Heloise staan verstom.
“Is jy siek?” vra sy.
“Nee, ek is nie en ek sal alles doen wat ek jou belowe het.”
Kobie stap weg, baie tevrede met haarself, terwyl Heloise na Breggie toe vlug.
4
_____________
Breggie het besigheid
Juffrou Van der Westhuizen staan op die verhoog en kyk af op die see van jong gesigte in die groot saal.
Die eerste oggend van ’n kwartaal moet mens hulle altyd ’n bietjie langer as gewoonlik beskou met dié gedagte: Hoe sal dit hierdie kwartaal gaan? Sal alles goed afloop, sonder siekte of sonde?
Op die oomblik lyk die meisies gesond genoeg. Daar is tweehonderd of meer, en almal, van die grootste tot die kleinste, dra ’n donkerblou rok met swart kouse en swart haarlinte.
Voor staan die prefekte baie sedig en bedaard. Agter hulle staan die graadelf-meisies; goeie kinders, dink juffrou Van der Westhuizen, maar ’n bietjie sonder lewenslus. Met die graadtiens is dit anders, want in hul eerste ry staan ’n klompie meisies wat bekend is vir hul ondeundheid – Kobie, Elsabe, Tokkie Nel met haar rooi hare en opvlieënde geaardheid, Hannie Landsberg, Breggie se groot suster, Tienkie Duvenhage, ’n bietjie dromerig, Marie Dempers en Hilda Meintjies. Die maters van hierdie sewe het in graad nege agtergebly – Terrie, Bettie Botes en nog ’n paar wat vir die onderwyseresse ’n las was. Heel agter staan die kleintjies. Daar sien ’n mens in die eerste ry Heloise Malan se ernstige gesiggie en sagte bruin krulle, en Breggie met haar blou oë.
Ná die laaste lied gaan die meisies na hulle klaskamers toe. Juffrou Van der Westhuizen loop kantoor toe om haar pos oop te maak, voordat sy vir die matriekklas Engels gaan gee.
Maar sy sit skaars, toe aan die deur geklop word.
“Ja?” roep sy.
Breggie kom in, maak die deur versigtig toe en gaan voor die tafel staan. So vroeg in die oggend is sy nog skoon, net haar sokkies is al besig om af te skuif.
“Ja, Breggie?”
“Ek wil met Juffrou praat, asseblief.”
“Maar jy moet nou in jou klas wees. Kom sien my liewers na skool.”
Breggie bly staan.
“As ek klas toe gaan sonder om met Juffrou te praat, sal ek nie op my lesse kan kon … kon …”
“Konsentreer?” vra die hoof.
“Ja, Juffrou. Kon – … daardie woord wat Juffrou gesê het. Ek wil liewers nóú met Juffrou praat as Juffrou tyd het. Asseblief.”
Breggie is altyd beleefd en ’n bietjie styf. ’n Mens kry haar nie maklik sover om te lag nie. Vir haar is die lewe vol erns.
“Nou ja, as dit dan so moet wees! En wat gaan jy vir Juffrou sê?”
“Ek sal verskoning vra,” sê Breggie. Soos Kobie is sy nooit sonder ’n plan nie. “En as sy my tog wil straf, sal ek haar vra om my ’n stuk geskiedenis te gee om uit my kop te leer in plaas van uitskryfwerk, want met uitskryfwerk leer mens niks nie, maar as jy geskiedenis –”
“Ja,” onderbreek die hoof.
Sy het al geleer dat mens Breggie moet keer, want as sy ’n interessante tema het, kan sy ure aanhou praat.
“Nou goed, aangesien jy weet wat jy gaan doen. Wat wil jy dan van my hê?”
“Dis meneer Van Velde, Juffrou. Voor hy weggegaan het, het hy my gevra om iets te doen, maar hy het gesê ek moet eers met Juffrou praat, sodat ek niks kan doen wat verkeerd is nie, want hy is bang ek sal gestraf word. Ek is nie bang nie, maar hy is, en –”
“Ja, ja, meneer Van Velde is reg. Wat wil hy hê moet jy doen?”
“Dis sy weeshuis, Juffrou.”
“Watter weeshuis?”
“Dié waarvoor hy die geld gee, Juffrou. Hy het baie lank gelede daarmee begin, voor ek gebore is, sê hy, en daar is omtrent dertig kinders. Hy het gesê dat dit lekker sou wees as Juffrou party van ons soontoe sal laat gaan om met die kinders te speel – ek en Heloise en nog ’n paar – want hy sê hulle het nog nooit kinders soos ons ontmoet nie. Hy voel ’n bietjie sleg omdat hy self nooit daarheen gegaan het nie, maar tot nou toe het hy nooit iewers heen gegaan nie, net na Kaapstad vir sy besigheid, en –”
“Ja, ek weet.”
Almal in Maasdorp weet van die man wat jare lank stil en nors langs die skool gewoon het, totdat hy ’n kort rukkie tevore liefde en geluk gevind het.
“Maar waar is die weeshuis?”
“Dis hier in Maasdorp, maar ek weet nie waar dit is nie. Die naam is Marthaheim, want meneer Van Velde se dogtertjie wat dood is, was Martha, en –”
“Marthaheim! Ek ken die plek goed. Dis daardie kinders in die bruin rokkies wat julle elke Sondag in die kerk sien.”
“Dis baie lelike rokke, Juffrou.”
“Dis die beste wat hulle kan verwag. Dit kos baie geld om so ’n plek te onderhou. Dis wonderlik van meneer Van Velde om dit alleen te doen en nooit ’n woord daarvan te sê nie.”
“Bruin goed kos nie minder as roos of blou nie,” sê Breggie beslis. “En hulle hoef dit nie so lelik te maak nie, Juffrou,” voeg sy by. In haar opgewondenheid het sy byna haar goeie maniere vergeet.
Juffrou Van der Westhuizen glimlag. Breggie se ouderwetse manier van praat amuseer ’n mens.
“En meneer Van Velde wil hê ek moet party van julle soontoe stuur om met die kinders te speel? Hmm! Ek moet kyk … ek glo daar is ’n brief van hom by hierdie pakkie. Ek sal die hoof van die inrigting moet bel. Loop nou maar klas toe, Breggie, ons sal vanaand daaroor praat. Dankie dat jy my kom sê het.”
“Nie te danke nie, Juffrou.”
Die hoof lag en begin weer briewe lees.
Ja, daar is ’n brief van meneer Van Velde oor geldsake, want hy het die verband wat hy op die land en geboue gehad het aan die skool present gegee. Daar is ook ’n boodskap van sy vrou. Dan praat hy van Marthaheim. Sal juffrou Van der Westhuizen tog nie ’n paar van haar meisies stuur om daar te speel nie? Hy skaam hom dat hy al die jare nooit daarheen gegaan het nie. Hy het die afgelope tien jaar vir niks lus gehad nie, maar nou gaan dit anders wees. Sy vrou het baie planne vir Marthaheim.
Ek sal maar dadelik bel, dink juffrou Van der Westhuizen.
Na ’n paar minute antwoord ’n stem.
Ja, dis mevrou Combrink. Ja, sy het vanoggend ’n brief van meneer Van Velde gekry waarin hy haar van sy plan vertel. Sy dink nie dis ’n baie goeie plan nie. So ’n besoek sou die kinders net in hulle werk steur en wie weet hoe lank dit sou neem om die orde weer te herstel?
Juffrou Van der Westhuizen bly beleefd, maar sy het dadelik ’n afkeer van die eienares van die stem. Dis hard en koud en glad nie simpatiek nie. Arme weeskinders! dink die hoof.
Sy is self nie eintlik opgewonde oor die plan nie. Net soos mevrou Combrink is sy bang dit sal probleme veroorsaak. Maar die Maasdorpmeisies is almal kinders van ryk ouers, of ten minste van ouers wat hulle alles kan gee, en dit sou hulle miskien goed doen om te sien dat daar ander kinders in die wêreld is wat dit nie so breed het nie.
Een van die onderwyseresse kan saamgaan om te sorg dat Breggie en haar matertjies hulle goed gedra. Mevrou Combrink probeer hard om dit uit te stel, maar juffrou Van der Westhuizen meen dat die volgende Woensdag geskik sal wees. Sy sal twaalf van die kleintjies stuur, want die weeskinders is almal jonk. Hulle kan ’n uur daar bly.
Mevrou Combrink is te kwaad om te groet.
Vanaand gaan Breggie ’n bietjie