Isolde kyk haar suster verslae aan. Toe laat sy haar blik sak. Hoe weet ’n mens? Sy frons. Sy weet nie. Op ses en twintig weet sy nie hoe dit voel om iemand lief te hê nie. Sy probeer dink. “Wel, ek sal sê ...” Sy byt haar onderlip vas.
“Ja? Hoe moet ’n mens voel?”
Sy kyk half moedeloos na haar jonger suster op. Probeer weer. “As hy jou baie kosbaar laat voel, dink ek.”
“Werklik?” Martina se donker oë dartel.
Isolde kyk haar skerp aan. “Hoekom vra jy?”
“Ek ... wil weet. Isolde ...” Die jonger meisie lyk soos iemand wat nie ’n oomblik langer ’n geheim kan hou nie. “Sus, ek is verlief, hierdie keer wérklik verlief! Ek weet nou dis vir altyd, want jy het reg. Hy laat my so kosbaar voel. So verskriklik kosbaar.”
Isolde kyk haar suster ontsteld aan. Toe kom daar ’n stilte oor haar. Martina kan al werklik verlief raak. Sy is een en twintig. Daar is van haar vriendinne wat al getroud is en selfs een of twee wat babas het.
“Op ... wie is jy verlief, Martina?”
“Op Kobus, natuurlik! O, hy is so wonderlik, Isolde!”
Isolde frons. “Maar julle ken mekaar skaars, my liewe sussie.”
“Maak dit saak? Ons weet ons het mekaar lief. Ons sal mekaar altyd liefhê. Sus, jy moet dit verstaan.”
Isolde kyk in haar suster se pleitende oë en weet dat haar suster iets ervaar wat sy nie ken nie – die sekerheid dat jy jou lewensmaat gevind het.
“Ek is bly jy is so gelukkig, Martina. En hoe beter julle mekaar leer ken, hoe verder sal jou geluk verdiep, hoop ek.”
“O, ek weet dit sal so wees. Ons gaan ook nie wag nie, ons gaan dadelik trou.”
“Dadelik? Maar Martina ... werklik, is julle nie ’n bietjie haastig nie? ’n Mens kan nie iemand in veertien dae leer ken nie, my sussie.”
’n Mooi, wyse glimlag verskyn om die meisie se lippe en Isolde besef meteens met beklemming dat hierdie jong sussie van haar – wat sy al die jare beskerm en gelei het; vir wie sy byna ’n tweede ma geword het – die afgelope twee weke in ’n onafhanklike, volwasse vrou ontwikkel het. Die werklike erns van die situasie tref haar en sy vra dringend: “Hoe kan jy so seker wees dat dit Kobus en net Kobus is?”
“Ek wéét.”
Dié woorde word met stille sekerheid gesê en Isolde besef dat niks wat sy kan byvoeg iets aan die situasie sal verander nie. Martina is nie iemand wat met mans se gevoelens speel nie. Daarom is sy verplig om te aanvaar dat haar sussie dit werklik ernstig bedoel.
Die volgende dag vind sy by Kobus ook dieselfde absolute sekerheid. Sy het geen ander keuse nie as om te aanvaar dat die twee mense in die loop van veertien dae werklik op mekaar verlief geraak het en vasberade is om so gou moontlik te trou. Daardie “so gou moontlik”, moet sy hoor, is nog dieselfde week.
“Maar hoekom so haastig?” vra sy vir die hoeveelste keer. “Jou mense sal tog seker eers vir Martina wil ontmoet. Hulle sal nie daarvan hou dat jy sommer met ’n wildvreemde meisie trou nie.”
Kobus het ’n antwoord gereed. “Dis nog net my ma wat leef en sy sal nie omgee nie, solank ek net gelukkig is. Natuurlik sal ek haar graag by die huwelik wou hê, maar sy is ’n hartlyer en sal nie vir die troue hierheen kan kom nie.”
Isolde gryp na die laaste strooihalmpie. “Martina is onder verpligting by die skool, Kobus. Sy kan nie haar werk sommer net so los ...”
Daarvoor het Martina weer ’n antwoord gereed. “Alles gereël, sus, ek het klaar met die hoof gepraat. Die skole sluit oormôre en juffrou Conradie is bereid om my pos volgende kwartaal oor te neem. Ek het klaar ’n plaasvervanger gekry.”
Die ouer suster bly woordeloos sit. Wonderlik hoe die liefde alle probleme kan oorbrug en wegvee, dink sy effens wrang. Daar is net niks waarop hierdie twee nie ’n antwoord en ’n oplossing voor gereed het nie. En aangesien albei reeds mondig is, is daar niks wat sy verder kan sê nie.
Nog steeds nie baie gelukkig omdat dinge so vinnig verloop nie, moet Isolde op die ou end maar saam met die onstuitbare stroom gaan en haar toestemming tot die huwelik gee. Die feit dat Richard haar verseker dat Kobus uit ’n puik familie kom en dat sy geen vrese oor haar suster se materiële welvaart hoef te hê nie, help nie veel nie.
Die twee jongmense trou stil en gaan net vir ’n naweekwittebrood na ’n vakansieoord nie ver van Johannesburg af nie. Dit is eers toe hulle weg is, en sy alleen in die woonstel agterbly, dat Isolde werklik ten volle besef wat gebeur het. Van nou af sal sy alleen wees. Martina is getroud en sy gaan haar baie ver van Skoonspruit af op ’n plaas vestig. Isolde bly alleen agter.
Daarom dat sy, toe Richard weer met haar oor ’n huwelik begin praat, hom nie dadelik stilmaak nie. “Isolde, dink jy nie dit het tyd geword om sake nugter te beskou nie? Martina is nou getroud en jy is alleen. Trou asseblief met my. Jy weet hoe ek oor jou voel.”
Sy kyk hom onseker aan. Miskien het hierdie man haar tog werklik lief, of, altans, so lief as wat hy in staat is om ’n vrou lief te hê. “Wat van al die ander meisies?”
“Jy weet hulle beteken niks vir my nie. Ek het maar net die tyd met hulle verwyl omdat jy my so op ’n afstand hou.”
“Jy sal my tyd moet gee om daaroor te dink, Richard.”
Hy is nie tevrede met haar antwoord nie, maar hy het ook al geleer dat dit hom niks in die sak bring om hierdie meisie te probeer dryf nie. Dis een van die redes hoekom hy besluit het dat niemand anders as Isolde Cilliers sy vrou sal word nie. Hy het nog altyd respek vir haar gehad. Die ander meisies sê te maklik ja en amen op alles. Isolde is egter ’n vrou met ’n persoonlikheid en wil van haar eie. ’n Man sal nie verveeld raak met haar nie. Liefde maak nie saak nie. Net so beredeneerd as wat hy altyd is wanneer hy ’n hofsaal binnestap, so hanteer hy die kwessie van sy toekomstige vrou. Daar is sekere vereistes wat hy aan so ’n dame stel, en hy het doelbewus nog altyd na so ’n vrou gesoek.
En ná al die jare staan Isolde nog steeds boaan die lys.
Toe Isolde daardie aand in die bed klim, kan sy nie aan die slaap raak nie. Aan die een kant bekommer sy haar oor haar suster se skielike huwelik. Sy kon tot dusver niks in Kobus vind wat sy tot sy nadeel kan aanteken nie, maar die haas van alles bly haar hinder, en in haar agterkop het sy nog steeds die gevoel dat Kobus se mense nie tevrede gaan wees nie. Hy het haar wel verseker dat hy telefonies met hulle in verbinding was en dat daar niks in die pad van sy en Martina se huwelik staan nie, maar die onrus bly.
Dan is daar nog Richard se huweliksaanbod om in die lang nag oor te lê en tob. In een opsig het hy reg. Dit het tyd geword dat sy die lewe en haar omstandighede nugter bekyk. Geld ontbreek haar nie. Afgesien van haar salaris, is daar die erfporsie van haar ouers wat verseker dat sy nooit gebrek sal ly nie, of sy trou of nie.
Maar geld is nie alles nie. Dit het sy die afgelope paar dae besef terwyl sy haar jonger suster se geluk aanskou het. ’n Vrou is gemaak om bemin te word. Daarin lê die vervulling van haar hele wese. Terwyl sy in hierdie dae van dolle voorbereidings gehelp het waar sy kon, het sy al meer besef dat haar jonger sussie iets in die lewe gevind het wat háár verbygegaan het – en vir altyd vir haar verlore gaan wees as sy nie nou die werklikheid in die oë kyk nie. Maar of Richard Latsky die man is by wie sy hierdie kosbare kleinood sal vind wat ook haar oë soos sterre sal laat skitter, betwyfel sy. Maar wie is daar anders? vra sy haarself eerlik in hierdie nag af.
Sy het haarself onbewustelik die afgelope tyd so teruggetrek dat sy begin glo het dat daar geen ander man is met wie sy sal kan trou nie behalwe met Richard Latsky. Sonder dat sy dit besef het, het sy haar kanse op geluk, en veral huweliksgeluk, by haar laat verbygaan.
Sy lê fronsend met oop oë na die donker en staar. Sy dink nou eers daaraan dat haar jaarlikse verlof ook oor