul duisende na die Springbokke se wedstryde opgeruk om hul teenstand teen apartheid te kenne te gee. Peter Hain, ’n Suid-Afrikaanse uitgewekene, was een van die protes-leiers. Betogers het met die polisie gebots, buite die Springbokke se hotelle geraas gemaak en voorwerpe soos spykers op velde gegooi. Daar is selfs vir die spelers se lewens gevrees.
Wit Suid-Afrikaanse propaganda, veral die radio-kommentaar van Gerhard Viviers, het die betogers probeer afmaak as nikswerd takhare wat betaal word om te betoog. Van hulle het nie juis daarvan gehou om hul (smerige en natuurlik lang) hare te was nie, is luisteraars wedstryd ná wedstryd vertel, en het glo nie eens geweet teen wie en waaroor hulle betoog nie. Sulke emosionele uitsprake het net die aandag probeer weglei van die ware probleme. Baie het van beter geweet.
Vir sommige het die prys van vriendskap met Suid-Afrikaanse rugby te duur begin word. Selfs jarelange tradisionele rugby-vriende het begin terugdeins van kontak met Suid-Afrika. Die wedstryd teen Skotland in 1969 was Suid-Afrika se laaste vir bykans 25 jaar teen die Skotte. Dié teen Wallis die laaste vir nagenoeg 24 jaar. ’n Springbok-span sou eers weer in 1992 welkom wees om in Engeland voet aan wal te sit.
Druk van dié aard het tot nog geringe toegewings gelei. Roger Bourgarel, die Franse vleuel, het in 1971 byvoorbeeld die eerste swart speler geword wat toegelaat is om in Suid-Afrika teen die Springbokke uit te draf. (Hy het ook diegene wat vas geglo het swartes is nie goed genoeg om teen wittes mee te ding nie op hul neuse laat kyk deur hul held, die veel groter Frik du Preez, op die hoekvlag plat te trek.) Maar geringe toegewings was lankal nie meer genoeg nie.
Die Springbok-toer deur Australië in 1971 het dít bewys. Die betogings was nóg erger as dié wat die Springbokke in 1969–70 verstom gelaat het. Vakbonde het geweier om die Springbokke se bagasie op lughawens te hanteer, botsings met die polisie was alledaags en wedstryde is ontwrig deur betogers wat op velde gehardloop het. Dit het só erg gegaan dat ’n noodtoestand selfs in die staat Queensland afgekondig is. Boonop het ses Wallabies in die openbaar verklaar hulle is nie bereid om teen die Springbokke te speel nie. Onder hulle was die vleuel Jim Boyce wat in 1963 self die gevolge van apartheid gadegeslaan het toe hy ’n lid van die destydse Wallaby-toerspan in Suid-Afrika was. Jim Roxborough het ook van standpunt verander oor Suid-Afrikaanse rugby ná sy ervarings op die Wallaby-toer van 1969.
Teenkanting van spelers was teen dié tyd nie meer vreemd nie. Die All Black-skrumskakel Chris Laidlaw het ná die toer van 1970 gereeld sy wrewel oor Suid-Afrika se rassebeleid in die openbaar te kenne gegee. Walliesers soos Carwyn James, John Taylor en Gerald Davies het ook geweier om teen die Springbokke te speel. Davies het in 1968 as lid van die Leeu-toerspan apartheid eerstehands ervaar. Dit het hom laat besluit om in 1974 uit Suid-Afrika weg te bly toe die Leeus ondanks al hoe hewiger teenstand in Brittanje weer in Suid-Afrika getoer het.
Die sport-deure het ná die Australiese toer al hoe vinniger vir Suid-Afrika begin toeklap. Die Springbokke se krieket-toer na Australië is afgelas en Gough Whitlam, Australiese premier, het in 1972 alle sportbande met Suid-Afrika verbreek. Die Springbokke en Wallabies sou eers 20 jaar later weer teen mekaar meeding. Die Springbokke was eers in 1993 weer welkom in Australië. Nieu-Seeland was ook nie langer bereid om in 1973 gasheer vir die Springbokke te speel nie.
In wit Suid-Afrikaanse rugby-geledere is al hoe meer planne beraam om dié teenstand te probeer ontlont. Dr. Danie Craven, president van die Suid-Afrikaanse Rugbyraad (SARR), was geen radikale hervormer nie. Sy plan was nooit om die Suid-Afrikaanse samelewing radikaal te verandeer of die heersende politieke stelsel te ondergrawe nie. Hy het wel besef sonder toegewings sal Suid-Afrika net al hoe meer geïsoleer word. Dit was noodsaaklik om spelers van kleur binne die beperkende raamwerk van die apartheidswette by wit rugby te betrek. Die Suid-Afrikaanse Rugbyfederasie (vir bruin spelers) en die Suid-Afrikaanse Rugbyvereniging (vir swart spelers) het saam met Craven-hulle gewerk.
Die South African Council on Sport (Sacos), wat hom sedert 1973 vir nie-rassige eerder as veelrassige sport beywer het, en die Suid-Afrikaanse Rugby-unie (Saru) wou nie geloofwaardigheid verleen aan sulke geringe hervormings wat steeds op gesegregeerde grondslag deur wit rugbybase gelei is nie. Saru het sy eie kompetisies gereël en sy eie verteenwoordigende spanne gekies. Enige kontak met die SARR en sy filiale was taboe. Saru kon spelers of beamptes skors as hulle net na wedstryde van die SARR-groep gaan kyk het. Rob Louw, ’n wit Springbok, is byvoorbeeld by geleentheid toegang tot die paviljoene by ’n Saru-wedstryd verbied. Spelers van kleur buite die Saru-kraal is as “tokens” en “honorary whites” bestempel. Skeldname soos “verraaiers” is ook gebruik. Saru het geglo aan die slagspreuk: Geen normale sport in ’n abnormale samelewing nie. Hoe kan jy, het Sacos en Saru tereg gevra, goed genoeg wees om saam met wittes te speel, maar nie agterna saam met hulle ’n paar drankies te drink of in dieselfde hotel as hulle te bly nie? Tensy jy jouself verneder deur by die regering te pleit om vir ’n rukkie as ’n “honorary white” erken te word.
Spanne soos die (bruin) Proteas en (swart) Luiperds is aan die begin van die 70s “beloon” met toere na Engeland en Italië. Hulle het ook teen die Engelse toerspan in 1972 en die Britse Leeus in 1974 gespeel. ’n Verteenwoordigende, veelrassige Suid-Afrikaanse span het eers in 1975 teen ’n oorsese teenstander gespeel toe Morné du Plessis die Suid-Afrikaanse-vyftiental teen die Franse toerspan op Nuweland op die veld gelei het. ’n Soortgelyke span het ’n jaar later teen die All Blacks gespeel toe die Nieu-Seelanders se toer saamgeval het met die wydverspreide swart jeugopstand wat by skole in Soweto begin het. Die Nieu-Seelanders se toer het ook tot ’n grootskeepse boikot van die Olimpiese Spele in Montreal deur Afrika-lande gelei. ’n Jaar later is gemengde Springbok-proefwedstryde vir die eerste keer gehou. Swart en bruin spelers het agterna verteenwoordigende spanne gehaal wat met die inwyding van die nuwe Loftus Versfeld in aksie was.
Maar die Springbok-span het wit gebly vir die toets teen ’n Wêreldspan op die nuwe Loftus in 1977.
Die eerste toer in die buiteland deur ’n veelrassige Suid-Afrikaanse rugbyspan het twee jaar later gevolg. Dié Suid-Afrikaanse Barbarian-span het uit agt wit, agt bruin en agt swart spelers bestaan. Dit is destyds as ’n groot deurbraak gesien wat veelrassige sport in Suid-Afrika betref en het volgens sommige die weg gebaan vir die Britse Leeus se toer van 1980 in Suid-Afrika. ’n Veelrassige Suid-Afrikaanse-vyftiental was weer dié jaar teen die Leeus in aksie. Errol Tobias het ook vir die veelrassige Junior Springbok-span uitgedraf wat in ’n voorwedstryd vir die vierde toets teen ’n Barbarian-span gespeel het. Hugo Porta, die bekende Argentynse losskakel, was sy teenstander. Die toeskouers in Pretoria het geen twyfel gelaat oor wie hulle gedink het dié tweestryd gewen het nie: Tobias is staande toegejuig vir sy sprankelspel. Nie lank daarna nie het die laaste skans in wit Suid-Afrikaanse rugby begin wankel toe Tobias die eerste swart Springbok in 89 jaar geword het. Craven het uiteindelik sy sin gekry nadat hy vroeër verskeie keer onder druk moes toegee toe hy swart verteenwoordiging in Springbok-spanne wou hê. (As ’n mens die rasse-indeling van die apartheidsregering wil volg, moet Tobias as die eerste bruin Springbok beskou word. Vir die bevrydingsbewegings was almal wat onder apartheid gely het swart genoem, totdat hulle ook enger begin dink het.)
Tobias