“Saans is ek besig, dok.
“En soggens?”
“Ek stap partykeer in die park. Daar bo by die reservoir.”
“Hoe gereeld?”
“Ek weet nie. Nou en dan. Een keer per week, miskien minder …”
Die probleem met dok is dat hy welsprekend is. En geesdriftig. Oor alles. Een van daardie positiewe “die glas is halfvol”-ouens wat nie rus kry voor hy jou geïnspireer het nie. “Ek het so vyf jaar gelede begin fietsry, Bennie. My knieë hou nie van draf nie, maar die fiets is sag op ’n ou man se ledemate. Ek het stadig begin, vyf, ses kilo’s ’n dag. En toe begin die ding my vang, want dis lekker. Die vars lug, die reuke, die son, jy vóél die hitte en die koue, jy sien dinge uit ’n ander perspektief, want jy beweeg teen jou eie tempo, dis asof jou wêreld tot ruste kom. Jy’t tyd om te dink …”
Toe raak hy hier ná dok se derde toespraak meegevoer en gaan soek einde Oktober vir hom ’n fiets. Op sy gewone manier: Bennie Griessel, Bargain Hunter, soos sy tienerseun, Fritz, hom versigtig spot. Eers die pryse van nuwe goed gaan navors by die winkels en twee dinge agtergekom – hulle is belaglik duur, en hy hou meer van die bonkige bergfietse as die maer moffie-resiesgoed. Toe gaan kyk hy by pandjieswinkels, maar alles is afgeleef, goedkoop Makro-gemors, selfs toe dit nuut was. Toe kyk hy in die Cape Ads en hy sien die advertensie – blommerige taal oor ’n Giant Alias, 27 ratte, superligte aluminiumraam, Shimano shifter en skyfremme, ’n gratis saalsakkie met gereedskap, gratis valhelm en “just one month old, original price R7 500, upgrading to DH”, wat die eienaar later vir hom oor die telefoon sê staan vir Downhill, asof hy presies sal weet wat dit beteken. En toe dink hy wat de fok, R3 500 is ’n helse bargain, en wat het hy die afgelope ses maande vandat sy vrou hom uit die huis uit geskop het vir homself gekoop? Niks. Net die sitkamerstel by Mohammed “Love Lips” Faizal se pandjieswinkel in Maitland. En die yskassie. En die baskitaar wat hy vir Fritz vir Kersfees wou gee, nog ’n Faizal-winskoop wat hy toevallig in September al raakgeloop het. Dis al. Noodsaaklike goed. Jy kan nie die skootrekenaar tel nie, want hoe anders moet hy met Carla kontak hou?
Toe dink hy nie aan Kersfees en al die uitgawes wat nog voorlê nie. Hy stry die fietseienaar met nog tweehonderd rand af en hy gaan trek die geld en hy gaan koop die ding en hy begin soggens ry. In sy ou rugbybroek en T-hemp en sandale en die koddige fokken valhelm en hy kom agter hy bly nie op die perfekte plek vir fietsry nie. Die woonstel is kwartpad teen Tafelberg se hang op. As jy afry see toe, moet jy terug op teen die bult. Of jy kan eers op ry, Kloofnek se kant toe, om later die af te geniet, maar ly sal jy ly. Hy’t dit amper ná ’n week gelos. Tot dok Barkhuizen vir hom die raad van “vyf minute” gegee het.
“Dis my strategie, Bennie. As ek nie lus is nie, sê ek vir myself: ‘Net vyf minute.’ As ek dan nie verder wil ry nie, draai ek om en ek kom terug.”
Hy het dit probeer – en nie een keer omgedraai nie. As jy eers aan die gang is, dan gaan jy aan. En einde November, toe raak dit skielik vir hom lekker. Hy het ’n roete gekry waarvan hy hou – net ná ses in die oggend, af met St. Johnsstraat, wederregtelik deur die Kompanjiestuin, voor die oorgretige sekuriteitswagte op diens is. Dan vat hy Adderley en hy waai vir die blommeverkopers by die Goue Akker wat voorraad van die bakkies aflaai en hy ry tot heel onder in Duncanstraat by die hawe, kyk watter skepe vandag by die kaai lê. Dan ry hy deur die Waterkant Groenpunt toe – en al langs die see af tot by Seepunt se swembad. En hy kyk vir die see en die berg en die mense, die mooi, jong, drawwende vroue met lang, sonbruin bene en wippende borste, pensionarisse wat doelgerig stap, ma’s met babas in stootkarretjies, ander fietsryers wat hom groet, ondanks sy primitiewe kleertjies. En dan draai hy om en hy ry terug, sestien kilometer in totaal en dit het hom goed laat voel. Oor homself. Oor dié stad, wat hy vir so lank net van die gatkant af gesien het.
En oor sy slim aankoop. Toe kom sy seun, Fritz, twee weke voor Kersfees en sê nee, hy’t besluit bass is nie meer vir hom nie, hy wil kitaar speel. “Lead guitar, Pa, jissie, Pa, ons het Vrydagaand vir Zinkplaat gesien, daar’s hierdie lead, Basson Laubscher, awesome, Pa. Effortless. Genius. Dis my droom, Pa.”
Zinkplaat.
Hy’t nie eens geweet daar bestaan só ’n orkes nie.
Dít nadat Griessel al amper twee maande lank die baskitaar wegsteek wat eintlik Fritz se Kersgeskenk moes wees. Toe moes hy weer met Hot Lips Faizal gaan praat, wat op dié kort kennisgewing net een kitaar gehad het, ’n fokken Fender, omtrent nog splinternuut en net so duur. En wat jy vir Fritz gee, moet jy vir jou dogter, Carla, ook stuur in Londen en toe’s hy skielik finansieel in sy moer in, want Anna laat hom onderhoud betaal soos ’n geskeide man en die manier hoe sy haar berekeninge gedoen het, is vir hom duister en hy het ’n sterk vermoede hy word gemelk, hy word geboor, want sy verdien goeie geld as assistent by die prokureurs. Maar as hy sy bek oopmaak, sê sy: “Jy het geld vir drank gehad, Bennie, dit was nooit ’n probleem nie …”
Die morele hoë grond. Sy het dit en hy nie. Daarom moet hy betaal. Dis deel van sy straf.
Maar dis nie die ding wat nou hier in sy buik draai nie.
Griessel sug en begin aanstap, terug na die moordtoneel toe. En as sy kop fokus op die groeiende skare van omstanders wat beheer sal moet word, herken hy skielik die nuwe onrustigheid hier binne.
Dit is nie sy seksdade, sy finansies of die honger nie. Dit is ’n voorgevoel. Asof dié dag ’n onheil in hom het.
Hy skud sy kop. Hy’t hom nog nooit aan sulke twak gesteur nie.
* * *
Die Metro-polisiemanne help met ywerige hande om ’n jong bruin vrou in ’n wit baadjie oor die skerp traliewerk van die muur te kry. Sy neem haar tas, knik haar kop in dank en kom na Griessel en Ndabeni aangestap. Hulle ken haar nie.
“Tiffany October,” sê sy en steek ’n klein handjie na Bennie uit. Hy sien dit bewe effens. Sy het ’n smal swartraambril op. Onder die grimering is spore van aknee. Sy is skraal, tengerig onder die wit baadjie.
“Bennie Griessel,” sê hy en beduie na die speurder langs hom. “Dit is inspekteur Vusumuzi Ndabeni. Dis sy toneel.”
“Noem my Vusi.”
“Aangename kennis,” sê sy en skud die swart speurder se hand.
Hulle kyk vraend na haar. Sy snap skielik: “Ek’s die patoloog.”
“Jy’s nuut?” vra Vusi ná ’n ongemaklike stilte.
“Dis my eerste solo.” Tiffany October glimlag senuagtig. Dik en Dun van Forensies kom nuuskierig nader om haar te ontmoet. Sy skud elkeen se hand hoflik.
“Is julle klaar?” vra Griessel ongeduldig.
“Ons moet nog die paadjie en muur doen,” sê Jimmy, die skraal een. Hy kyk vir sy korter kollega. “Bennie is nie ’n morning person nie.”
Griessel ignoreer hulle. Altyd iets te sê.
Tiffany October kyk af na die liggaam.
“Ai,” sê sy.
Die speurders sê niks nie. Hulle kyk net vir haar terwyl sy haar tas oopmaak, handskoene uithaal en by die meisie kniel.
Vusi kom nader. “Bennie, ek het vir die fotograaf gevra om foto’s te neem wat … nie die skade wys nie. Van haar gesig. Ek wil dit rondwys hier in Langstraat. Ons moet haar identifiseer. Miskien die foto’s vir die media ook gee. ”
Griessel knik. “Goeie idee. Maar jy moet druk op die fotograaf sit. Hulle is stadig …”
“Ek sal.” Ndabeni buk af na die patoloog toe. “Dokter, as jy so min of meer kan sê hoe lank sy al dood is …”
Tiffany October kyk nie op nie. “Dis te vroeg …”
Griessel wonder waar prof. Phil Pagel, die hoofpatoloog, vanoggend is. Pagel sou daar gesit het en vir hulle ’n skatting gegee het wat binne dertig minute